Ba trụ cột cho sự phát triển bền vững ở Đồng Nai

Đây là nội dung các tham luận của PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy, TS. Dương Văn Thịnh, cùng đại diện Tập đoàn Mobifone và Viettel tại hội thảo khoa học diễn ra hồi đầu tháng 8 vừa qua. Theo đó, các tham luận đã cung cấp những luận cứ quan trọng cho chiến lược “lấy con người và công nghệ làm trung tâm phát triển”.

Nâng tầm nguồn nhân lực đầu tư cho tương lai bền vững

Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy, phát triển nguồn nhân lực phải được xem là “đầu tư dài hạn cho tương lai”. Đồng Nai cần tập trung cải thiện chất lượng giáo dục đại học, dạy nghề, y tế và an sinh xã hội, nhằm hình thành lực lượng lao động có kỹ năng cao, đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ hiện đại. Bà Thủy nhấn mạnh: “Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực là tài sản quý nhất trong chiến lược phát triển tỉnh sau hợp nhất”.

Đồng Nai hiện có hơn 4,4 triệu dân, trong đó 54% trong độ tuổi lao động, một lợi thế “vàng” nếu được đầu tư đúng hướng. Tuy nhiên, cơ cấu lao động có bằng cấp mới đạt hơn 23%, chưa tương xứng với tốc độ công nghiệp hóa. Vì vậy, tỉnh Đồng Nai cần thúc đẩy mô hình đào tạo kép (kết hợp doanh nghiệp - nhà trường), đồng thời xây dựng Quỹ phát triển nhân lực để tài trợ học bổng, đào tạo kỹ năng số và kỹ năng quản trị cho lao động trẻ.

Một giải pháp quan trọng khác là gắn phát triển nhân lực với y tế và phúc lợi xã hội. PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy đề xuất tăng tỷ lệ đầu tư công cho y tế, bảo hiểm, nhà ở xã hội và các chương trình phúc lợi nhằm ổn định đời sống người lao động, tạo điều kiện cho họ yên tâm làm việc lâu dài. Chính sách này vừa bảo đảm an sinh, vừa nâng cao năng suất lao động, yếu tố then chốt cho tăng trưởng bền vững.

Chuyển đổi số - "động cơ" của nền hành chính và kinh tế hiện đại

Theo TS. Dương Văn Thịnh, chuyển đổi số là “đòn bẩy kép” cho cả quản trị công và phát triển kinh tế. Đồng Nai đang đứng trước cơ hội trở thành trung tâm dữ liệu và công nghệ của vùng khi triển khai đồng bộ ba trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Ông Thịnh cho rằng, trọng tâm giai đoạn 2025 - 2030 là số hóa toàn bộ quy trình hành chính, liên thông dữ liệu giữa các sở, ngành, giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí và nâng cao tính minh bạch trong phục vụ người dân.

Đại diện Tập đoàn Mobifone tại hội thảo chia sẻ kế hoạch hợp tác với tỉnh trong việc xây dựng Trung tâm điều hành thông minh (IOC), mô hình quản trị dựa trên dữ liệu thời gian thực. Hệ thống này sẽ tích hợp giám sát giao thông, y tế, giáo dục, an ninh và phản ánh người dân, giúp chính quyền ra quyết định nhanh và chính xác. Song song đó, Mobifone cam kết hỗ trợ phát triển hạ tầng viễn thông thế hệ mới (5G, Cloud) và nền tảng dữ liệu mở để doanh nghiệp địa phương dễ dàng tham gia kinh tế số.

Bên cạnh khu vực công, chuyển đổi số trong giáo dục và doanh nghiệp cũng được xem là nhiệm vụ trọng tâm. Việc áp dụng công nghệ số trong dạy học, thi cử, quản lý trường học sẽ giúp giảm chi phí, tăng tính minh bạch và cá nhân hóa trải nghiệm học tập. Đặc biệt, khi Đồng Nai đang phát triển các cụm đại học, nghiên cứu tại Biên Hòa cũ, Long Thành, việc tích hợp mô hình “đại học số” sẽ tạo ra bước nhảy về chất trong đào tạo nhân lực.

Doanh nghiệp công nghệ hạt nhân kiến tạo đô thị thông minh

Đại diện Tập đoàn Viettel chia sẻ kinh nghiệm xây dựng đô thị thông minh, một trong những hướng đi tất yếu để Đồng Nai đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số. Viettel đề xuất hợp tác công, tư để phát triển hạ tầng dữ liệu, an ninh mạng và nền tảng đô thị thông minh cho Biên Hòa cũ, Nhơn Trạch và Long Thành.

Các giải pháp gồm hệ thống camera AI giám sát an toàn đô thị, cảm biến môi trường, chiếu sáng thông minh và bản đồ số hóa quản lý hạ tầng. Đây là nền tảng giúp chính quyền dự báo, điều hành, quản trị không gian đô thị một cách hiệu quả.

Không chỉ dừng ở hạ tầng, Viettel còn định hướng phát triển hệ sinh thái công nghệ số phục vụ người dân và doanh nghiệp. Ứng dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán điện tử, y tế số và giáo dục trực tuyến sẽ tạo môi trường sống tiện ích, giảm thủ tục giấy tờ, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh. Khi hạ tầng số được đồng bộ, Đồng Nai sẽ hình thành “chính quyền số – công dân số – doanh nghiệp số” trong cùng một hệ sinh thái.

Từ góc nhìn dài hạn, các chuyên gia thống nhất rằng chuyển đổi số và phát triển nhân lực công nghệ phải song hành. Đồng Nai cần có chính sách thu hút nhân tài công nghệ thông tin, kỹ sư tự động hóa, chuyên gia dữ liệu bằng cơ chế “ưu đãi nhân tài toàn cầu”. Việc đầu tư cho con người và công nghệ không chỉ là lựa chọn chiến lược, mà là điều kiện tiên quyết để Đồng Nai trở thành hình mẫu phát triển bền vững, nơi công nghệ phục vụ con người, và con người là trung tâm của mọi chính sách phát triển.

Những luận điểm tại hội thảo ngày 1/8/2025 đã làm rõ một hướng đi mới cho Đồng Nai: phát triển dựa trên tri thức, công nghệ và con người. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu và chuyển đổi số sâu rộng, chỉ khi kết hợp hài hòa giữa giáo dục – nhân lực – công nghệ, tỉnh mới có thể duy trì tốc độ tăng trưởng hai con số và vươn lên vị thế trung tâm công nghiệp – dịch vụ – sáng tạo của vùng Đông Nam Bộ.

“Chính con người và tri thức mới là động lực phát triển bền vững nhất" – đó là thông điệp xuyên suốt được các nhà khoa học gửi gắm đến Đồng Nai trong kỷ nguyên chuyển đổi số.