Tráng A Chu: Chàng trai người Mông đam mê làm du lịch, giúp bà con thoát nghèo

Khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng

Đến Sơn La, nhắc đến tên Tráng A Chu một chàng trai người dân tộc Mông làm du lịch ở bản Hua Tạt, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ không ai là không biết. Một người đam mê làm du lịch có tiếng và là ông chủ của một homestay mang đậm phong cách văn hóa truyền thống của đồng bào Mông.

Từ đôi bàn tay trắng, A Chu đã dựng nên một cơ ngơi homestay nức tiếng nơi vùng đất khó, với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của mình, A Chu trở đã truyền cảm hứng làm du lịch cho rất nhiều người. Giờ đây, Hua Tạt đã trở thành điểm du lịch cộng đồng nổi tiếng của huyện Vân Hồ và của tỉnh Sơn La.

Ấn tượng đầu tiền gặp A Chu của chúng tôi là sự nhiệt tình, niềm nở, anh nói nói bằng chất giọng lơ lớ của người Mông, người mặc áo lanh, quần ống rộng truyền thống.

Chia sẻ về câu chuyện lập nghiệp của mình, A Chu kể, để có được thành quả quả như ngày hôm này, phía sau là cả một hành trình tự lực vượt lên chính mình. A Chu sinh ra và lớn lên ở bản Hua Tạt một vùng đất nghèo khó, từng bị ám ảnh bởi nạn trồng cây thuốc phiện và nghiện hút, bà con dân bản bị cái đói, cái nghèo đeo bám suốt thời gian dài.

Nhớ lại những ngày gian khó A Chu tâm sự: “Tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội, tôi xách ba lô trở về Hua Tạt. Ban đầu, tôi chỉ biết bám vào mấy mảnh nương rẫy của bố mẹ để lại. Có thời điểm hai vợ chồng đi bán bánh dày tại các phiên chợ. Cuộc sống khó khăn, khiến tôi nhiều đêm thức trắng suy nghĩ phải làm gì để thoát được cái nghèo, cái khổ. Đang trăn trở thì tôi may mắn gặp được ông Dương Minh Bình, một lãnh đạo công ty du lịch tâm huyết với các dự án xây dựng mô hình du lịch cộng đồng gắn liền văn hóa địa phương. Thế là tôi nhen nhóm hy vọng khởi nghiệp làm du lịch từ đó”.

Nhưng khi ý tưởng xây dựng mô hình homestay tại chính bản làng của mình sắp được thực hiện, đúng lúc đang cần huy động nhiều vốn thì bố A Chu lại đổ bệnh nặng. Nhà vốn khó nay lại thêm phần gian nan vì chữa bệnh cho bố tốn rất nhiều tiền. Không bằng lòng với cuộc sống nghèo khó, vất vả, thiếu thốn, bằng quyết tâm cùng với sự định hướng của cấp ủy, chính quyền địa phương A Chu đã quyết tâm làm.

Thời gian đầu, A Chu gặp không ít khó khăn nhưng không vì thế mà nản lòng, anh luôn lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp của khách hàng, bạn bè, những người có kinh nghiệm. Không ngừng tìm hiểu, sáng tạo để hoàn thiện, nâng cao chất lượng các dịch vụ.

Du khách đến thăm quan, trải nghiệm văn hóa đồng bào Mông tại homestay Tráng A Chu.

Sau bao nỗ lực, dồn hết tâm sức, tháng 8/2015 homestay đi vào hoạt động, đón những đoàn khách đầu tiên. Chỉ trong 3 tháng cuối năm 2015, homestay đón gần 200 lượt khách đến khảo sát, tham quan và lưu trú. Đến nay, mỗi năm có hàng nghìn lượt khách đến thăm quan, trải nghiệm tại homestay của A Chu.

Bản nghèo trở thành nơi đáng sống

Điều giúp homestay A Chu thu hút du khách là việc khéo léo phát huy những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc trong bài trí không gian, trang phục truyền thống, món ăn dân tộc, tổ chức các trò chơi, hoạt động trải nghiệm...

Với các phong tục tập quan, nếp sống, nếp sinh hoạt của người Mông như: Làm bánh dày, giã gạo, chơi các trò chơi truyền thống. Ngoài ra, A Chu còn tạo không gian để du khách và người dân bản gần gũi với nhau hơn bằng những hoạt động giao lưu, văn nghệ do chính người dân trong bản và vợ chồng A Chu biểu diễn, với các bài nhạc truyền thống, thổi khèn, sáo Mông, đàn môi, tái hiện những nghề truyền thống như vẽ sáp ong trên vải, dệt thổ cẩm...

Giờ đây, homestay Tráng A Chu đã trở thành cái tên quen thuộc, được nhiều công ty du lịch tin tưởng, khách hàng yêu quý. Với mong ước lớn nhất là giữ được bản sắc văn hóa của đồng bào Mông, A Chu dùng con mắt nghệ thuật của mình để tự làm những món đồ vật trang trí vừa mang đậm bản sắc dân tộc mình vừa gần gũi với thiên nhiên, từ bàn, ghế ngồi, quầy lễ tân đến nơi ăn chốn ngủ của khách... Điều đó, càng làm cho du khách tò mò, thích đến khám phá nhiều hơn.

