Được biết, tính đến quý II năm 2016, tổng số doanh nghiệp nợ BHXH đã lên tới 102.900 đơn vị, tương ứng với số lao động bị ảnh hưởng quyền lợi là 2,660 triệu người. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi, lợi ích hợp pháp và đời sống của người lao động.
Để giảm thiểu tình trạng doanh nghiệp nợ BHXH làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động, một trong những giải pháp hữu hiệu là tăng cường khởi kiện các doanh nghiệp nợ đọng BHXH lớn ra Toà án. BHXH trong thời gian qua đã khởi kiện gần 9.000, thu về gần 1.000 tỷ đồng cho Quỹ BHXH.
Thứ trưởng Nguyễn Thị Minh - Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cũng cho biết trong thời gian qua, để khắc phục tình trạng nợ BHXH, BHXH Việt Nam đã thực hiện mọi biện pháp mà pháp luật cho phép để thu hồi nợ, bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Một trong những biện pháp chủ yếu mang lại hiệu quả cao nhất đó là khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH ra Toà án các cấp, nhờ đó thu về Quỹ BHXH gần 980 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 16,3% số tiền nợ đọng.
Tuy nhiên, từ 01/01/2016, Luật BHXH có hiệu lực thi hành và trao quyền khởi kiện đối với các đơn vị vi phạm pháp luật về BHXH. Từ thời điểm này, Tòa án các cấp không thụ lý đơn khởi kiện của BHXH, dẫn đến 1.400 hồ sơ khởi kiện của cơ quan BHXH tương ứng với số nợ gần 300 tỷ đồng chưa được giải quyết, xảy ra tình trạng việc bảo vệ lợi ích của người lao động qua hình thức khởi kiện đang bị gián đoạn.
Vậy nên, việc ký kết quy chế phối hợp giữa Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam với BHXH Việt Nam không chỉ nâng cao vai trò, vị thế của hệ thống công đoàn các cấp, cũng như hệ thống BHXH Việt Nam trong việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật lao động mà quan trọng hơn là đem lại niềm tin cho người lao động trong việc được đảm bảo đầy đủ quyền và lợi ích chính đáng về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp theo quy định của pháp luật.
Nội dung quy chế gồm 3 chương, 10 điều nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và tập thể người lao động. Theo đó, ngành BHXH cung cấp danh sách của các đơn vị nợ tiền BHXH cần phải khởi kiện (bao gồm: số tiền phải đóng, số tiền nợ, thời gian nợ, tiền lãi chậm đóng BHXH); hồ sơ xác định nợ theo quy định tại Quyết định số 959/QĐ-BHXH ngày 09/9/2015 của BHXH Việt Nam ban hành quy định về quản lý thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT; cập nhật tình hình nợ và tình trạng áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với các đơn vị sử dụng lao động mà tổ chức công đoàn đã gửi danh sách thông báo cho cơ quan BHXH trước khi khởi kiện (thông tin cung cấp theo Mẫu B03-TS) đến tháng trước thời điểm nộp đơn khởi kiện ra tòa án; danh sách của đơn vị sử dụng lao động mà cơ quan BHXH đã áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính (nếu có); thông tin khác của đơn vị sử dụng lao động và người lao động do cơ quan BHXH quản lý để phục vụ việc khởi kiện hoặc theo yêu cầu của Tòa án (nếu có).
Tổ chức Công đoàn cung cấp danh sách đơn vị sử dụng lao động chuẩn bị khởi kiện để cơ quan BHXH kiểm tra, đối chiếu, cập nhật tình hình nợ và việc áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với đơn vị sử dụng lao động. Công đoàn các cấp thông báo về tình hình và kết quả khởi kiện các đơn vị nợ BHXH tại địa phương cho cơ quan BHXH cùng cấp.
Việc trao đổi, cung cấp thông tin sẽ bằng văn bản và qua mạng internet. Với các thông tin cung cấp định kỳ hàng quý sẽ được thực hiện trước ngày 25 tháng đầu quý sau; với thông tin cung cấp không định kỳ sẽ được cung cấp theo thời hạn ghi trong văn bản yêu cầu.
Đơn vị được giao là đầu mối trao đổi, cung cấp thông tin của mỗi bên được quyền trực tiếp yêu cầu cung cấp thông tin, tham mưu, chỉ đạo, điều phối việc cung cấp thông tin cho bên yêu cầu trong phạm vi thẩm quyền được giao và chịu trách nhiệm đảm bảo việc trao đổi, cung cấp thông tin giữa các bên được thông suốt, kịp thời.
