Hiện ngoài 42.000 công nhân mất việc, còn có hơn 500.000 người thiếu việc làm tại 1.500 doanh nghiệp (DN) trên cả nước.
Công đoàn dự báo từ nay đến hết quý II/2023, các DN sẽ tiếp tục cắt giảm thêm 15.000 lao động, 271.700 người bị giảm giờ làm. Ngoài ra sẽ có tình trạng chủ DN bỏ trốn, nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội (BHXH) và các chế độ khác hoặc lợi dụng tình hình để thanh lọc lao động trên 35 tuổi nhằm tuyển dụng người trẻ, chi phí thấp hơn.
Sản xuất khó khăn cũng khiến ngừng việc tập thể gia tăng. Tới cuối tháng 11, cả nước xảy ra 144 cuộc ngừng việc tại các khu công nghiệp, chế xuất, khu kinh tế, tăng 53 cuộc so với cùng kỳ năm 2021. Nguyên nhân chủ yếu vẫn liên quan đến lương, phúc lợi bị cắt giảm hoặc chưa được điều chỉnh trong khi lao động giảm sút thu nhập, tích lũy sau hai năm đại dịch.
Những ngày này, hàng trăm người xếp hàng suốt đêm trước trụ sở BHXH Thủ Đức, huyện Hóc Môn (TP HCM) chờ làm thủ tục rút BHXH một lần. Người rút hầu hết là lao động mất việc sau đợt dịch COVID cuối năm 2021.
Một số DN vận tải hành khách tại TP HCM cũng cho biết năm nay người dân có nhu cầu về quê sớm hơn mọi năm do nhiều Cty hoạt động cầm chừng, cho công nhân nghỉ Tết sớm. Nhiều người lên kế hoạch mua vé Tết từ tháng 11.
Sáng 7/12, tại họp báo thông tin về vấn đề chăm lo Tết cho người lao động, ông Phan Văn Anh, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh hiện nay rất cần chính sách hỗ trợ kịp thời lẫn những thay đổi căn cơ, lâu dài trong chính sách. Công đoàn mong muốn BHXH Việt Nam, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sớm báo cáo lên cấp có thẩm quyền, xem xét trích Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, giãn đóng BHXH để hỗ trợ DN cho đến khi sản xuất ổn định trở lại.
Về đề xuất gia hạn một số chính sách hỗ trợ của gói 26.000 tỷ đồng (Nghị quyết 68), theo lãnh đạo Tổng Liên đoàn là "hoàn toàn hợp lý" bởi ban hành gói mới vào cuối năm sẽ mất thời gian, trong khi ngày càng nhiều DN lẫn lao động bị ảnh hưởng.
Nói cách khác, về lâu dài, cần sớm có những giải pháp để tránh việc xảy ra làn sóng rút BHXH một lần. Theo quy định, người lao động sau một năm nghỉ việc mà không tìm được việc làm mới, không tiếp tục đóng BHXH thì đủ điều kiện rút một lần, song về già không có lương hưu.
Về ngắn hạn, Tết Quý Mão này, cần có thêm những khoản kinh phí hỗ trợ công nhân bị cắt giảm việc làm, có hoàn cảnh khó khăn; tổ chức các phiên chợ Tết để công nhân mua sắm đồ dùng thiết yếu, giá thấp hơn thị trường; tặng các phần quà Tết cho người lao động khó khăn. Khó khăn nào rồi cũng sẽ qua đi và những lúc như thế này càng cần thêm những sự chung tay.
