Từ đầu năm 2024, nhiều doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng cùng kiến nghị UBND tỉnh này xem xét lại chính sách cho thuê đất để nhà đầu tư sản xuất, kinh doanh, bởi doanh thu không đạt để trả tiền thuê đất cũng như các khoản lương nhân công và tái sản xuất. Hồi tháng 2/2024, Hiệp hội DN tỉnh Lâm Đồng đã chuyển kiến nghị của DN tới HĐND, UBND tỉnh xem xét.
Theo tìm hiểu, chính sách tiền thuê đất tại Lâm Đồng thay đổi khi ngày 22/1/2020, UBND tỉnh ban hành Quyết định 02/2020/QĐ-UBND thay thế Quyết định 37/QĐ-UBND ban hành năm 2015, quy định giá các loại đất trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020 - 2024. Nội dung nguyên tắc, phương pháp xác định giá cho thuê đất theo Quyết định 02/2020/QĐ-UBND đã khiến tổng số tiền thuê đất của DN tăng cao nhiều lần.
Đơn cử như Cty TNHH Du lịch Thành Thành Công Lâm Đồng (TTC Lâm Đồng). Năm 2020, TTC Lâm Đồng thuê diện tích mặt nước hồ Đa Thiện tại Khu du lịch Thung lũng Tình Yêu có diện tích 14,6ha, số tiền tạm tính khi đó là 6,07 tỷ đồng/năm. Tuy nhiên, sau khi thực hiện Quyết định 02/2020/QĐ-UBND, số tiền này đã tăng gấp hơn 5 lần, lên tới 31,8 tỷ đồng/năm và tổng số tiền Cục Thuế tỉnh truy thu từ năm 2020 đến 2023 lên đến gần 96,5 tỷ đồng.
Tương tự, Công ty Cổ phần Hoàng Gia ĐL phản ánh từ năm 1993 thuê 62ha đất trên Đồi Cù bên hồ Xuân Hương Đà Lạt để làm sân golf trong thời hạn 50 năm. Trong chu kỳ 2007 - 2011, số tiền thuê đất trong diện tích này chưa tới 2,2 tỷ đồng/năm. Nhưng tới năm 2022, giá thuê đất tại Đồi Cù tăng lên hơn 87 tỷ đồng/năm và năm 2023 đã là hơn 137 tỷ đồng/năm, gấp 62 lần năm bắt đầu thuê. Trong khi năm 2023 sân golf chỉ đạt doanh thu khoảng 30 tỷ đồng/năm, chưa kể các chi phí vận hành.
Một trường hợp khác là Công ty Cổ phần Du lịch Lâm Đồng (Dalattourist), đơn vị đang thuê diện tích có khách sạn Dream tại phường 1, TP Đà Lạt. Khuôn viên khách sạn này có diện tích 3.177m2, năm 2014, Công ty ký hợp đồng thuê đất của Nhà nước và tiến hành sửa chữa do khách sạn đã xuống cấp nghiêm trọng. Trong giai đoạn 2015 - 2019, số tiền thuê đất DN phải nộp gần 730 triệu đồng/năm, tới giai đoạn 2020 - 2024, áp dụng theo Quyết định 02 thì khoản tiền này đã tăng hơn 12 lần, lên tới gần 9 tỷ đồng mỗi năm. Trong khi đó, mật độ cho phép xây dựng khu vực này chỉ chiếm 43% diện tích đất. Khách sạn có 42 phòng ngủ tiêu chuẩn 3 sao, nếu công suất hoạt động tới 70% thì tối đa doanh thu khách sạn chỉ đạt 8,2 tỷ đồng/năm.
Trước tình trạng giá thuê đất tăng cao như trên đã dẫn tới tình trạng số DN nợ thuế ở Lâm Đồng gia tăng. Số liệu của Cục Thuế Lâm Đồng cho thấy, tới tháng 2/2024, trong tổng số tiền hơn 115 tỷ đồng nợ thuế trên 90 ngày của 107 DN nộp thuế, chỉ có 19,5 tỷ đồng là tiền thuê đất. Tuy nhiên, tới Thông báo số 2230/TB-CTLĐO ngày 23/4/2024 của Cục Thuế Lâm Đồng thì khoản nợ tiền thuê đất đã tăng tới trên 69 tỷ của 123 DN đóng thuế trên địa bàn.
Ngày 11/6, tại Hội nghị cung cấp thông tin báo chí do UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức, ông Nguyễn Văn Trãi, Phó Giám đốc Sở TN&MT xác nhận, thông tin giá thuê đất hàng năm của một số DN trên địa bàn tăng mạnh như báo chí phản ánh là đúng, thậm chí tăng tới mấy trăm %.
Ông Trãi khẳng định, căn cứ các quy định thì về mặt nguyên tắc, phương pháp xác định giá đất của cơ quan thuế hoàn toàn chính xác. Tuy nhiên, cần xem xét lại, chẳng hạn như với sân golf Đà Lạt thì qua khảo sát 18 sân golf trên cả nước thì sân golf này có giá thuê đất cao nhất do nằm ở vị trí trung tâm TP Đà Lạt, nằm ở trục đường lớn, có giá đất cao.
“Chúng tôi rất chia sẻ với DN, qua điều tra chúng tôi thấy sân golf 5 năm liên tục có doanh số cao nhất là 36 tỷ, thấp nhất là 14 tỷ. Bây giờ nếu thuê một năm lên tới cả trăm tỷ thì không thể nào người ta chịu nổi”, ông Trãi nói và cho hay, một số khách sạn khác cũng có tình trạng giá thuê đất tăng mạnh.
Cũng theo lãnh đạo Sở TN&MT Lâm Đồng, đơn vị đã nhận được phản ánh của DN, đã rà soát, báo cáo UBND tỉnh và có văn bản hỏi Bộ TN&MT để xem có giải pháp nào tháo gỡ cho DN hay không.
“Chúng tôi rất chia sẻ nhưng cái khó ở đây là phương pháp xác định giá đất đúng, giờ muốn giảm thì giảm kiểu gì, cái này rất khó, cần có cơ chế thế nào chứ sau này cơ quan thanh tra, kiểm tra và nói rằng phương pháp xác định giá đất đúng, hoàn toàn chính xác, nếu giảm như vậy thì thất thoát ngân sách nhà nước ai chịu trách nhiệm”, lãnh đạo Sở TN&MT Lâm Đồng thông tin.
