Gương sáng Pháp luật

Ông Nguyễn Văn Phụng và dấu ấn quản lý thuế doanh nghiệp lớn

(PLVN) - Đêm trước hôm ra mắt Cổng thông tin điện tử dành cho người cung cấp nước ngoài, ông Nguyễn Văn Phụng, Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) nhắn tin: “Đây là chiến dịch cuối cùng trước khi anh nghỉ!”. Gần 40 năm “bén duyên” với thuế, tên của ông gắn với nhiều “chiến dịch” mà dấu ấn rõ nét nhất là quản lý thuế (QLT) doanh nghiệp lớn (DNL)…

Lần thứ hai, Công văn của Bộ Tài chính cử người tham gia Chương trình Tôn vinh “Gương sáng pháp luật”, tên ông Nguyễn Văn Phụng lại được nhắc đến. Ở lần gặp này, vẫn cái giọng hào sảng đầy nhiệt huyết, nhưng ẩn chứa niềm vui, pha chút lưu luyến của một người sắp “trút áo công” sau một thời gian dài gắn bó với ngành…

Trăn trở mô hình quản lý thuế doanh nghiệp lớn

“DNL có đặc trưng mà ai cùng nhìn thấy, đó là quy mô lớn, bộ máy cấu trúc tài chính phức tạp, nhiều tầng nhiều nấc, hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực, kinh doanh ở nhiều địa bàn… Nếu áp dụng phương pháp quản lý truyền thống thì ta cũng khổ, DN cũng khổ…”- Ông Nguyễn Văn Phụng mở đầu câu chuyện QLT DN lớn với PLVN…

Được điều từ Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) về Vụ QLT DNL (Tổng cục Thuế) sau 5 năm Vụ này được được thành lập, câu chuyện QLT DNL như thế nào cho hiệu quả luôn là câu hỏi lớn. “Nguy cơ rủi ro là có, ở chỗ DNL nếu có sai phạm, vừa mất nhiều thuế, vừa mất cán bộ, nguồn lực. Vậy thì phải có cách quản lý như thế nào cho phù hợp?- Ông nhớ lại.

Trong căn phòng quen thuộc gắn bó với ông, có khá nhiều kỷ vật, từ Danh hiệu Chiến sĩ Thi đua toàn quốc, Bằng khen của Chính phủ đến của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế...
Trong căn phòng quen thuộc gắn bó với ông, có khá nhiều kỷ vật, từ Danh hiệu Chiến sĩ Thi đua toàn quốc, Bằng khen của Chính phủ đến của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế...

Ông cho biết, các nước trải qua các mô hình quản lý theo đối tượng, theo sắc thuế, theo chức năng. Ở Việt Nam, đầu tiên là quản lý theo đối tượng, thành phần kinh tế (xí nghiệp nhà nước, hộ nông nghiệp, công thương nghiệp), sau đó chuyển sang quản lý theo loại thuế (thuế gián thu, thuế thu nhập, xuất nhập khẩu, thuế khác). Tiếp theo, lại quản lý theo chức năng (đăng ký, kê khai thuế…).

“Sau này chúng tôi đề xuất mô hình kết hợp cả đối tượng, sắc thuế và chức năng trên cơ sở ưu điểm, thế mạnh của mỗi mô hình, học tập các thông lệ, chuẩn mực tốt của quốc tế và phù hợp với thực tiễn của nước ta để đạt được hiệu quả quản lý cao nhất…” - Ông Phụng chia sẻ, đồng thời khẳng định đến thời điểm hiện nay, mô hình QLT ở Việt Nam là tương đối tốt, độc lập về chính sách và quản lý để bổ trợ cho nhau: Vụ chính sách thuế (Bộ Tài chính) thực hiện khâu làm chính sách, còn Tổng cục Thuế thực hiện chính sách (hành thu)

Người nắm “nguồn lực đất nước”

Ở Tổng cục Thuế, đồng nghiệp vẫn gọi đùa đơn vị của ông là nơi nắm nguồn lực của đất nước. Với cánh báo chí, ông là người được săn đón với “quyền lực” có trong tay là thông tin của các tập đoàn, tổng công ty lớn, từ viễn thông, hàng không, xăng dầu, điện, than - khoáng sản, ngân hàng, bảo hiểm..., đến các mỏ dầu khí ngoài khơi.

