Nghệ An quyết tâm đột phá trong công tác xây dựng pháp luật

Từ 2020- 2025, HĐND tỉnh, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành 480 văn bản quy phạm pháp luật (QPPL); đã kiểm tra hơn 800 văn bản QPPL của chính quyền cấp tỉnh, huyện, xã. Hàng năm, rà soát hệ thống văn bản QPPL của tỉnh; riêng kỳ hệ thống hóa 2019-2023 rà soát 1.172 văn bản QPPL, qua rà soát đã kịp thời sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ,  thay thế nhiều quy định đảm bảo phù hợp.

Thông tin trên được Bí thư Đảng uỷ, Giám đốc Sở Tư pháp Nghệ An Hoàng Thị Thu Trang nêu trong tham luận “Nâng cao năng lực lãnh đạo công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đáp ứng yêu cầu kỷ nguyên mới” tại Đại hội đại biểu Đảng bộ UBND tỉnh Nghệ An lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 vừa diễn ra ngày 20/8.

Nỗ lực xây dựng thể chế

Theo Giám đốc Sở Tư pháp Nghệ An, nhận thức đúng vai trò quan trọng và quan điểm của Đảng về công tác xây dựng pháp luật, thời gian qua, tỉnh Nghệ An rất quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo một cách bài bản, có hiệu quả. Đến nay, tỉnh đã đảm bảo đầy đủ thể chế cho công tác này, gồm: Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND quy định mức phân bổ kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng văn bản QPPL và hoàn thiện hệ thống pháp luật; Nghị quyết số 07/2023/NQ-HDNĐ quy định mức chi bảo đảm cho công tác kiểm tra, xử lý, rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL; Quyết định số 2306/QĐ-UBND ngày 01/8/2023 ban hành Đề án nâng cao chất lượng văn bản QPPL giai đoạn 2023-2030; Chỉ thị số 25/CT-UBND ngày 13/9/2023 về nâng cao chất lượng công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Có thể đánh giá, hệ thống văn bản QPPL tỉnh Nghệ An nhiệm kỳ qua cơ bản đã được hoàn thiện, thể chế hoá kịp thời, đúng đắn các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, sát với thực tiễn cuộc sống; đảm bảo dân chủ, công bằng, đồng bộ, minh bạch, khả thi. Nội dung bao trùm, điều chỉnh hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó, đã có nhiều chính sách đặc thù thiết thực, khai thác được thế mạnh của địa phương, góp phần quan trọng cho quá trình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Ghi nhận những nỗ lực đó, Thủ tướng Chính phủ đã tặng Bằng khen cho Nghệ An vì có thành tích xuất sắc trong xây dựng thể chế giai đoạn 2020-2025.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả, công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật tỉnh Nghệ An cũng còn những hạn chế, bất cập: Việc quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các vấn đề do luật, nghị định giao vẫn còn chậm. Một số quy định bị lạc hậu vẫn chưa được kịp thời sửa đổi, bổ sung; có lĩnh vực vẫn chưa có văn bản điều chỉnh kịp thời. Việc hoạch định, đánh giá, khảo sát thực tiễn khi xây dựng chính sách mới chưa được quan tâm đúng mức… Hàng năm, qua điều tra xã hội học về cải cách hành chính của tỉnh Nghệ An, tiêu chí thể chế vẫn chưa được đánh giá cao.

Điều này đòi hỏi cần tiếp tục tăng cường, đổi mới quyết liệt hơn nữa công tác xây dựng pháp luật nhất là trong bối cảnh Nghệ An đang nỗ lực đổi mới toàn diện, phát triển đột phá, trở thành cực tăng trưởng tầm quốc gia.

Để pháp luật trở thành khâu “đột phá của đột phá”

Theo Bí thư Đảng uỷ, Giám đốc Sở Tư pháp Nghệ An, ngày 30/4/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó xác định: Công tác xây dựng pháp luật là “đột phá của đột phá”; là một nhiệm vụ trọng tâm của tiến trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Ngày 24/7/2025, BCH Đảng bộ tỉnh Nghệ An đã ban hành Kế hoạch số 357-KH/TU thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW; trong dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa 19 cũng tiếp tục xác định cải cách thể chế là một trong 03 khâu đột phá của nhiệm kỳ tới.

Như vậy, tăng cường lãnh đạo đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống pháp luật của tỉnh Nghệ An đã đảm bảo đầy đủ cơ sở chính trị, pháp lý; là nhu cầu thực tiễn đặt ra cấp thiết. Để pháp luật trở thành một khâu đột phá của các đột phá, Đảng uỷ Sở Tư pháp đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp quan trọng:

Một là, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng đối với công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Đây là một nội dung có tính chất quyết định để nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật.

Hai là, đổi mới tư duy xây dựng pháp luật nhằm tạo lập hành lang pháp lý cho những vấn đề mới, xu hướng mới, tạo đột phá cho phát triển những năm tiếp theo, khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển. Cần có “tư duy sớm”, “tầm nhìn xa”,  tư duy kiến tạo phát triển; hoàn thiện pháp luật phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội, văn hóa; tư duy “mở” trong tiếp nhận sáng kiến chính sách, trong bối cảnh đổi mới và hội nhập và tư duy bình đẳng, công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình…

Ba là chú trọng công tác hoạch định chính sách: Đây là yếu tố quyết định đến chất lượng văn bản quy phạm pháp luật. Trong quy trình hoạch định chính sách, cần tiếp nhận, thu thập một cách rộng rãi các thông tin, tri thức của nhân dân, tăng cường tính bao trùm của chính sách.

Thứ tư, bảo đảm hoàn thiện hệ thống pháp luật toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội nhưng có trọng tâm, trọng điểm để bố trí nguồn lực, tránh manh mún, dàn trải.

Thứ sáu, đảm bảo nguồn lực cho công tác xây dựng, thi hành pháp luật, trong đó đảm bảo số lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật ở cấp xã và cấp tỉnh. Và thực hiện cơ chế tài chính đặc biệt, gồm chế độ, chính sách ưu đãi cho cán bộ và cơ sở vật chất, trang thiết bị cho công tác xây dựng, thi hành pháp luật. Nội dung này đã được Nghị quyết 66 của BCT đề ra và Nghị quyết số 197/2025/QH15 của Quốc hội quy định cụ thể.