Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Trần Hồng Hà nhấn mạnh, vấn đề đất đai và chính sách, pháp luật quản lý đất đai luôn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự ổn định, phát triển kinh tế - xã hội; có tác động trực tiếp tới hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, môi trường đất nước cũng như mỗi người dân.
Qua gần 10 năm tổ chức thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại) và 8 năm thi hành Luật Đất đai 2013 đã cho nhiều kết quả tích cực, góp phần khai thác và phát huy có hiệu quả nguồn lực đất đai phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, an ninh lương thực quốc gia, bảo vệ môi trường...
Hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai từng bước được tăng cường; nguồn thu từ đất đóng góp quan trọng vào ngân sách nhà nước; các quyền của người sử dụng đất được mở rộng và được Nhà nước bảo đảm; thị trường bất động sản, trong đó có quyền sử dụng đất đã từng bước phát triển để cùng với thị trường vốn, thị trường lao động, khoa học, công nghệ cấu thành một chỉnh thể của cơ chế thị trường.
Tuy nhiên, quá trình thực thi cũng bộc lộ nhiều tồn tại; nguồn lực đất đai chưa được phát huy đầy đủ để trở thành nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; tài nguyên đất đai chưa được giao cho chủ thể có năng lực sử dụng hiệu quả còn để lãng phí, hoang hóa, chưa hiệu quả. Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có nơi chưa đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người có đất thu hồi và nhà đầu tư. Thị trường bất động sản, trong đó có quyền sử dụng đất còn yếu kém, thiếu đồng bộ. Việc tổ chức thực hiện pháp luật đất đai còn chưa nghiêm; tình trạng vi phạm chính sách pháp luật đất đai, tình hình khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai còn diễn biến phức tạp…
Nhấn mạnh Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã xác định hoàn thiện đồng bộ, tổ chức thực hiện tốt cơ chế, chính sách, pháp luật để quản lý, sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực nhất là đất đai là một trong 3 khâu đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Bộ trưởng TN&MT cho hay, có nhiều vấn đề lớn được đặt ra cần phải được sáng tỏ từ lý luận và soi rọi từ thực tiễn để giải quyết đúng đắn phù hợp với yêu cầu phát triển.
Tại Hội nghị, địa diện địa phương cho rằng, sau gần 10 năm thực hiện Nghị quyết 19 và 8 năm thực hiện Luật Đất đai 2013, công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn đều có những chuyển biến tích cực, hệ thống quản lý nhà nước về đất đai được tăng cường ở cả 3 cấp.
Tuy nhiên, hiện nguồn lực đất đai vẫn chưa được phát huy đầy đủ; thị trường bất động sản chưa ổn định; chính sách hỗ trợ, tái định cư còn bất cập, nhất là việc hết quỹ đất bố trí tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, trong khi người dân chỉ có nhu cầu bố trí tái định cư, không đồng ý với đền bù bằng tiền…
Các ý kiến kiến nghị cần xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý đất đai đồng bộ để quản lý sử dụng nguồn lực hiệu quả, tăng cường minh bạch, công khai các quy hoạch; tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính trong thực hiện các thủ tục về đất đai; hoàn thiện các quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng đất; xử phạt các sai phạm trong sử dụng đất…