Với 650 DNL đề xuất theo dõi, quản lý (trước đây là 405) số thu ngân sách chiếm khoảng 40% tổng thu nội địa, trong đó có 125 DNL do Cục Thuế DNL trực tiếp quản lý, số thu ngân sách cũng chiếm 18- 24% tổng thu nội địa.

Tuy nhiên câu chuyện QLT DNL không đơn giản là “gom” để thu. Sau 10 năm vận hành mô hình Vụ QLT DNL mà ông gọi là giai đoạn “vừa làm, vừa dò dẫm”, ông và các đồng nghiệp lại trăn trở một mô hình mới. “Nên chăng có một bộ phận QLT DNL trực tiếp trên TW như 1 Cục Thuế, ít đối tượng nhưng với một phương pháp quản lý tiên tiến dựa trên công nghệ thông tin và dữ liệu tập trung?”- Ông nhớ lại.

Từ ý tưởng đó, năm 2021, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ thành lập Cục Thuế DNL trên cơ sở đúc rút kết quả hoạt động của Vụ QLT DNL cùng với học hỏi kinh nghiệm các nước tiên tiến, đặc biệt ngành thuế đã có bài học về chống chuyển giá, thanh tra kiểm tra, những bài học về tổ chức, phân công, phối hợp nguồn lực…

Nếu như với mô hình trước đây, Vụ QLT DNL thực hiện chức năng tham mưu chung, còn các Cục thuế địa phương quản lý trực tiếp DNL thì với mô hình hiện nay, Cục Thuế DNL vẫn kế thừa thực hiện chức năng tham mưu chung nhưng thêm việc trực tiếp QLT 125 DNL theo danh sách phân công của Bộ trưởng Bộ Tài chính, DN còn lại do các địa phương trực tiếp quản lý và Cục Thuế DNL sẽ giúp Tổng cục Thuế trong hướng dẫn, chỉ đạo, phối hợp quản lý.

“Cục Thuế DNL thực hiện QLT trên cơ sở tuân thủ luật pháp và dữ liệu tập trung, số thuế thu được từ DNL sẽ tự động phân bổ về ngân sách TW và ngân sách địa phương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước (NSNN). Việc hình thành Cục Thuế DNL chính là nhằm hỗ trợ các Cục Thuế trong việc QLT DNL, đặc biệt là hỗ trợ, phục vụ tốt hơn các DNL, qua đó đóng góp tốt hơn cho NSNN..”- Ông nhấn mạnh.

Không để nước ngoài “ăn không” của mình…

Trong căn phòng quen thuộc gắn bó với ông, có khá nhiều kỷ vật, từ Danh hiệu Chiến sĩ Thi đua toàn quốc, Bằng khen của Chính phủ đến của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế. Đặc biệt, có Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công thương về thành tích xuất sắc trong thắng kiện vụ tranh chấp về thuế tại Hợp đồng dầu khí lô 12W giữa Premier Oil và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Dầu khí Việt Nam.`

“Quan niệm của tớ là với trong nước không thu trước thì thu sau ("Lọt sàng xuống nia"-PV). Nhưng với nước ngoài thì phải kiên quyết, khôn khéo, tỉnh táo, chắc luật pháp, không thể nhường cho nước ngoài 1 xu nào. Đấy là quan điểm bất di bất dịch của tớ, nên phái đấu tranh...”- Ông chia sẻ.

Có rất nhiều kỷ niệm mà ông gọi là những trận “cân não” để đấu tranh đem về nguồn thu cho NSNN. Một trong những”trận” mà ông nhớ nhất là đấu tranh với các nhà thầu dầu khí để đi đến ký kết Thỏa thuận giữa các bên về thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Chính phủ Việt Nam trong việc nhà thầu chuyển nhượng quyền tham gia Hợp đồng dầu khí Lô 06.1, góp phần thu vào NSNN gần 150 triệu USD.

