Những tín hiệu tích cực
Nhờ những ưu thế về tiềm năng du lịch và đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch tốt mà trong thời gian qua đô thị du lịch biển cũng đã phát triển mạnh trên các địa phương. Những cái tên như Hạ Long, Cát Bà, Cần Giờ, Phú Quốc,... là điểm đến hấp dẫn ngày càng thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Minh chứng cho điều này có thể thấy qua con số thống kê đầy ấn tượng.
Nếu như năm 2017, Quảng Ninh thu hút trên 9 triệu lượt khách du lịch (trong đó có khoảng 4,27 triệu khách quốc tế) thì đến năm 2018, con số này đã tăng lên 12 triệu lượt (5,2 triệu lượt khách quốc tế), tăng 24% so với năm ngoái. Lượng khách du lịch 1 năm gấp 10 lần dân số của tỉnh.
Việc quy hoạch cảnh quan ven biển, nâng cấp hạ tầng giao thông, dịch vụ giải trí những năm qua đã tạo nên một hệ sinh thái dịch vụ hấp dẫn cho thành phố di sản này.
Các dự án được đưa vào khai thác thời gian qua như: cao tốc Hạ Long - Vân Đồn, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long, quần thể khách sạn, nghỉ dưỡng… cùng hàng loạt khu nghỉ dưỡng, sân golf, cơ sở dịch vụ ven biển làm thay đổi mạnh mẽ diện mạo đô thị, diện mạo ngành Du lịch và đời sống người dân Quảng Ninh.
Từ đó, tạo đà thúc đẩy, đưa Quảng Ninh trở thành một điểm đến có chất lượng và đẳng cấp quốc tế, là điểm đến không thể thiếu trong bản đồ du lịch khu vực và thế giới.
Tương tự Quảng Ninh, Phú Quốc (Kiên Giang) cũng cho thấy tiềm năng và hiệu quả của việc hình thành đô thị du lịch biển. Chỉ sau vài năm, từ một Đảo Ngọc hoang sơ, vắng khách, du lịch Phú Quốc đã “bứt tốc” với hàng loạt dự án nghỉ dưỡng 5 sao và khu phố mua sắm, giải trí đẳng cấp quốc tế.
Theo Tổng cục Du lịch, năm 2018, lượng khách du lịch đến với Phú Quốc tăng 35,8% so với năm 2017, trong đó, khách quốc tế tăng 68,4%. 6 tháng đầu năm nay, đã có 2,2 triệu lượt khách đến với Đảo Ngọc, tăng 35,9% so với cùng kỳ 2018; riêng khách quốc tế là 392.000 lượt.
Dự kiến Quy hoạch tổng thể tới năm 2030, Phú Quốc sẽ có 3 khu đô thị lớn, 15 khu du lịch sinh thái, 2 khu du lịch phức hợp và 5 sân golf. Điều này góp phần giải toả tình trạng thiếu hụt phòng khách sạn 5 sao tại Phú Quốc, đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng chất lượng cao của du khách cũng như quảng bá hình ảnh du lịch địa phương ra toàn cầu.
Có thể thấy rằng với đường bờ biển dài trên 3.260 km, 28/64 tỉnh thành giáp biển cùng với khoảng 3.000 hòn đảo phân bố cả ven bờ và ngoài khơi xa đã tạo cho Việt Nam nhiều lợi thế để phát triển đô thị du lịch biển.
Trong đó nhiều tỉnh, thành đã tận dụng và phát huy rất tốt, dần dần tạo dựng đặc trưng, một “thiên đường du lịch nghỉ dưỡng” với đầy đủ tiện ích. Đó là những tín hiệu tích cực bước đầu, nhưng để nâng tầm các đô thị du lịch biển, còn rất nhiều việc phải làm.
Mài ngọc thêm sáng
Thực tế cho thấy mặc dù những năm qua đô thị du lịch biển mang về lượng khách, doanh thu và cơ sở hạ tầng; song quy mô còn nhỏ bé so với tiềm năng vốn có và vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế.
Đó là sự phát triển ồ ạt của các dự án bất động sản ven biển, những hạn chế về quy hoạch, đầu tư xây dựng, quản lý dẫn đến nguy cơ mất cân bằng sinh thái tự nhiên, ô nhiễm môi trường. Cùng với đó là sự mất cân bằng ngày càng lớn giữa nhu cầu của nhà đầu tư du lịch với nhu cầu sống của các dân cư đô thị biển… Chẳng hạn như ở Phú Quốc, nếu không sớm có phương án xử lý, khắc phục thì e rằng cái giá phải trả cho quy hoạch đô thị biển là rất đắt.
Đánh giá về xu thế phát triển đô thị du lịch biển, giới quy hoạch nhận định phát triển theo hướng sinh thái là hướng đi bền vững nhất, được chú trọng dựa trên sự hài hòa với tự nhiên, dựa vào tự nhiên, giữ vững cân bằng sinh thái đô thị.
Chia sẻ trên báo chí, KTS Nguyễn Tấn Vạn bày tỏ quan điểm: “Kiến trúc du lịch biển cần hướng tới kiến trúc xanh, bảo vệ tài nguyên sinh thái và giữ gìn bản sắc văn hóa. Một khi chúng ta chưa đủ tiềm lực và tri thức thì hãy cùng nhau giữ gìn, nâng niu, bảo vệ nguồn tài sản quý giá đó, không vội vàng tiến ra biển”.
Theo dự báo, trong vòng vài năm tới, đô thị du lịch biển ở Việt Nam sẽ rất phát triển, là “đòn bẩy” thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Do đó, để tiềm năng đô thị du lịch biển trở thành hiện thực, cần đẩy mạnh sự quan tâm đầu tư của Nhà nước và các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Cùng với đó, cần sự liên kết chặt chẽ hơn từ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, nhà khoa học để góp phần xây dựng chính sách, giải pháp bảo tồn tài nguyên du lịch tự nhiên, nhân văn, phát triển hệ thống cơ sở vật chất - kỹ thuật đồng bộ, tiện nghi đạt tiêu chuẩn, điều hòa và phát triển cân bằng lợi ích của hai thành phần dân cư khác nhau trong cùng một không gian đô thị.
