231 cái tát và cách giáo dục 'răm rắp nghe lời'

Lại “bệnh thành tích”

Chuyện xảy ra tại lớp 6.2 Trường THCS Duy Ninh, xã Duy Ninh, huyện Tân Ninh, tỉnh Quảng Bình. Học sinh của lớp là H.L.N lỡ nói tục trên sân trường, đội cờ đỏ nghe thấy và ghi lại, theo quy định thì lớp học có học sinh nói tục là bị trừ 5 điểm thi đua. Để “giáo dục” học sinh N., cô giáo Nguyễn Thị Phương Thủy (SN 1977, chủ nhiệm lớp) đã bắt 23 học sinh lớp 6.2, mỗi em tát em N 10 cái thật mạnh, nếu ai tát nhẹ thì tát lại 10 cái.

Mặc dù thương bạn nhưng lớp trưởng phải đứng ra tổ chức tát bạn theo chỉ đạo, còn cô Thủy bỏ ra ngoài. Khi tát được nửa chừng, thấy cô Thủy xuất hiện ở hành lang quan sát, một bạn hỏi: “Cô ơi có tát nữa không?”. Cô ra lệnh: “Tát lúc nào đủ thì thôi”. Bị tát quá đau, em N buột miệng “Em ghét cô” liền bị cô trực tiếp tát cho 1 cái. Tổng số, N bị 231 cái tát mạnh. Sau khi bị tát, N. bị sưng hai má, khó ăn uống nên được đưa nhập viện.

Nói về nguyên nhân dẫn đến hành động của mình, cô Nguyễn Thị Phương Thủy cho rằng: “Do nhà trường xây dựng chuẩn mức độ II, các tiêu chí thi đua rất ngặt nghèo, trong khi đó lớp 6.2 của cô chủ nhiệm thường xuyên bị xếp chót bảng nên rất áp lực”.

Còn bà Phạm Thị Lệ Anh - Hiệu trưởng nhà trường lý giải: “Đội quy định nếu lớp học có em học sinh nói tục là bị trừ 5 điểm, nên đã tạo áp lực cho giáo viên chủ nhiệm. Vì muốn lớp tiến bộ nên cô Thuỷ đã giáo dục học sinh, nhưng biện pháp của cô đưa ra không đúng, mong phụ huynh thông cảm”. 

Điều đáng nói nữa là sau khi sự việc xảy ra, nhà trường và chính quyền địa phương đến gia đình học sinh N. để thăm hỏi nhưng chủ yếu là thuyết phục gia đình không làm to chuyện vì trường sắp đạt trường chuẩn quốc gia. Cô giáo cũng đã đến nhà học sinh đưa 10 triệu đồng và xin tha thứ nhưng gia đình đã trả lại.

Bình luận về việc này, nhà báo Đỗ Cao Cường bày tỏ: “Chỉ vì áp lực về thành tích để đạt trường chuẩn quốc gia mà cô giáo đã quên đi rằng: Thành tích tốt nhất của giáo viên chính là những điều tốt đẹp để lại trong mỗi học trò.

Vì sao giáo viên có thể làm điều ác công khai như vậy? Đó chính là vì Hiệu trưởng thấy việc một trẻ em mới 12 tuổi do mình chịu trách nhiệm bị phạt tới 231 cái tát ngay trong trường mình không quan trọng bằng việc  trường được công nhận danh hiệu trường chuẩn quốc gia(!)”.

Giáo viên “quyền lực”, học sinh không có tư duy độc lập

Theo ý kiến một số luật sư thì trong trường hợp học sinh bị tỷ lệ thương tích từ 11% trở lên thì cô giáo sẽ bị khởi tố hình sự vì tội Cố ý gây thương tích. Nếu tỷ lệ thương tích dưới mức 11%, sẽ vẫn có khả năng bị xem xét hành vi làm nhục người khác.

Pháp luật không cho phép giáo viên trực tiếp đánh hoặc chỉ đạo người khác đánh học sinh. Hành vi của nữ giáo viên đã vi phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của học sinh.

Còn vấn đề đạo đức, cô giáo Thủy chỉ vì học sinh được cho là nói tục ngoài sân trường mà đã bắt các bạn cùng lớp tát liên tiếp vào mặt (bản thân cô giáo cũng tham gia tát thêm một cái cuối) là không thể chấp nhận.

Học sinh lớp 6 vẫn còn nhỏ tuổi, nhận thức còn hạn chế nên cô giáo càng không thể vì thế mà tự cho phép mình được “dạy bảo” bằng hình thức trái pháp luật và trái quy tắc đạo đức nghề giáo viên. Hành vi này không những đi ngược lại những giá trị cao quý của nhà giáo mà còn là hành xâm phạm nghiêm trọng đến quyền trẻ em. 

Về hành vi khách quan, việc bắt các cháu học sinh tát bạn có thể theo cô giáo là cách “dạy bảo” nhưng dưới góc độ pháp lý đã xâm hại đến quyền được pháp luật  bảo vệ về tính mạng, sức khỏe. Mọi hành vi xâm hại đến tính mạng, sức khỏe người khác đều bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Tùy theo tính chất mức độ tổn hại về sức khỏe của học sinh bị tát thì cô giáo có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Cố ý gây thương tích hoặc tội Hành hạ người khác.

Ở góc độ khác, nhiều ý kiến cũng bày tỏ quan điểm về “triết lý giáo dục” thông qua vụ việc này: Nghe lệnh cô giáo chủ nhiệm, tất cả học sinh răm rắp nghe lời. Dù có thể một số cháu không muốn vậy nhưng không phản kháng và không phản ánh.

Cách giáo dục răm rắp, tiêu diệt phản biện, tiêu diệt tranh luận, dần dần và từng chút một đã làm hoen ố ý thức vốn rất trong trắng của các em học sinh, thành nếp nghĩ vô cùng nguy hiểm. Bởi không răm rắp sẽ bị loại bỏ, thiểu số phục tùng đa số,  kiểu giáo dục “đồng phục suy nghĩ”, “đồng phục ý tưởng”, “đồng phục chấp hành” đã biến cả một lớp học và lớn hơn là cả một thế hệ thành thứ “đồng phục hành động” dù là hành động sai trái, đau lòng.

Chuyên gia giáo dục Nguyễn Quốc Vương nhấn mạnh, nếu như “quyền uy” là quà tặng tự nguyện của học sinh cho người thầy thì quyền lực là thứ mà bản thân người giáo viên có thể đơn phương quyết định. Những giáo viên “quyền lực” là những người không hề chú ý đến người xung quanh nhìn mình là người như thế nào, đánh giá mình như thế nào.

Họ coi hành động, lời nói của mình là tuyệt đối và duy nhất đúng. Họ cũng  luôn có tham vọng  ép người khác phải tuân lệnh. Trong trường hợp người khác không nghe theo, họ sẽ dùng sức mạnh để cưỡng ép. Chính vì thế, khi xây dựng một nền giáo dục lành mạnh thực sự vì con người, vì tương lai của xã hội cũng như của nhân loại thì người giáo viên “quyền lực” là thứ không một ai có lương tâm mong muốn.

Theo lô-gíc đó, một nền giáo dục đầy rẫy những giáo viên “quyền lực” sẽ  không bao giờ sinh ra những thế hệ học sinh có tư duy độc lập, có lòng dũng cảm và luôn biết làm người tự do…