Đóng góp to lớn
Tại buổi gặp gỡ, ông Võ Văn Thưởng – Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định, trong mọi thời đại, đội ngũ trí thức luôn là nền tảng của xã hội, là lực lượng nòng cốt đi đầu trong sáng tạo, truyền bá tri thức và xây dựng nền văn minh.
Quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc, đội ngũ trí thức luôn phát huy vai trò tiên phong sáng tạo, sát cánh cùng công nhân, nông dân chiến đấu, hy sinh vì độc lập dân tộc, xây dựng, bảo vệ đất nước.
“Có được thành tựu to lớn ngày hôm nay là công sức của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong đó có vai trò quan trọng của đội ngũ tri thức khoa học và công nghệ. Đảng, Nhà nước luôn đánh giá cao những đóng góp to lớn của đội ngũ trí thức khoa học - những người ngày đêm không quản khó khăn, miệt mài nghiên cứu để đóng góp cho phát triển đất nước”- ông Thưởng nói.
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương cho biết những năm qua, nhiều chủ trương, đường lối chính sách về phát triển đội ngũ trí thức đã phát huy hiệu quả. Đảng và Nhà nước luôn coi khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, luôn quan tâm đầu tư và đặt nhiều kỳ vọng. Nhiều chính sách phát triển đội ngũ được thực thi, góp phần thu hút các trí thức Việt Nam trong và ngoài nước
Trí thức khoa học và công nghệ luôn đi đầu trong nghiên cứu ứng dụng, tiếp nhận và chuyển giao công nghệ đổi mới sáng tạo ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Nhiều nhà khoa học Việt Nam với những phát minh, sáng chế mới đã được quốc tế ghi nhận.
Theo ông Võ Văn Thưởng, nhiều công trình khoa học đã góp phần quan trọng trong thay đổi cơ cấu kinh tế, tăng năng suất lao động, thúc đẩy phát triển kinh tế ở mức cao. Các công trình nghiên cứu khoa học cơ bản, khoa học ứng dụng, khoa học xã hội để lại nhiều dấu ấn trong tiến trình phát triển đất nước, góp phần vào sự phát triển của khoa học thế giới.
“Rất mong đội ngũ trí thức khoa học không ngừng phấn đấu, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực chuyên môn, phát huy vai trò năng động, sáng tạo, vươn lên trở thành nhân tố tiên phong trong xây dựng, phát triển đất nước. Đảng và Nhà nước luôn lắng nghe ý kiến đóng góp tâm huyết để thay đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo”, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương nói.
Cần chính sách hỗ trợ, phát triển và chuyển giao công nghệ
Tại sự kiện, các nhà khoa học cũng đưa ra kiến nghị cụ thể để thuận lợi hơn trong nghiên cứu, tiếp cận được công nghệ mới trong bối cảnh chuyển đổi số, nhanh chóng làm chủ công nghệ tạo ra các sản phẩm ứng dụng rộng.
Theo GS Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, sau hơn 30 năm đổi mới, để Việt Nam trở thành một trong những nước xuất khẩu lương thực, trong đó có sự đóng góp lớn của khoa học công nghệ. Khoa học công nghệ đã đóng góp 30% giá trị gia tăng của sản xuất nông nghiệp và các mô hình ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao trong trồng trọt, chăn nuôi, thủy hải sản giúp tăng hiệu quả kinh tế từ 10 – 30%.
Tuy nhiên để ngành nông nghiệp tiếp tục phát triển theo hướng hiện đại và bền vững, đưa Việt Nam thành một trong 10 nước xuất khẩu nông nghiệp hàng đầu thế giới, GS Lan đại diện đề xuất Nhà nước cần có chính sách cụ thể, khả thi trong đào tạo cán bộ khoa học công nghệ theo tinh thần “thực học, thực hành, thực danh, thực nghiệm” để có một đội ngũ các nhà khoa học nông nghiệp có đủ phẩm chất và năng lực để tiếp thu và làm chủ các công nghệ tiến tiến của thế giới cũng như sáng tạo ra các công nghệ mới mang thương hiệu của Việt Nam.
“Gắn đào tạo, chuyển giao công nghệ với khởi nghiệp" GS Lan nói và đề xuất Nhà nước cần hỗ trợ thành lập các trung tâm ươm tạo công nghệ và khởi nghiệp nông nghiệp ở tầm quốc gia. Ở những trường đại học cũng cần có các chương trình để hỗ trợ vận hành những trung tâm này, quy tụ đội ngũ nghiên cứu khoa học tốt. Cần quan tâm nhiều hơn đến các nghiên cứu nền tảng, dẫn đường, khai sáng, các nghiên cứu đỉnh cao, tạo ra công nghệ nguồn, tạo ra đổi mới ở Việt Nam.
PGS Tạ Hải Tùng, Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin và Truyền thông (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho rằng, trong cách mạng công nghiệp 4.0, trong trào lưu chuyển đổi số, nơi công nghệ tiên tiến lan tỏa đến khắp thế giới, vấn đề chính không phải là làm thế nào để tiếp cận mà là làm thế nào để nhanh chóng làm chủ được công nghệ, từ đó kết hợp với các ý tưởng đột phá để tạo ra các công nghệ, sản phẩm và dịch vụ có giá trị, góp phần để phát triển mạnh mẽ đất nước.
Tại Việt Nam, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa phát triển, chủ yếu ở quy mô vừa và nhỏ với sản phẩm, dịch vụ còn tương đối đơn giản và đa phần dừng lại ở mức độ gia công. Gần đây cũng có sự xuất hiện của một số tập đoàn lớn với sự vươn lên mạnh mẽ như Viettel, Vingroup hay FPT..., tuy nhiên đến thời điểm hiện tại có thể nói các doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa thực sự chú trọng đến phát triển nghiên cứu khoa học công nghệ, nghiên cứu phát triển (R&D), đổi mới sáng tạo.
Trong khi đó, các trường đại học, nơi không chỉ đóng góp những ý tưởng đột phá, đóng góp nguồn nhân lực có chất lượng và sức trẻ, hạt nhân của cả hệ sinh thái khoa học công nghệ.
PGS Tùng đề nghị đầu tư vào đào tạo và nghiên cứu trong trường đại học để có nguồn nhân lực chất lượng cao, không những có khả năng thích ứng, tự lực để phát triển được công nghệ để sáng tạo ra sản phẩm và dịch vụ tiên tiến là yếu tố sống còn cho việc bắt kịp và vượt lên trong xu hướng chuyển đổi số. "Nguồn nhân lực trình độ cao này yêu cầu phải được tiếp cận với khoa học công nghệ tiên tiến ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường, được tham gia vào các đề tài nghiên cứu trong suốt quá trình học để có thể học thông qua trải nghiệm và giải quyết vấn đề", PGS Tùng nói.
