Giáo dục nghề nghiệp tại Lạng Sơn: Quyết tâm hoàn thành các mục tiêu chiến lược, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của địa phương

Sau hơn bốn năm triển khai Chiến lược Phát triển Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, tỉnh Lạng Sơn đã ghi nhận những bước chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt là trong việc nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo từ 57,2% (2021) lên 64% (2024), quyết tâm đạt mục tiêu 65% vào năm 2025. 

Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cùng với việc huy động hàng trăm tỷ đồng từ các Chương trình Mục tiêu Quốc gia (CTMTQG), đã tạo ra động lực to lớn. Tuy nhiên, tỉnh miền núi biên giới này vẫn đang phải đối mặt với nhiều “điểm nghẽn” về cơ chế, rào cản giải ngân vốn và sự hạn chế của thị trường lao động sau đào tạo.

Những bước chuyển mình trong cơ cấu quản lý

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo phát triển GDNN trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh quan tâm sát sao, kịp thời cụ thể hóa các Chỉ thị, Nghị quyết, Quyết định của Trung ương thông qua các Kế hoạch hành động cấp tỉnh. Sự đồng bộ trong chỉ đạo, điều hành từ tỉnh đến cơ sở đã tạo ra sự chuyển biến tích cực trong nhận thức xã hội về vai trò của GDNN.

Một sự thay đổi mang tính hệ thống đã được tỉnh thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý. Trong giai đoạn 2021 - 2024, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (cũ) là cơ quan chủ trì quản lý nhà nước về lĩnh vực GDNN. Tuy nhiên, theo chủ trương tổ chức lại bộ máy hành chính, kể từ ngày 01/3/2025, nhiệm vụ quản lý nhà nước về GDNN chính thức được chuyển giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, tham mưu cho UBND tỉnh. Ở cấp huyện (cũ), Phòng Giáo dục và Đào tạo thuộc UBND huyện, thành phố được giao phụ trách.

Sự chuyển giao này được kỳ vọng sẽ tăng cường tính liên thông, hiệu quả trong quản lý, đồng thời đảm bảo việc thực hiện các chế độ chính sách, đặc biệt là các chính sách ưu tiên cho người dạy, người học thuộc vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người khuyết tật và các đối tượng chính sách khác.

Quy mô đào tạo tăng trưởng vượt bậc

Báo cáo sơ kết giữa kỳ cho thấy các chỉ tiêu quan trọng của Chiến lược đã đạt được những kết quả ấn tượng. Theo đó, tỷ lệ lao động qua đào tạo là chỉ số nổi bật nhất. Tỷ lệ này đã tăng từ 57,2% (năm 2021) lên 64% (năm 2024), tăng 6,8% trong vòng ba năm. Với đà này, Lạng Sơn dự kiến sẽ đạt được mục tiêu đề ra cho năm 2025 là 65%.

Bên cạnh đó, số lượng người học nghề tăng lên nhanh chóng, phản ánh sự thay đổi tích cực trong nhận thức về học nghề. Tổng số người tuyển sinh và đào tạo các cấp trình độ GDNN (cao đẳng, trung cấp, sơ cấp, đào tạo dưới 03 tháng) đã tăng từ 11.370 người (năm 2021) lên 20.746 người (năm 2024). Kế hoạch tuyển sinh cho năm 2025 tiếp tục đặt mục tiêu cao, đạt 20.953 người.

Hiện nay, toàn tỉnh có 16 cơ sở tham gia hoạt động GDNN. Năm 2025 tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức, sắp xếp tinh gọn bộ máy các cơ sở GDNN để hoạt động hiệu quả, sáp nhập 03 trường cao đẳng thuộc tỉnh thành trường cao đẳng Lạng Sơn.

Các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh đã tích cực triển khai công tác tuyển sinh, tổ chức các lớp đào tạo, đặc biệt ưu tiên các xã điểm và các xã đặc biệt khó khăn, góp phần hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Đòn bẩy từ chương trình mục tiêu Quốc gia

GDNN được lồng ghép hiệu quả trong 03 CTMTQG giai đoạn 2021 - 2025, trở thành nguồn lực tài chính chủ yếu hỗ trợ người lao động nghèo, vùng khó khăn, vùng đồng bảo dân tôc thiểu số và miền núi tiếp cận với việc học nghề để được kiến thức khoa học, kỹ thuật.

CTMTQG Giảm nghèo bền vững là Tiểu dự án 1, Dự án 4 tập trung phát triển GDNN cho vùng nghèo, vùng khó khăn.

CTMTQG Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN là Tiểu dự án 3, Dự án 5 nhằm phát triển GDNN và giải quyết việc làm cho người lao động vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

CTMTQG Xây dựng Nông thôn mới với nội dung 09 tập trung nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn, gắn với nhu cầu thị trường, và hỗ trợ mô hình khởi nghiệp.

Tổng nguồn vốn phân bổ giai đoạn 2021 - 2024 từ ngân sách Trung ương (vốn sự nghiệp) cho Tiểu dự án 3, Dự án 5 (CTMTQG vùng DTTS&MN) là 155.229 triệu đồng, và cho Tiểu dự án 1, Dự án 4 (CTMTQG Giảm nghèo bền vững) là 98.208 triệu đồng.

Đối tượng thụ hưởng chính sách rất đa dạng, bao gồm lao động là phụ nữ, lao động nông thôn, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo. Đặc biệt, tỉnh còn tập trung hỗ trợ đào tạo nghề cho người sắpchấp hành xong án phạt tù và người có đất thu hồi, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng và ổn định cuộc sống. Kế hoạch hỗ trợ đào tạo nghề trình độ sơ cấp và đào tạo dưới 03 tháng năm 2025 (Kế hoạch số 04/KH-UBND) đã được ban hành để cụ thể hóa các mục tiêu này.

Với sự quyết tâm cao độ, Lạng Sơn đang nỗ lực tối đa để hoàn thành các mục tiêu chiến lược, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của địa phương trong giai đoạn tới và tầm nhìn đến năm 2045.