Khách đến với A Chu không chỉ nghỉ lại mà còn đi thăm quan, mua nông sản của chính những người dân trong bản làm ra ngày càng nhiều, góp phần làm tăng thu nhập cho cả bản. Cũng chính vì thế mà nhận thức và cuộc sống của bà con dân bản dần nâng lên. Nhận thấy tiềm năng du lịch của địa phương, cùng nhu cầu ngày một tăng, A Chu đã vận động các hộ trong bản cùng làm homestay, đồng thời, chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ và giới thiệu khách hàng cho các hộ gia đình.

Chẳng mấy chốc bản Hua Tạt heo hút, nghèo khó ấy đã xây dựng được gần chục mô hình homestay. Cảnh nghèo khó ngày nào cũng đã lùi vào quá vãng, bản nghèo trở thành nơi đáng sống.

Giờ đây, homestay Tráng A Chu đã trở thành cái tên quen thuộc, được nhiều công ty du lịch tin tưởng, khách hàng yêu quý

Người truyền cảm hứng

Nhắc đến việc định hướng phát triển du lịch trong tương lai, trong ánh mắt của chàng trai người Mông ánh lên tia sáng: “Làm du lịch không bây giờ không được bó hẹp mà phải mở rộng theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và bền vững. Phải có sự phối hợp, liên kết giữa các cơ sở, địa điểm du lịch và nơi trải nghiệm cho du khách. Để mỗi khi khách đến thăm quan có thể đến được nhiều nơi, trải nghiệm được nhiều chỗ, được khám phá những điều độc đáo riêng có ở địa phương mình. Để làm được điều đó, tôi đi nhiều nơi, đến nhiều chỗ để tìm hiểu các địa điểm đẹp, văn hóa đặc sắc ở các xã, bản trong và ngoài huyện, để mỗi khi khách có nhu cầu là chia sẻ, chỉ dẫn cho khách”.

Giờ đây, khách đến với A Chu ở khắp mọi miền đất nước. Vui hơn cả là sau mỗi năm có hàng nghìn khách du lịch là người nước ngoài đến với homestay A Chu, họ rất hài lòng khi gặp ông chủ vui vẻ và nhiệt tình.

Đặc biệt, mô hình homestay của A Chu còn trở thành mô hình tiêu biểu được nhiều địa phương đến học tập. Trên cuốn sách “Những câu chuyện về du lịch Việt Nam” do Tổ chức du lịch thế giới phát hành, homestay A Chu được nhắc đến như một nơi cần phải đến, một điểm du lịch sinh thái tiêu biểu.

Tiếng lành đồn xa, A Chu không chỉ làm du lịch ở Hua Tạt, rất nhiều địa phương ở các tỉnh còn mời anh đến chia sẻ kinh nghiệm, cách làm du lịch cho người dân sở tại. Đơn cử gần đây nhất, anh được mời theo đoàn khảo sát đến huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa, nơi có những ngôi nhà cổ đang bị lãng quên, chính quyền địa phương muốn tôn tạo, sửa chữa làm điểm đến cho du khách. Tại đây, A Chu được mời chia sẻ, đóng góp ý kiến về cách làm cho địa phương. Hay những chuyến đi cùng với các sở, ban, ngành của tỉnh Sơn La tham dự hội thảo tại thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Nam, Đà Nẵng, Lạng Sơn…

Tại địa phương, Tráng A Chu là một trong những người tiên phong phát triển du lịch cộng đồng

Không dừng lại ở đó, A Chu còn kết nối cho nhiều đoàn khách đến homestay muốn làm từ thiện tại các bản làng, trường học khó khăn. A Chu tư vấn, cung cấp địa chỉ, thậm chí đưa đoàn khách đến khảo sát thực tế tại các điểm đang có nhu cầu thực sự. Cũng vì thế, thời gian qua một số công trình nhà vệ sinh, lớp học, tặng quà các cháu học sinh khó khăn được triển khai hiệu quả. Góp phần giúp người dân và các cháu học sinh vơi bớt khó khăn, tự tin đến trường học.

Nhận xét về Tráng A Chu, ông Đặng Phi Hùng, Chủ tịch UBND xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ cho biết: “Tại địa phương, Tráng A Chu là một trong những người tiên phong phát triển du lịch cộng đồng. Không những vậy, A Chu còn tham gia vận động, chia sẻ cách làm du lịch cho các hộ dân khác trong bản, từ 1 hộ đến nay bản Hua Tạt đã có 5 - 6 hộ làm du lịch cộng đồng. Điều đặc biệt, các homestay đều liên kết và chia sẻ khách cho nhau rất hiệu quả. Du khách đến đây không chỉ được khám phá cảnh đẹp thiên nhiên mà còn được trải nghiệm hoạt động văn hoá truyền thống đặc sắc của đồng bào Mông. Qua đó, góp phần giữ gìn bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc và thay đổi nhận thức của người dân trên mảnh đất từng một thời nghèo khó này. Việc A Chu làm du lịch không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế gia đình, còn tạo thêm việc làm cho bà con, nâng cao thu nhập. Nếu như trước đây, gần 100% hộ dân ở Hua Tạt đều thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo, thì hiện nay cả bản gần như đã thoát nghèo”.

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của mình, A Chu không chỉ xây dựng một thương hiệu trong ngành du lịch Sơn La, mà còn từng bước vươn xa, chạm tới những giải thưởng tầm cỡ quốc tế. Đó không chỉ là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực của anh, mà còn góp phần đưa hình ảnh về mảnh đất và con người Sơn La đến với du khách trong nước và bạn bè quốc tế.