Trong văn bản, HoREA cho rằng, thời gian qua, nhiều nhà đầu tư đã tham gia thực hiện các gói thầu BT, PPP và BOT. Thậm chí, có cả doanh nghiệp không chuyên ngành cũng tham gia và đã có những thời điểm nở rộ các công trình BT, PPP, BOT.
Bên cạnh mặt tích cực, đã phát sinh những mặt còn hạn chế như có rất nhiều công trình BT, PPP, BOT được chỉ định nhà đầu tư. Nguồn vốn chủ sở hữu của nhiều doanh nghiệp chỉ chiếm khoảng 10% còn lại 90% vốn đầu tư xây lắp là đi vay ngân hàng nên có tiềm ẩn rủi ro, làm hưởng đến tiến độ hoàn thành công trình.
“Việc thực hiện phương thức chỉ định nhà đầu tư theo hình thức BT, PPP, BOT khá phổ biến trong thời gian qua đã bộc lộ những mặt hạn chế, có thể dẫn đến phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm, tác động đến môi trường đầu tư kinh doanh và lợi ích xã hội”, văn bản nêu.
Nhà đầu tư được hưởng lợi hai lần như mong muốn. Một là khi nhận thầu thi công công trình và hay là lúc đầu tư kinh doanh các khu đất đối ứng ở những địa điểm đắc địa.
Ngoài ra, các nhà đầu tư này đã tránh được thủ tục kép khi lựa chọn nhà thầu xây lắp công trình và lựa chọn chủ đầu tư dự án bất động sản.
Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM cũng cho rằng, tính minh bạch và cạnh tranh lành mạnh của môi trường kinh doanh bị sụt giảm, tác động tiêu cực đến niềm tin của nhà đầu tư và có thể gây thiệt hại ngân sách Nhà nước, gây quan ngại cho xã hội.
Trên cơ sở đó, HoREA kiến nghị phổ biến hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước hoặc đấu thầu rộng rãi quốc tế để lựa chọn nhà đầu tư đối với các dự án hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng giao thông, chỉnh trang phát triển đô thị theo phương thức xã hội hóa dưới hình thức BT, PPP.
Việc này áp dụng với cả các khu đất vàng trong quá trình thực hiện thu hồi quỹ đất do sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu Nhà nước.
Hiệp hội cũng đề nghị hạn chế tối đa việc chỉ định nhà đầu tư đối với các trường hợp trên đây.
“Việc chỉ định nhà đầu tư chỉ được thực hiện trong các trường hợp đặc biệt theo điều 26 Luật Đấu thầu để tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh. Củng cố lòng tin cho các nhà đầu tư, làm lợi cho ngân sách Nhà nước và tăng cường sự đồng thuận trong xã hội”, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.
