Khi chứng kiến thiết bị thi công hư hỏng, bị cỏ dại phủ kín trên công trường cao tốc Bến Lức - Long Thành, đoạn gần quốc lộ 50, người lạc quan nhất vẫn không dám khẳng định khi chẵn 10 năm 58km kia có hoàn thành hay không?
Thường thì một dự án chậm tiến độ do các nguyên nhân: chậm giải phóng mặt bằng, năng lực nhà thầu....; nay thêm “thủ tục”.
Với dự án cao tốc nối Long Thành và Đồng Nai, “thủ tục” ở đây là Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC - chủ đầu tư) chuyển từ Bộ GTVT về Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, song thời điểm này chưa xác định được cơ quan chủ quản, cấp quyết định đầu tư. Do đó, nhiều thủ tục gia hạn, điều chỉnh dự án không thực hiện được. Đồng thời, VEC chưa được phân bổ vốn (vốn thực hiện dự án là vay của ADB và JICA và vốn đối ứng trong nước).
Không chỉ vốn vay nước ngoài, nguồn đối ứng trong nước dùng cho giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật của dự án cũng không được bố trí từ đầu năm 2019. Nguyên nhân là phải thực hiện các thủ tục theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước và cần xác định cơ quan tiếp nhận, giao kế hoạch vốn ngân sách đối với các dự án do VEC thực hiện. Không chỉ dự án không phát huy được ý nghĩa, 80% khối lượng đã thi công không phát huy được tác dụng mà rất nhiều hệ lụy xảy ra.
Khó khăn lớn nhất hiện nay của VEC là không có nguồn vốn ứng để tiếp tục thực hiện một số gói thầu của dự án sử dụng vốn vay của JICA. Trong khi Bộ Tài chính đã trả lời: “Nguồn thu phí VEC quản lý là dòng tiền tạm thời nhàn rỗi, chưa trả nợ cho Nhà nước. Đây là nguồn sở hữu của Nhà nước, không phải của VEC nên đơn vị này tự bố trí cho dự án sẽ không phù hợp”.
Chiều 13/3, khi kiểm tra Dự án đường cao tốc Bến Lức – Long Thành, báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Chủ tịch VEC vẫn kiến nghị được sử dụng nguồn tiền nhàn rỗi chưa đến kỳ trả nợ, để làm vốn đối ứng nhằm đẩy nhanh tiến độ các gói thầu. Không biết Bộ Tài chính có “thuận” không thì phải chờ thêm.
Dường như “chậm tiến” độ là căn bệnh trầm kha? Không chỉ cao tốc Bến Lức - Long Thành, mà công trình trọng điểm quốc gia là Cảng Hàng không quốc tế Long Thành cũng đang bị chậm. Vẫn là nguyên nhân khách quan, chủ quan. Đáng tiếc, “chủ quan” là “thủ tục” vẫn chưa khắc phục được.
