“Bán xăng cho phụ nữ là tội ác…”
Cứ sau một vụ tai nạn giao thông mà phía xe có lỗi do phụ nữ cầm lái là y như rằng dư luận xã hội sẽ câu “tổng kết” đầy đanh thép như thế. Sở dĩ có dư luận xã hội vậy vì rất nhiều bài báo đã giật lên những cái tít rất quy chụp, kiểu như: “Người gây ra vụ tai nạn hàng loạt ở… là phụ nữ lái xe”; “Phụ nữ cầm lái gây tai nạn kinh hoàng ở…”.
Thế nên mới có câu chuyện khi nghe con số trong Báo cáo tổng kết công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông các năm 2016, 2017, 2018 của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia đưa ra rằng tại Việt Nam, số lượng các vụ tai nạn giao thông do nam giới lái xe gây ra chiếm khoảng 87% so với nữ giới lái xe gây ra chỉ chiếm khoảng 13%, thì nhiều người không tin vì hoặc ngụy biện phản bác lại theo hướng: Nam giới 10 ông lái xe thì 3 ông gây tai nạn, còn phụ nữ 10 bà lái xe thì có 9 bà tạo ra sự cố trên đường…
Bên cạnh đó, mạng xã hội và đặc biệt là báo mạng cũng có xu hướng tập trung vào việc phụ nữ tham gia giao thông sai quy định hay gây ra tai nạn giao thông. Những bài báo như “Phụ nữ không có năng khiếu, đừng cố cầm vô lăng” hay “Phụ nữ nên tự lượng sức mình khi lái xe” được viết với giọng điệu mỉa mai khả năng lái xe của phụ nữ. Những bài viết này vô hình trung không chỉ củng cố cho những định kiến về phụ nữ lái xe, mà còn khiến cho phụ nữ phải ngầm tiếp thu những định kiến đó và mất tự tin trong việc cầm lái.
Tác giả của những quan điểm này cho rằng vì phụ nữ “có những đặc điểm sinh học hạn chế khả năng lái xe của họ so với nam giới như dễ nổi cáu khi cầm lái; khả năng tập trung, xử lý thông tin, ra quyết định tức thì không tốt; khả năng cảm nhận không gian ba chiều kém…”.
Thế nhưng, trên thực tế, đã có nhiều những nghiên cứu và số liệu chứng minh rằng năng lực lái xe của phụ nữ không thua kém gì đàn ông, thậm chí phụ nữ là những người lái xe cẩn thận và an toàn hơn đàn ông. Giải thích vì sao số vụ tai nạn giao thông xảy ra đối với nam giới cao hơn nữ giới, ông Trần Hữu Minh - Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia nhận định rằng, họ lái xe với tốc độ cao hơn nhưng độ thận trọng lại kém nữ giới, nam giới uống nhiều rượu bia hơn nên số vụ tai nạn giao thông liên quan đến nam giới chiếm nhiều hơn.
Từ những con số và những nhận định trên có thể thấy rằng, tuy phụ nữ có thể có những bất lợi về mặt thể chất, song, đó không phải là lý do khiến họ trở thành những tài xế tồi, thiếu an toàn, thiếu kỹ năng hơn đàn ông. Những định kiến về phụ nữ lái xe, hay sâu xa hơn là sự kỳ thị, phân biệt giới tính, mới chính là những nhân tố gây cản trở chính cho tài xế nữ.
 |
Ảnh minh họa. |
Góc nhìn lệch về phụ nữ bán dâm
Mại dâm là một vấn đề xã hội nổi cộm và được đề cập khá nhiều trên báo chí ở nhiều khía cạnh như vấn đề nhân phẩm, việc làm, đạo đức, sức khỏe... của phụ nữ. Tuy nhiên, trong nhiều bài báo viết về đề tài này vì lí do nào đó đã ứng xử chưa nhân văn và thậm chí vi phạm đạo đức báo chí.
Còn nhớ, tại cuộc trao giải báo chí viết về góc nhìn nhân văn với cuộc sống những phụ nữ bán dâm, bên cạnh những bài báo tích cực và nhân văn về các khía cạnh trong cuộc sống của phụ nữ bán dâm, vẫn còn những bài báo sơ sài, vi phạm đạo đức báo chí như thông tin sai sự thật (do phóng viên bịa ra), thông tin méo mó (sai một phần), đưa tin không khách quan… Tất nhiên, những bài viết này bị loại ngay từ vòng đầu, nhưng theo những phụ nữ bán dâm được nhắc đến trong bài báo thì nó đã ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của họ.
Ví dụ như trường hợp của một phụ nữ bị báo chí nêu đúng tên, tuổi, địa chỉ và đăng cả ảnh lên báo mà không làm mờ mặt dù đã hứa với khi phỏng vấn. Khi thông tin được đưa ra, gia đình sốc, đòi từ mặt, cả làng, cả họ bàn tán, bản thân cô gái thì biết chắc chắn mình không còn đường về. Tệ hơn là tương lai của con cái họ. Chúng tự ti, xấu hổ khi biết mẹ mình đang làm cái nghề ô uế, cặn bã của xã hội. Ra đường, chúng bị chỉ trỏ, bàn tán, đả kích… đến nỗi không dám ngẩng mặt lên nhìn ai.
