Nhà công sản bị bỏ không
Không khó để bắt gặp những ngôi nhà ngay vị trí đắc địa ở TP Quảng Ngãi, giá trị ước tính trên nhiều tỷ đồng nhưng đang bị xuống cấp nghiêm trọng, thậm chí nhìn như nhà hoang. Đơn cử như căn nhà công sản số 378 Quang Trung - khu vực buôn bán sầm uất nhất nhì của trung tâm TP Quảng Ngãi. Đây vốn là trụ sở Công ty in phát hành sách và thiết bị Quảng Ngãi nhưng theo những người dân ở khu vực thì ngôi nhà của nhà nước này đã bị bỏ hoang suốt nhiều năm nay.
Cùng nằm trong tình trạng “lãng quên” là nhà công sản số 202 đường Nguyễn Nghiêm, nằm cách chợ Trung tâm tỉnh Quảng Ngãi chỉ vài trăm mét, vốn là trụ sở Trung tâm hỗ trợ phát triển Hợp tác xã, doanh nghiệp vừa và nhỏ; nhà đất số 321 đường Quang Trung, nguyên là trụ sở của Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi (trị giá ước tính 3-4 tỷ đồng)…
Tận dụng mặt trước của những vị trí kinh doanh “vàng” trên, người dân đã dùng để làm nơi chứa vật dụng kinh doanh quán ăn hay trưng bày sản phẩm thảm lót…
Thực trạng hàng loạt nhà công sản nằm ngay mặt tiền các tuyến đường chính TP Quảng Ngãi bị bỏ hoang và xuống cấp như trên khiến nhiều người xót xa, tiếc nuối và cả bức xúc. Chính Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh từng thừa nhận, tình trạng chậm chạp trong xử lý nhà công sản, tài sản công trong thời gian qua đã gây lãng phí lớn và nhiều dư luận không hay ở địa phương.
Để chấn chỉnh và giải quyết dứt điểm tình trạng bỏ hoang, lãng phí nhà công sản, nhất là ở khu vực trung tâm thành phố Quảng Ngãi, ông Đặng Văn Minh đã chỉ đạo cho các cấp ngành liên quan khẩn trương rà soát lại toàn bộ số nhà công sản trên địa bàn toàn tỉnh. Trong đó, giao sở, ngành liên quan hoàn tất các thủ tục để tiến hành tổ chức đầu giá 18 nhà công sản.
Mới đây nhất, vào tháng 4 vừa qua, 2 căn nhà và đất đầu tiên đã được tỉnh đưa ra đấu giá, gồm nhà đất ở số 6 đường Lê Văn Sỹ (thuộc thửa đất số 19, tờ bản đồ địa chính số 42, phường Trần Phú, TP Quảng Ngãi, rộng 317m2) và nhà đất thứ hai tại số 73 đường Phan Đình Phùng, phường Trần Hưng Đạo, TP Quảng Ngãi, (tờ bản đồ 14; diện tích hơn 50m2).
Tuy nhiên do một số nguyên nhân, Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Quảng Ngãi chỉ mới tổ chức bán đấu giá được 1 căn tại địa chỉ ở số 73 đường Phan Đình Phùng.
 |
Thu hồi nhà đất gặp nhiều khó khăn, bế tắc
Đáng chú ý, việc thu hồi công sản ở Quảng Ngãi hiện đang rơi vào bế tắc do thất lạc hồ sơ, giấy tờ và người, tổ chức thuê nhà chây ỳ chiếm dụng.
Theo báo cáo của địa phương, TP Quảng Ngãi hiện có 49 căn nhà và 4 khu tập thể với 55 căn là tài sản nhà nước đang được cho các tổ chức, cá nhân thuê sử dụng. Hiện tỉnh mới thu hồi được một phần, số còn lại vẫn do nhiều cá nhân, tổ chức chiếm dụng.
Đơn cử như trường hợp nhà số 325 Hùng Vương (phường Trần Phú, TP Quảng Ngãi), cho Công ty CP Phát hành sách và Văn hóa tổng hợp Quảng Ngãi thuê sử dụng vào mục đích kinh doanh. Tuy nhiên, trước khi giải thể, công ty này đã cho bà Lê Thị Tuyết thuê ở. Hiện bà Tuyết không thống nhất việc giao trả lại nhà. Trong khi đó, Công ty CP Phát hành sách và Văn hóa tổng hợp Quảng Ngãi đã giải thể nên tỉnh chưa “tìm” được đầu mối để thu hồi. Liên quan đến Công ty trên còn nhà đất tại 16 Hùng Vương, từng được tỉnh giao quản lý nhưng nay đã giải thể nên chưa thống nhất được phương án bàn giao.