Rồi “trận” ông tham gia cùng với Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp trong việc cung cấp các quan điểm, lý luận và bằng chứng trong Vụ kiện quốc tế của các nhà thầu dầu khí nước ngoài tại Lô 12W. Với kết quả thắng lợi của vụ kiện, đã góp phần vào việc không phải bồi hoàn cho nguyên đơn gần 84 triệu USD; “

Ông cũng được biết đến là thành viên thường trực của Nhóm công tác liên ngành tham mưu để đàm phán giải quyết Vụ kiện quốc tế của Nhà thầu Conocophilip kiện Chính phủ Việt Nam trong bối cảnh pháp luật trước đây chưa rõ ràng và Hợp đồng dầu khí ký trước đây có những điểm bất lợi. Kết quả sau 4 năm đấu tranh, Nhà thầu đã phải đề xuất hòa giải, chấm dứt vụ kiện và chấp nhận nộp vào NSNN gần 60 triệu USD tiền thuế, tiền chậm nộp đối với giao dịch chuyển nhượng gián tiếp ở ngoài Việt Nam

“Tớ luôn quan điểm không để nước ngoài “ăn không” của mình, hết sức cảnh giác với nước ngoài, họ có hàng trăm năm tư bản, dạn dày kinh nghiệm, còn mình thì mới “mở cửa”... Họ có rất nhiều “chiêu”, từ chuyển giá, vốn mỏng, điều chuyển lợi nhuận, tổ chức lại công ty, mua bán sáp nhập, tái cấu trúc tài chính, từ khoản vay thành vốn chủ, phân bổ chi phí công ty mẹ, hỗ trợ kỹ thuật, phí bản quyền, thương hiệu, chuyên gia, .... nên luôn phải đề phòng. Hơn nữa, đối tượng này rất hiểu về pháp luật, nên muốn “thắng” được họ thì phải chắc về luật pháp, vững về chuyên môn, có nhiều nguồn thông tin quản lý và phải phối hợp tốt giữa các cơ quan chức năng…”- ông bộc bạch.

Ông Nguyễn Văn Phụng (bên trái) và Nhà báo Phan Thanh Lan, Báo Pháp luật Việt Nam

Ông Nguyễn Văn Phụng (bên trái) và Nhà báo Phan Thanh Lan, Báo Pháp luật Việt Nam

Và « chiến dịch » nắm kẻ « không có tóc »…

Ngày 21/3 Tổng cục Thuế đã chính thức công bố Cổng thông tin điện tử (TTĐT) dành cho nhà cung cấp ở nước ngoài (NCCNN). Chia sẻ với PLVN, ông không dấu được cảm xúc: “Đây là chiến dịch cuối cùng của anh trước khi nghỉ”.

Khi việc QLT DNL đã dần đi và ổn định thì nỗi trăn trở lớn nhất của ông là làm sao thu được thuế của những con “cá mập” ngoài biên giới, mỗi năm khoảng hơn 1.000 tỷ đồng. Đó là Google, Facebook, Tik Tok, Amazon… và có khoảng 70 DN trong “tầm ngắm” của cơ quan thuế.

Đó là lý do ông và các đồng nghiệp Cục Thuế DNL, các đơn vị của Tổng cục Thuế lại bắt tay “làm ngày, làm đêm” để cho ra mắt Cổng TTĐT dành cho NCCNN.

“Trước đây, có trường hợp chúng ta thu được, có trường hợp không, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào DN Việt Nam thông qua cơ chế thuế nhà thầu. Với việc mở ra cổng này,NCCNN không thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam phải trực tiếp hoặc ủy quyền cho tổ chức, đại lý thuế hoạt động theo pháp luật Việt Nam thực hiện đăng ký, kê khai, nộp thuế. Nước ngoài nhận được tiền của dân ta, phát sinh nghĩa vụ thuế thì ta được quyền thu thuế và chúng ta phải có công cụ cho họ khai, nộp tại Việt Nam…”- Ông Phụng giải thích và cho biết, theo Luật QLT và các văn bản hướng dẫn, thời hạn kê khai, nộp thuế phát sinh Quý I/2022 chậm nhất là ngày 30/4/2022.

