Những hành vi thiếu ý thức
Ngày 5/10/2024, trong lúc tuần tra, Đội Tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 6 (Cục CSGT) phát hiện chiếc xe khách 16 chỗ mang biển số tỉnh Phú Yên đang dừng đỗ tại điểm dừng khẩn cấp thuộc Km 178+900 trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết. Đáng chú ý, tại thời điểm kiểm tra, nam tài xế trải mền nằm ngủ ngay dưới đường cao tốc và không xuất trình được giấy phép lái xe. Làm việc với CSGT, nam tài xế thừa nhận mình là người lái xe khách 16 chỗ này từ TP HCM về Phú Yên giao cho chủ, giữa đường do buồn ngủ nên dừng xe trên cao tốc nằm nghỉ.
Đội Tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 6 ra quyết định xử phạt nam tài xế về lỗi không bằng lái ô tô, dừng xe không đúng quy định trên cao tốc theo Nghị định 123/2021. Với lỗi không có bằng lái xe, dừng xe không đúng quy định trên cao tốc, tài xế bị phạt tổng cộng 22 triệu đồng. Ngoài tài xế, cơ quan chức năng cũng xử phạt chủ xe 5 triệu đồng về lỗi giao xe cho người không có bằng lái, theo quy định tại Nghị định 100.
Trước đó, ngày 22/3/2024, Đội Tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 2 (Cục CSGT) phát hiện nhóm người đánh bạc trong xe ô tô tải thùng kín đang dừng đỗ tại làn khẩn cấp trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Qua kiểm tra, tổ công tác phát hiện trên xe có 4 người đang thực hiện hành vi đánh bạc trái phép dưới hình thức chơi bài tú lơ khơ. Làm việc với cảnh sát, cả 4 người đều thừa nhận tham gia đánh bạc trái phép trên ô tô tải. Xét thấy hành vi của 4 đối tượng có dấu hiệu của tội “Đánh bạc”, tổ công tác đã bàn giao 4 người cùng phương tiện và tang vật cho Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về hình sự, kinh tế, ma túy, Công an huyện Thanh Hà, Hải Dương để tiếp tục điều tra, làm rõ.
Những hành vi này cho thấy sự thiếu ý thức, thiếu trách nhiệm của người điều khiển phương tiện và là nguyên nhân dẫn đến nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Nâng cao ý thức lái xe trên cao tốc
Theo số liệu của Cục Cảnh sát giao thông và Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia gửi Tổng cục Thống kê, 9 tháng năm 2024, cả nước đã xảy ra 17.629 vụ tai nạn giao thông, làm chết 8.045 người, bị thương 13.167 người. Riêng trên các tuyến đường cao tốc trong 7 tháng đầu năm đã xảy ra 112 vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, làm 46 người chết và bị thương 82 người.
Trước tình trạng này, dư luận xã hội mong muốn người điều khiển phương tiện xây dựng “văn hóa giao thông cao tốc” lấy cái gốc là ý thức chấp hành pháp luật. Khi tham gia giao thông, mọi người cần phải có ý thức chấp hành pháp luật về giao thông để bảo đảm an toàn cho chính mình và cộng đồng. Đặc biệt, lưu thông trên cao tốc thì ý thức chấp hành càng phải cao vì đặc thù các phương tiện chạy với tốc độ lớn, thời gian và khoảng cách để xử lý tình huống rất ngắn, nếu xảy ra tai nạn giao thông thì hậu quả thường rất nghiêm trọng.
Đáng nói, để giảm thiểu tai nạn giao thông trên đường cao tốc, luật pháp Việt Nam không nương nhẹ đối với các hành vi vi phạm của người điều khiển phương tiện. Đơn cử như hành vi dừng xe, đỗ xe không đúng nơi quy định; quay đầu xe bị phạt từ 10 - 12 triệu đồng, tước giấy phép lái xe từ 2 - 4 tháng; hành vi điều khiển xe đi ngược chiều, lùi xe (trừ các xe ưu tiên) sẽ bị tước giấy phép lái xe từ 5 - 7 tháng, bị phạt từ 16 - 18 triệu đồng; các hành vi không tuân thủ các quy định khi vào hoặc ra đường cao tốc, cho xe chạy ở làn dừng xe khẩn cấp hoặc phần lề đường của đường cao tốc, chuyển làn đường mà không có tín hiệu báo trước bị phạt từ 4 - 6 triệu đồng… Bên cạnh xử lý hành chính, đối với các hành vi vi phạm, tùy mức độ, hậu quả sẽ bị xem xét trách nhiệm hình sự.
Theo đề xuất mới nhất của Bộ Công an trong dự thảo Nghị định xử lý vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông ở lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe, chế tài xử phạt đối với hành vi đi lùi, đi ngược chiều trên cao tốc sẽ tăng nặng hơn so với dự thảo lấy ý kiến hồi tháng 8. Cụ thể, mức xử phạt nâng từ 16 - 18 triệu đồng lên 30 - 40 triệu đồng, tài xế vi phạm bị trừ toàn bộ 12 điểm bằng lái xe.