Hoặc như nhà 64 Phan Chu Trinh, trước được giao cho Công ty CP Cấp thoát nước và Xây dựng Quảng Ngãi sử dụng. Nay, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có quyết định thu hồi để giao đơn vị khác sử dụng nhưng cũng chưa thể thu hồi do thiếu sự phối hợp.
Đáng chý ý, trong quá trình quản lý, sử dụng, một số đơn vị không còn nhu cầu sử dụng nhưng lại không báo cáo, lập thủ tục chuyển giao và trả lại nhà mà còn tự ý bố trí cho cán bộ, nhân viên ở hoặc cho thuê để kinh doanh với “giá bèo”. Đơn cử như nhà 359 Quang Trung và nhà 242 Hùng Vương, vốn được tỉnh Quảng Ngãi giao Sở Y tế quản lý để Bệnh viện Đa khoa tỉnh sử dụng làm trụ sở làm việc. Nhưng sau đó, các nhà này đều được “hô biến” thành nhà ở của cá nhân. Thậm chí, Sở Y tế còn báo cáo, không có hồ sơ về nguồn gốc đất và quyết định chuyển giao của UBND tỉnh.
Đối với nhà số 275 Hùng Vương và 27 Duy Tân do Công ty Dược - Vật tư y tế sử dụng làm trụ sở và kinh doanh thiết bị. Tuy nhiên, từ khi đơn vị này giải thể thì trụ sở cũng được “chuyển giao” cho nhân viên thuê kinh doanh nên cũng chưa thể thu lại.
 |
Giải pháp nào để giải quyết dứt điểm?
Theo Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thu hồi công sản gặp khó khăn, chủ yếu do việc quản lý, chuyển giao, tiếp nhận quỹ nhà thuộc sở hữu nhà nước đã qua nhiều giai đoạn và nhiều đơn vị quản lý.
Cụ thể, trước tháng 10/1994, các sở, ngành, địa phương, cơ quan trung ương đóng trên địa bàn tỉnh quản lý, bố trí sử dụng. Từ tháng 10/1994 đến tháng 11/2020 lại được lần lượt chuyển qua nhiều đơn vị khác quản lý như: Công ty Kinh doanh và Xây dựng nhà quản lý kinh doanh (nay là Công ty CP Xây dựng Đô thị và Khu công nghiệp), Công ty Môi trường Đô thị Quảng Ngãi, Công ty TNHH MTV Đầu tư Xây dựng và Kinh doanh dịch vụ Quảng Ngãi. Đến tháng 11/2020, quỹ nhà thuộc sở hữu nhà nước được chuyển giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý...
Ngoài ra, một số đơn vị dù không có hồ sơ gốc nhưng vẫn ký hợp đồng cho thuê nhà với các cá nhân, tổ chức trên cơ sở hợp đồng thuê nhà được ký trước đó mà không kiểm tra hiện trạng, xác minh nguồn gốc dẫn đến việc thu hồi, lập biên bản xử lý có nhiều khó khăn.
Sở Xây dựng Quảng Ngãi cho biết, những vướng mắc trong công tác chuyển giao, tiếp nhận nhà sở hữu nhà nước là vấn đề lịch sử để lại nên không thể giải quyết trong thời gian ngắn, cần phải có sự phối hợp giữa các sở, ngành địa phương và sự đồng thuận, thống nhất của các hộ dân đang sử dụng nhà nhà nước”.
Hiện, có 15 nhà sở hữu nhà nước thuộc nhóm nhà công sản cho các cơ quan, đơn vị được bố trí làm trụ sở làm việc, không sử dụng để ở và nhà ở tập thể có diện tích nhỏ hẹp, không khép kín, Sở Xây dựng kiến nghị các đơn vị có liên quan lập thủ tục chuyển giao sở tài chính quản lý, tổ chức bán đấu giá theo quy định.
Sở Xây dựng cũng đã đề nghị UBND tỉnh lập tổ công tác giải quyết vướng mắc về nhà ở thuộc sở hữu nhà nước tổ chức kiểm tra, xác lập hồ sơ nhà đất, làm việc với các hộ dân đang sử dụng để có giải pháp xử lý từng nhà cụ thể. Có như vậy mới giải quyết dứt điểm việc xử lý tài sản nhà nước và thu hồi công sản.