Cuộc trò truyện của chúng tôi ngay sau thời hạn 30/4 đã liên tục bị gián đoạn vì các cuộc điện thoại từ các cơ quan, tổ chức nước ngoài. Ông cho biết, sau ngày 30/4/2022, Cục Thuế DNL sẽ lập danh sách các NCCNN chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ và thông báo trên Cổng TTĐT của Tổng cục Thuế Việt Nam và các kênh thông tin truyền thông khác…

”Trước đây thì nói không có công cụ để quản lý, bây giờ có rồi thì nói cần phải làm quen. Tại sao lại đòi hỏi đặc quyền cần thêm thời gian để hiểu quy định pháp luật, trong khi DN của Việt Nam phải chấp hành ngay khi Luật có hiệu lực?- ông thẳng thắn trả lời ai đó phía đầu dây, đồng thời nhấn mạnh: “Thời hạn 30/4 là Luật quy định, ông Phụng không có quyền thay đổi. Sau ngày này, hệ thống của chúng tôi sẽ công bố quyết định xử phạt. Ai thắc mắc gì đến Văn phòng sẽ được giải quyết!”- Giọng ông vẫn sang sảng đầy uy quyền khi chỉ ít ngày nữa ông cầm sổ hưu…

“DNL có đặc thù là chấp hành pháp luật tốt. Nhưng không may nó vi phạm thì vi phạm rất lớn vì quy mô to. Chính vì vậy, đầu tiên phải rõ ràng, công khai, minh bạch chính sách, nhất là chính sách phải làm sao để họ không lách được, để để họ tự giác, làm tốt, nộp thuế tốt. Việc chính của mình là hỗ trợ họ làm tốt, sản xuất kinh doanh tốt và nộp thuế nhiều hơn. Đây là cái chính, chứ không phải nhằm vào thanh tra, kiểm tra, làm khó họ, cái đấy là sai…”

(Ông Nguyễn Văn Phụng- Cục trưởng Cục Thuế DNL, Tổng cục Thuế).

Tin cùng chuyên mục

Anh Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tụy với công việc tư pháp ở cơ sở.

Cán bộ Tư pháp - Hộ tịch Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tuỵ với tư pháp cơ sở

(PLVN) - Anh Dương Chính Nghĩa, công chức tư pháp - hộ tịch xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã có gần 20 năm gắn bó với công việc tư pháp - hộ tịch ở cơ sở. Với địa bàn rộng, đông dân cư nhưng anh Nghĩa luôn tâm huyết, trách nhiệm, yêu nghề, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và luôn là “lá cờ đầu” triển khai các mô hình điểm về phổ biến, giáo dục pháp luật tại Hà Tĩnh.

Đọc thêm

Khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội: Không ngừng đổi mới và phát triển

TS. Đoàn Trung Kiên, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội.
(PLVN) - Ngày 3/11/2024, Khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội tổ chức gặp mặt truyền thống 45 năm ngày thành lập (10 /11/1979 – 10/11/2024 ) và đón nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Sau 45 năm thành lập, Khoa Pháp luật kinh tế đã chủ động, sáng tạo, phát triển không ngừng, có nhiều đóng góp trong thực hiện sứ mạng, tầm nhìn của Nhà trường. Nhân dịp này, Báo Pháp luật Việt Nam đã phỏng vấn TS. Đoàn Trung Kiên, Hiệu trưởng Nhà trường.

Khánh Hòa tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024

Quang cảnh hội nghị tập huấn.
(PLVN) -  Ngày 1/11, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ PBGDPL năm 2024 cho khoảng 260 đại biểu là báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, cấp huyện; cán bộ lãnh đạo, chuyên viên các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội và các địa phương như: Nha Trang, Cam Ranh, Ninh Hòa.

Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo đánh giá tình hình triển khai công tác chuẩn tiếp cận pháp luật

Quang cảnh hội thảo (Ảnh: P. Dương)
(PLVN) - Sáng 1/11, tại thành phố Thanh Hóa, Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tổ chức hội thảo đánh giá tình hình thực hiện triển khai công tác chuẩn tiếp cận pháp luật và tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân. Tiến sĩ Ngô Quỳnh Hoa, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp chủ trì hội thảo.

Giám đốc Sở Tư pháp Nam Định Trần Thị Thúy Hiền và quyết tâm “ Hôm nay phải tốt hơn ngày hôm qua”

Giám đốc Sở Tư pháp Nam Định Trần Thị Thúy Hiền
(PLVN) - Những năm gần đây, Sở Tư pháp tỉnh Nam Định đã khẳng định được vị trí, vai trò trong phong trào thi đua của Ngành Tư pháp; liên tục trong các năm nhận được Bằng khen, Cờ thi đua của Chính phủ, Bộ Tư pháp và UBND tỉnh. Để có được thành tích đó phải kể đến sự nỗ lực của các cán bộ tư pháp; trong đó phải kể đến sự đóng góp không nhỏ của người đứng đầu Sở Tư pháp - Giám đốc Sở Trần Thị Thúy Hiền.

