Theo báo cáo của Bộ Y tế, bệnh do virus Ebola là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm thuộc nhóm A có khả năng lây lan nhanh và tỷ lệ tử vong cao. Bệnh lây từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết, bộ phận cơ thể của người mắc bệnh, động vật bị nhiễm bệnh hoặc tiếp xúc với môi trường, dụng cụ bị ô nhiễm bởi dịch tiết của người, động vật mắc bệnh.
Vụ dịch đầu tiên trên thế giới được ghi nhận vào năm 1976 tại Sudan với hơn 600 người mắc, từ năm 1976 mặc dù bệnh do virus Ebola không gây thành những vụ dịch lớn nhưng các vụ dịch lẻ tẻ vẫn được ghi nhận ở 11 quốc gia vùng Châu Phi. Từ tháng 12/2013 đến 1/8/2014 dịch bệnh do virus Ebola đã bùng phát trở lại ở 4 quốc gia vùng Tây Phi là Guinera, Liberia, Sierra Leone và Nigeria.
Số trường hợp mắc và tử vong do virus Ebola tại 4 nước này liên tục tăng; tính đến ngày 6/8/2014 đã ghi nhận tổng cộng 1.779 trường hợp mắc trong đó có hơn 960 người tử vong tại 4 quốc gia Tây Phi. Đặc biệt vụ dịch lần này đã ghi nhận hơn 200 cán bộ y tế đã mắc bệnh do virus Ebola là những người đã trực tiếp tham gia vào chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân mắc Ebola tại các nước này.
Hiện bệnh vẫn chưa có vắcxin phòng bệnh hay phương pháp điều trị đặc hiệu, tuy nhiên dịch bệnh có thể được khống chế nếu phát hiện sớm, cách ly bệnh nhân, theo dõi và giám sát người tiếp xúc gần với người mắc bệnh và thực hiện nghiêm ngặt các quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn.
Cách virus Ebola tấn công cơ thể con người
Trước tình hình trên, Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới đã họp khẩn với Tổng thống các nước Tây Phi và đánh giá đây là vụ dịch lớn nhất của căn bệnh này trong lịch sử gần 4 thập kỷ qua. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra các khuyến cáo. Cụ thể, đối với các quốc gia đang có dịch, người đứng đầu quốc gia cần tuyên bố tình trạng khẩn cấp, kích hoạt cơ chế quản lý thảm họa và tình trạng khẩn cấp quốc gia… Đối với các quốc gia chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh, cần có kế hoạch chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện và khả năng phát hiện sớm.
Tổ chức Y tế Thế giới cũng khuyến cáo mạnh mẽ tất cả các quốc gia cần tăng cường vai trò của các cấp chính quyền, huy động tham gia của cộng đồng và phối hợp liên ngành trong việc phát hiện sớm những trường hộp nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm bệnh.
Đến nay, Việt Nam chưa phát hiện trường hợp nào mắc bệnh do virus Ebola, tuy nhiên nguy cơ lây lan dịch bệnh thông qua đối tượng là khách du lịch, người làm việc, học tập và lao động nhập cảnh trở về từ khu vực Châu Phi là hoàn toàn có thể. Hiện Bộ Y tế đã triển khai nhiều giải pháp ngăn chặn dịch bệnh…
Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, bệnh do virus Ebola là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm, mức độ lây lan mạnh, tỷ lệ tử vong cao. Tổ chức Y tế thế giới đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về mức độ nghiêm trọng, sự bùng phát lây của dịch ra các nước trên thế giới… Trước những diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh và mục tiêu cao nhất là bảo vệ sự an toàn tính mạng cho người dân, ngành y tế, các Bộ, ngành liên quan, các địa phương phải nỗ lực cao nhất, chủ động, khẩn trương, thực hiện mọi biện pháp cần thiết để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, với mục tiêu cao nhất là không để lây lan dịch bệnh do virus Ebola vào Việt Nam. Đồng thời nếu phương án xấu là có dịch bệnh xảy ra, phải chuẩn bị sẵn sàng, chủ động xây dựng các phương án, kế hoạch nhằm ứng phó có hiệu quả nhất.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo Bộ Y tế phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Y tế Thế giới để nắm chắc diễn biến tình hình dịch bệnh, thông báo kịp thời diễn biến, tính chất nguy hại của dịch bệnh đề toàn dân biết, đồng thời thực hiện tốt công tác thông tin về cơ chế, con đường lây lan dịch bệnh, các biện pháp phòng chống đến người dân; mỗi người dân cũng phải có ý thức tự bảo vệ mình trước dịch bệnh, hiểu về dịch bệnh để chủ động phòng ngừa.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng phải chủ động xây dựng kế hoạch, phương án, có hướng dẫn rõ trong ngành về điều trị trị bệnh nếu xảy ra, nếu phát hiện những trường hợp nghi ngờ phải có các biện pháp hiệu quả trong giám sát, xét nghiệm, xác định, cách ly, khoanh vùng, điều trị…
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các Bộ, ngành hữu quan tập trung trang bị thiết bị máy móc giám sát y tế ở tất cả các cửa khẩu, nếu phát hiện có dấu hiệu, có nghi ngờ về dịch bệnh phải cương quyết cách ly; có biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả. Theo đó, Bộ Ngoại giao; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện hiệu quả các biện pháp cần thiết hạn chế công dân di du lịch, làm việc ở các nước có dịch bệnh.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng lưu ý, trong công tác thông tin, truyên truyền về dịch bệnh phải cập nhật kịp thời, song cũng phải hết sức bình tĩnh, tránh gây tâm lý hoang mang trong nhân dân.
