Tận dụng sức trẻ cho những điều lớn lao
Những năm gần đây, một vấn đề được Đảng và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đặc biệt quan tâm là xây dựng văn hóa và con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, trong đó có việc xây dựng, vun đắp cho thế hệ trẻ. Luôn ý thức trong học tập, lan tỏa những điều tốt đẹp hướng đến cộng đồng và ra sức phát triển kinh tế để góp phần xây dựng đất nước vươn tầm thế giới… là những khát vọng và lẽ sống của người trẻ hiện nay.
Cần khơi dậy khát vọng của dân tộc, đặc biệt là giới trẻ
“Một trong những điều quyết định thành công trong sự nghiệp phát triển đất nước đi tới phồn vinh là phải khơi dậy khát vọng của dân tộc, đặc biệt là với giới trẻ như tinh thần Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XIII đã chỉ ra. Khát vọng sẽ dẫn tới tự tin và có thể biến tất cả những gì mình có thành lợi thế trong quá trình cạnh tranh quốc tế. Hiện nay, văn hóa không chỉ là tài sản để chúng ta cất giữ, để chúng ta nâng niu, để chúng ta tự hào mà phải được coi là “sức mạnh mềm” của đất nước để có thể mở rộng hợp tác cạnh tranh sòng phẳng trên trường quốc tế” - GS.TS khoa học Vũ Minh Giang - Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội.
GS. TS Hoàng Chí Bảo, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận T.Ư, chuyên gia cao cấp Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, nói đến thanh niên là nói đến khát vọng. Điều quan trọng là cần tìm cơ chế, động lực, giải pháp, chính sách để nuôi dưỡng, phát huy khát vọng và từ khát vọng trở thành động lực hành động, cống hiến trong mỗi bạn trẻ.
Theo GS Hoàng Chí Bảo, để thanh niên có khát vọng cống hiến, cần có 5 điều kiện. Trước hết phải có lý tưởng sống đẹp, sống đúng. Nhắc lại câu nói đi vào lịch sử của anh hùng trẻ tuổi Lý Tự Trọng: “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng không thể có con đường nào khác”, GS Hoàng Chí Bảo cho rằng lý tưởng đẹp sẽ chi phối, dẫn dắt mọi hành động của chúng ta. Và lý tưởng đó phải nằm trong hệ giá trị phát triển của đất nước, là độc lập, phồn vinh, hạnh phúc của dân tộc. “Lý tưởng sống gắn với ham muốn, hoài bão, ước mơ đẹp cao cả được cống hiến, hành động”, theo GS Hoàng Chí Bảo.
Thứ hai, phải có tình cảm cách mạng trong sáng, kèm theo đó là niềm tin. “Niềm tin cực kỳ quan trọng; mất niềm tin là mất tất cả. Niềm tin của thanh niên là niềm tin với chế độ, với Đảng, nhân dân và sự đi lên của dân tộc. Và niềm tin phải đến từ sự giác ngộ lý tưởng cách mạng và có cơ sở khoa học”, GS Hoàng Chí Bảo nhấn mạnh.
Thứ ba, phải có trí tuệ khoa học. Theo GS TS Hoàng Chí Bảo, học vấn càng cao, phông kiến thức cao bao nhiêu càng có cơ sở, nền tảng để bạn trẻ hành động, cống hiến cho quê hương, đất nước. Ông cho rằng trí tuệ phải bắt nguồn từ thực học. “Đoàn Thanh niên cần nuôi dưỡng các bạn trẻ tinh thần tự học, học thực sự để có nền tảng kiến thức vững chắc vươn lên cống hiến cho đất nước. Và Bác Hồ là tấm gương vĩ đại về tinh thần tự học mà lớp lớp thế hệ thanh niên Việt Nam noi theo, học Bác”.
Thứ tư, phải có tư duy sáng tạo và đổi mới để hiện đại hóa đất nước và trước hết là hiện đại hóa cuộc sống của thanh niên. Bên cạnh tư duy sáng tạo nhất thiết phải có đạo đức trong sáng, “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”. Thứ năm, phải sẵn sàng tư thế một công dân toàn cầu trong quá trình giao tiếp, hội nhập với bạn bè quốc tế.
Theo GS Hoàng Chí Bảo, tổ chức Đoàn Thanh niên đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc khơi dậy khát vọng, lẽ sống thanh niên. Ông cho rằng, Đoàn Thanh niên cần đổi mới mạnh mẽ hơn nữa nội dung phương pháp hoạt động để tạo ra môi trường, sân chơi kích thích sự sáng tạo của đoàn viên, thanh, thiếu nhi. Ông nhắn nhủ thế hệ thanh niên Việt Nam hãy làm chủ và tranh thủ mọi khoảng thời gian để làm những gì lớn lao cho cuộc đời, quê hương, đất nước.
 |
| Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì và hạng Ba cho học sinh đoạt giải các cuộc thi Olympic và Khoa học kỹ thuật quốc tế năm 2022. (Ảnh: VPCTN) |
Khát vọng cống hiến bắt đầu từ những điều nhỏ bé
Ông Nguyễn Tường Lâm, Bí thư T.Ư Đoàn cho biết, Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã nêu lên khát vọng xây dựng đất nước Việt Nam phát triển hùng cường vào năm 2045. Ý thức sâu sắc điều đó, Ban Bí thư T.Ư Đoàn đã phát động đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp trong thanh niên cả nước với chủ đề “Khát vọng cống hiến, lẽ sống thanh niên”. Đợt sinh hoạt chính trị sẽ kéo dài cho đến năm 2026, gắn với những giải pháp quan trọng trong giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh, thiếu nhi, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Bác Hồ.