Trong nhiều hội thảo bàn về con đường tái hòa nhập cho phụ nữ bán dâm, mặc dù ban tổ chức và bản thân chị em làm nghề đã yêu cầu các phóng viên không chụp ảnh, ghi hình, không nêu rõ tên, địa chỉ, nhưng vẫn có nhiều nhà báo dửng dưng, không quan tâm tới hậu quả thông tin của họ đôi khi chỉ thể hiện qua một câu phỏng vấn, một góc máy…
|
Ảnh minh họa. |
Hiểu về phụ nữ hơn để thương yêu
Là phụ nữ là có những ưu ái nhưng cũng có những thiệt thòi – đó là quan điểm của TS. Hoàng Thị Kim Quế - Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội trong bài viết “Phụ nữ: Những ưu ái và thiệt thòi - nhìn từ góc độ xã hội, pháp lý”. Theo TS. Hoàng Thị Kim Quế, ưu ái đầu tiên là từ góc độ sinh học. Tính ưu việt sinh học ở nữ thường chiếm 51% so với 49% ở nam giới, cơ thể nữ giới có sự bền vững về sinh học hơn nam giới. Trong 30 điểm khác nhau giữa hai giới, có những điểm phụ nữ có ưu thế hơn nam giới như: bé gái sinh ra thường khoẻ mạnh và có sức đề kháng hơn bé trai, tuổi thọ trung bình của nam ít hơn nữ từ 4-10 năm, cơ thể nữ sản sinh nhiều kháng thể hơn nam nên ít bị bệnh do vi trùng, vi khuẩn gây nên.
Tuy vậy, cũng về mặt sinh học, phụ nữ lại có những mặt không thuận lợi, như chiều cao trung bình thấp hơn, sức khỏe yếu hơn, tỷ lệ phụ nữ mắc một số bệnh nhiều hơn nam giới. Cũng từ góc độ sinh học, phụ nữ chịu những tác động của môi trường nhiều hơn so với nam giới. Phụ nữ dễ bộc lộ tình cảm âu lo hơn gấp hai lần.
“An phận vốn là một tâm lý tích tụ, làm cản trở sự tiến bộ của phụ nữ, kể cả ở nữ trí thức với những biểu hiện như: Tâm lý ngại sự thay đổi, ngại phấn đấu, bằng lòng với những gì đang có. Đức hy sinh, khiêm tốn, bao dung là một trong những thuộc tính của phụ nữ. Đức hy sinh đó đôi khi cũng làm hạn chế khả năng sáng tạo của phụ nữ, họ sẵn sàng lùi bước cho nam giới… Thiên chức sinh đẻ, nuôi dưỡng, giáo dục con cái, bảo tồn và phát triển nòi giống vừa là nhiệm vụ cực nhọc song lại là nguồn hạnh phúc của người phụ nữ. Phụ nữ là phái đẹp. Song, cũng chính vì thế mà nhiều khi họ bị lạm dụng, chà đạp, giày vò. Ngay thời nay vẫn còn không ít những hành vi quảng cáo không lành mạnh, mang tính lợi dụng, biến phụ nữ đẹp thành công cụ để chào hàng tăng lợi nhuận. Không thiếu những kiểu quảng cáo hạ thấp nhân phẩm phụ nữ. Tư tưởng trọng nam khinh nữ cũng dẫn đến sự tự ti an phận của phụ nữ và trở thành những vật cản trên bước đường phấn đấu của họ…”, theo TS. Hoàng Thị Kim Quế.
Quay lại với câu chuyện của truyền thông về phụ nữ nói chung và phụ nữ lái xe nói riêng thì có thể thấy điều tiên quyết để các chị em phụ nữ tự tin hơn trong việc cầm lái chính là ngừng tuyên truyền những định kiến sai lệch về họ. Theo quan điểm của Tổ chức thúc đẩy bình đẳng giới Việt Nam (VOGUE) thì những người viết báo và những trang báo mạng cũng nên hạn chế việc viết và đăng những bài báo sai lệch về năng lực lái xe của phụ nữ.
Mỗi bài báo, bài đăng đều có sức ảnh hưởng nhất định đến người đọc, vì vậy, thay vì tuyên truyền và củng cố những định kiến giới trong việc điều khiển phương tiện giao thông, hãy tìm hiểu kỹ lưỡng thông tin cũng như đưa ra những dẫn chứng xác đáng để thuyết phục người đọc. Đặc biệt, khi viết về tai nạn giao thông hay những vấn nạn trong tham gia giao thông, hãy viết một cách khách quan, cụ thể, đừng để những yếu tố về giới chi phối sản phẩm truyền thông của mình.
Vẫn biết rằng từ trước nay xã hội vẫn coi mại dâm là vi phạm pháp luật và cộng đồng thường có cái nhìn kỳ thị. Nhưng dù là ai và làm gì, họ vẫn là một con người và cần được tôn trọng như một con người. Như trong một lần trả lời truyền thông, bà Trần Thị Bích Thủy, nguyên Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ TP HCM đã từng bày tỏ: “Đằng sau câu chuyện của những phụ nữ bán dâm, mỗi người có một hoàn cảnh, một xuất phát điểm. Cũng có người vì thích sống đua đòi, ăn diện, cần phải lên án. Nhưng có nhiều người vì hoàn cảnh khó khăn, phải làm để có tiền lo cho gia đình và có cả những em gái bị dụ dỗ mà sa ngã, tuổi đời còn rất trẻ với một tương lai dài ở phía trước. Báo chí và cả xã hội cần có cái nhìn nhân văn hơn với họ, cần cho họ một cơ hội để thay đổi. Việc đưa tên tuổi, hình ảnh của họ lên mặt báo sẽ khiến họ tự ti, mặc cảm, đẩy họ vào con đường cùng”.