Suy nghĩ về phát triển giáo dục đại học Việt Nam cùng khoa học và công nghệ trong kỷ nguyên mới

GS. Viện sỹ Nguyễn Quốc Sỹ – Chủ tịch Viện Công nghệ VinIT
(PLVN) - Không nên nghĩ chúng ta đang chảy máu chất xám, nguồn lực khoa học công nghệ (KHCN) cho thế giới, mà nên nghĩ theo hướng, chúng ta phải hợp tác sâu rộng để học hỏi thế giới, để Việt Nam có thể phát triển cùng thế giới. Phải có chính sách đột phá để thu hút “hiền tài” tới Việt Nam sống và làm việc, cống hiến cho Việt Nam.

Thiết lập quan hệ hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Qatar

Thiết lập quan hệ hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Qatar
(PLVN) -Trong khuôn khổ tháp tùng Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Nhà nước Qatar, tham dự Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 và thăm, làm việc tại Vương quốc Saudi Arabia từ ngày 27/10 đến 1/11/2024, vào ngày 31/10/2024, Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Nguyễn Hải Ninh và Bộ trưởng Tư pháp Nhà nước Qatar Ibrahim bin Ali Al Mohannadi đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về pháp luật giữa Bộ Tư pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam và Bộ Tư pháp Nhà nước Qatar.

Kiểm tra công tác phổ biến pháp luật tại Thông tấn xã Việt Nam

Kiểm tra công tác phổ biến pháp luật tại Thông tấn xã Việt Nam
(PLVN) - Ngày 31/10, Đoàn Kiểm tra Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương do bà Đinh Thị Mai, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Uỷ viên Hội đồng phối hợp PBGDPL trung ương làm Trưởng đoàn đã tiến hành kiểm tra công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tại Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN).

Ngành Giáo dục & Đào tạo hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và các đại biểu chụp ảnh lưu niệm cùng thầy trò Trường THCS Thanh Xuân.
(PLVN) - Ngày 31/10, Sở GD&ĐT Hà Nội phối hợp với quận Thanh Xuân tổ chức lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2024 tại Trường THCS Thanh Xuân (quận Thanh Xuân, Hà Nội) kết nối trực tuyến đến các điểm cầu của tất cả các trường học trên địa bàn quận. 

Bảo đảm chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở tư pháp

Quang cảnh buổi họp.
(PLVN) -Sáng 31/10, Thứ trưởng Mai Lương Khôi, Tổ trưởng Tổ soạn thảo chủ trì cuộc họp Tổ soạn thảo về dự thảo Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Cà Mau - Bạc Liêu: Sôi nổi các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật

Cà Mau - Bạc Liêu: Sôi nổi các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật
(PLVN) -  Nhiều hoạt động sôi nổi, tích cực và hiệu quả với các hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị địa phương đã và đang được chính quyền, Sở, ngành hai tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu triển khai hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam 9/11 năm nay.

Bộ Tư pháp tập huấn kiến thức pháp luật về quyền dân sự, chính trị tại Thanh Hóa

Toàn cảnh hội nghị (Ảnh: Phạm Dương).
(PLVN) - Chiều 31/10, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), Bộ Tư pháp phối hợp với Sở Tư pháp Thanh Hóa tổ chức hội nghị tập huấn nội dung cơ bản của Công ước quốc tế về quyền dân sự, chính trị và pháp luật Việt Nam về các quyền dân sự, chính trị cho gần 150 đại biểu tại huyện Cẩm Thủy, Thanh Hóa.

Phát huy vai trò cơ quan ngôn luận của Bộ trong công tác truyền thông chính sách

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Chiều 30/10, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh làm việc với Báo Pháp luật Việt Nam và Tạp chí Dân chủ và Pháp luật về kết quả thực hiện nhiệm vụ quý III và nhiệm vụ trọng tâm đến hết năm 2024. Tham dự buổi làm việc có Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Phan Thị Hồng Hà, Phó Chánh Văn phòng Bộ Tư pháp Lê Thu Anh.