Theo ông Lâm, bên cạnh sự chăm lo của Đảng, Nhà nước; sự đồng hành của Đoàn Thanh niên, mỗi bạn trẻ cần có khát vọng của mình. Uớc mơ có thể nhỏ nhưng cần có khát vọng lớn gắn mục tiêu cụ thể. Muốn có khát vọng lớn cần phải xây dựng thế hệ thanh niên phát triển toàn diện, đạo đức trong sáng, có lý tưởng, trí tuệ... Đây cũng là mục tiêu lớn mà ĐH Đoàn toàn quốc lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 - 2027 hướng tới với nhiều giải pháp sẽ được triển khai.
Tại một cuộc giao lưu mới đây, Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Tường Lâm cho biết: Chương trình “Khát vọng cống hiến - Lẽ sống thanh niên” được triển khai với nhiều giải pháp quan trọng trong giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Qua đó, mỗi đoàn viên, thanh niên đặt cá nhân mình hòa chung với dòng chảy của đất nước, dân tộc, tạo sức mạnh cộng sinh to lớn mang lại những giá trị phát triển mới cho Tổ quốc.
Một đất nước muốn hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc thì phải có một giấc mơ lớn. Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã nói đến giấc mơ đó. Đó là khát vọng phát triển đất nước sánh vai cường quốc năm châu: Việt Nam trở thành một nước xã hội chủ nghĩa phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Muốn thực hiện được khát vọng đó, cần có những con người “vừa hồng, vừa chuyên”, mà trước hết phải bắt đầu từ thế hệ trẻ ngày nay.
Chia sẻ về khát vọng cống hiến, em Đặng Lê Nguyên Vũ - Quán quân Olympia 2022 mong muốn trở thành một “starup kỳ lân” về công nghệ thông tin. Đặc biệt, chàng trai trẻ muốn cống hiến, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số để người dân quê hương phát triển. Em Chu Hoa Bảo Trâm - học sinh lớp 12 chuyên Sử, Phó Bí thư Đoàn Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam (Hà Nội), đoàn viên ưu tú được công nhận đối tượng cảm tình Đảng mong muốn đóng góp cho cộng đồng bằng những việc làm thiết thực. “Khát vọng cống hiến không cần phải quá lớn lao mà chính là từ những điều nhỏ bé như sống trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội. Các bạn trẻ đừng ngần ngại, đừng sợ thất bại, dám đương đầu, đối diện với khó khăn, thử thách, coi đó là một trải nghiệm quý báu và đó chính là hành trang trong cuộc sống”, Bảo Trâm chia sẻ.
Đồng quan điểm, hai em Ngô Quý Đăng - sinh viên năm thứ nhất, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội - Huy chương Vàng Toán Quốc tế 2020 và 2022 và Phạm Huy Khánh - lớp 11 Toán trường Chuyên khoa học tự nhiên - Huy chương Đồng Cờ tướng Thế giới 2022 đều cho rằng, các bạn trẻ cần có đam mê và nỗ lực vượt qua thất bại, theo đuổi đam mê đến cùng; tích cực trau dồi bản thân, hoàn thiện bản thân mỗi ngày, làm sao đóng góp nước nhà, để thế giới biết đến nền Toán học nói riêng, khoa học nói chung của đất nước Việt Nam.
Vượt qua bản thân vì lẽ sống cao đẹp
PGS. TS Phạm Mạnh Hà, Trường ĐH Giáo dục - ĐHQG Hà Nội cho rằng, ở góc độ tâm lý, khát vọng thể hiện niềm tin cá nhân, mục tiêu càng lớn thì khát vọng càng lớn. “Khát vọng chính là ngọn đèn, là sự dẫn đường để thực hiện ước mơ. Lẽ sống là phạm trù đạo đức thể hiện ý nghĩa cuộc sống mà cá nhân theo đuổi. Lẽ sống không phải tự nhiên sinh ra mà là kết quả của quá trình tự giáo dục, tự rèn luyện, vượt qua khó khăn. Sự thành công không tự nhiên mà có. Khát vọng và lẽ sống là động lực quan trọng để thực hiện ước mơ của mình”.
Theo ông Hà, nguy hại nhất là chủ nghĩa cá nhân. Mỗi người cần phải vượt qua lẽ sống tầm thường cá nhân để vươn lên lẽ sống cao đẹp vì cộng đồng. Bởi theo ông Hà, nếu không có khát vọng thì sẽ không có động lực vươn lên. Thực tế, ở đâu đó có một bộ phận thanh niên chạy theo những giá trị vật chất hào nhoáng, mất đi khát vọng, ý chí để tạo ra giá trị thực sự. Trong khi, theo ông Hà, giá trị thực sự của một con người không phải ở trang sức, quần áo lộng lẫy mà là trí tuệ, kiến thức, phẩm giá, tâm hồn trong sáng và yêu thương con người.
Ông Vũ Trọng Kim, nguyên Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội Cựu TNXP Việt Nam cũng cho rằng, thanh niên ngày nay cần chọn cho mình “niềm tin hòn đá tảng” là niềm tin chính trị, niềm tin với Đảng, về một đất nước ấm no, hạnh phúc. Ông cho rằng, khi niềm tin càng lớn thì khát vọng càng cháy bỏng. Làm sao nuôi dưỡng niềm tin trong thanh niên lớn thêm mỗi ngày, theo ông Kim đó là sứ mệnh của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Theo đó, Đoàn Thanh niên cần giáo dục thanh niên một cách toàn diện về Đức - Trí - Thể - Mỹ. Đồng thời, giáo dục thanh niên tinh thần tự giáo dục và tự rèn luyện, biến nhận thức thành hành động.
