Chủ đầu tư và thậm chí là các nhà thầu có dấu hiệu “dàn xếp” với nhau để “ăn chia” tiền ngân sách trong quá trình thực hiện dự án. Không những vậy, đến thời điểm hiện nay, nhà thầu thực hiện dự án đang bị chậm tiến độ, nghi vấn do năng lực yếu kém, không đảm bảo nhưng vẫn trúng thầu…
"Nhóm nhà thầu" rủ nhau cùng "trượt"?
Dự án xây dựng khu tập kết rác thải nhằm mục tiêu thu gom, phân loại để vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ, đảm bảo vệ sinh môi trường, giảm thiểu các vấn đề ô nhiễm môi trường trên địa bàn huyện, đảm bảo môi trường sống của nhân dân.
Theo như thông báo mời thầu phát đi từ Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ: Gói thầu số 01: Thi công xây dựng công trình: Khu tập kết rác thải tập trung huyện Yên Lập, thuộc dự án Khu tập kết rác thải tập trung huyện Yên Lập, với thời gian thực hiện 90 ngày. Có nguồn vốn ngân sách tỉnh hỗ trợ, ngân sách huyện và các nguồn vốn hợp pháp khác, gói thầu bắt đầu phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) từ ngày 6/11/2017 đến 9h ngày 26/11/2017 thì mở thầu, đóng thầu. Đây là dự án được đấu thầu rộng rãi cả nước.
Ngay sau khi thông báo mời thầu gói thầu trên được phát hành và mở bán HSMT thì chỉ có tổng cộng 5 nhà thầu (đều ở thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ) đến mua HSMT gồm: Công ty cổ phần xây dựng Việt Hùng (địa chỉ: số nhà 17, tổ 12, phố Phú Bình, phường Phong Châu, thị xã Phú Thọ), Công ty cổ phần xây lắp và thương mại Phú Mỹ (địa chỉ: số nhà 224, tổ 14, phố Phú An, phường Phong Châu, thị xã Phú Thọ), Công ty TNHH xây lắp Thiên Phúc (địa chỉ: Khu 4, xã Văn Lung, thị xã Phú Thọ), Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Thanh Thủy (địa chỉ: phường Hùng Vương, thị xã Phú Thọ), Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Thanh Thơ (địa chỉ: số nhà 26, tổ 14B, phố Phú An, phường Phong Châu, thị xã Phú Thọ).
 |
| Hồ sơ dự thầu của các nhà thầu tham dự gói thầu số 01: Thi công xây dựng công trình: Khu tập kết rác thải tập trung huyện Yên Lập, thuộc dự án Khu tập kết rác thải tập trung huyện Yên Lập. |
Đến thời điểm đóng thầu, mở thầu thì có tổng cộng 4 nhà thầu đến nộp hồ sơ dự thầu (HSDT) gồm: Công ty CPXD Việt Hùng, Công ty CPXL và TM Phú Mỹ, Công ty TNHH xây lắp Thiên Phúc, Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Thanh Thơ.
Quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu của Tổ chuyên gia tư vấn đấu thầu thuộc Công ty TNHH Minh Nhật Phú Thọ (được ký theo hợp đồng số 87 ngày 31/10/2017 giữa Ban QLDA ĐTXD huyện Yên Lập về việc tư vấn lập HSMT và đánh giá HSDT) thì 4 nhà thầu tham gia được đánh giá như sau:
3 trong 4 nhà thầu không đạt về năng lực và kinh nghiệm theo yêu cầu của HSMT, cụ thể:
Công ty CPXD Việt Hùng không đáp ứng năng lực, kinh nghiệm theo HSMT: Năng lực nhân sự chủ chốt không chứng minh được (toàn bộ bằng cấp phô tô không có chứng thực). Không huy động đủ số lượng máy móc, thiết bị để thi công công trình này. Hợp đồng tương tự không đủ theo HSMT.
Công ty CPXL và TM Phú Mỹ không đáp ứng năng lực, kinh nghiệm theo HSMT: Báo cáo tài chính 2014 – 2016 không có, năng lực nhân sự chủ chốt không chứng minh được (toàn bộ bằng cấp phô tô không có chứng thực). Không chứng minh được máy móc của nhà thầu hay đi thuê (không có). Hợp đồng tương tự không có.
Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Thanh Thơ không đáp ứng năng lực, kinh nghiệm theo HSMT: Báo cáo tài chính 2014 – 2016 không có. Năng lực nhân sự chủ chốt không có bằng cấp chứng minh. Hợp đồng tương tự không đạt. Không chứng minh được máy móc của nhà thầu hay đi thuê (không có).
 |
| Báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu. |
Cũng theo báo cáo đánh giá HSDT của Tổ chuyên gia tư vấn này nêu rõ: “Trong quá trình đánh giá HSDT, tổ chuyên gia giúp việc trong quá trình đấu thầu không có yêu cầu làm rõ HSDT của bất kỳ nhà thầu nào và cũng không có văn bản làm rõ HSDT của bất kỳ nhà thầu nào được gửi đến. Các nhà thầu không đạt với lý do không đáp ứng đủ về năng lực hoặc kinh nghiệm nên không cần thiết bổ sung làm rõ HSDT”.
Do không đáp ứng về năng lực và kinh nghiệm theo HSMT nên 3 nhà thầu này không được xem xét ở các bước tiếp theo. Và sau đó, chỉ còn lại nhà thầu duy nhất là Công ty TNHH xây lắp Thiên Phúc được Tổ chuyên gia tư vấn đấu thầu đánh giá là đạt và đáp ứng về năng lực và kinh nghiệm theo HSMT.
Như vậy, việc đấu thầu gói thầu này thật là ‘thuận lợi” cho công ty TNHH xây lắp Thiên Phúc khi công ty này không phải “đấu chọi” với bất kì nhà thầu nào, vì 3 nhà thầu tham dự đấu thầu cùng đã “cố tình” được… “trượt thầu”.
Nghi vấn đấu thầu bất minh, thi công chậm tiến độ do năng lực yếu kém?
Tiếp đó, buổi mở thầu diễn ra vào sáng ngày 26/11/2017, không hiểu Tổ chuyên gia tư vấn đấu thầu chấm thầu thẩm định, đánh giá ra sao mà chỉ vài ngày sau, ngày 30/11/2017, UBND huyện Yên Lập đã có quyết định số 2072/QĐ-UBND do ông Bùi Tiến Vỹ - Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Lập ký phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu (gói thầu số 01) thi công xây dựng công trình khu tập kết rác thải tập trung huyện Yên Lập.
 |
| Quyết định số 2072/QĐ-UBND do ông Bùi Tiến Vỹ - Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Lập ký phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. |
Theo đó, tại quyết định này, nhà thầu trúng thầu là Công ty TNHH xây lắp Thiên Phúc (địa chỉ: Khu 4, xã Văn Lung, thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ) với giá trúng thầu là 13,093 tỷ đồng. Tiếp đó, ngày 1/12/2017, Ban QLDA ĐTXD huyện Yên Lập đã “cấp tốc” ký hợp đồng thi công xây dựng công trình số 145/2017/HĐXD-BQL với Công ty TNHH xây lắp Thiên Phúc với tổng giá trị là 13,093 tỷ đồng, trong đó: Chi phí xây dựng là 12,085 tỷ đồng, chi phí hạng mục chung là 384,4 triệu đồng, chi phí dự phòng là 623,4 triệu đồng.
 |
| Hợp đồng thi công xây dựng công trình số 145/2017/HĐXD-BQL giữa Ban QLDA ĐTXD huyện Yên Lập với Công ty TNHH xây lắp Thiên Phúc. |
Ngay sau khi hợp đồng được kí kết, phía chủ đầu tư đã tiến hành ứng cho nhà thầu một khoản tiền là 6,2 tỷ đồng với mục đích sử dụng cho việc thi công xây dựng công trình. Thời gian thực hiện thi công xây lắp công trình theo hợp đồng là không quá 90 ngày, nhà thầu bắt đầu khởi công công trình từ ngày 2/12/2017 và hoàn thành bàn giao đưa công trình vào sử dụng chậm nhất là ngày 2/3/2018.
Trước đó, nếu đứng ở ngoài cuộc nhìn vào việc đấu thầu trên thì nhiều người sẽ “gật gù” về kết quả chấm thầu của gói thầu này và chỉ nghĩ đơn giản rằng Công ty TNHH Thiên Phúc trúng thầu một cách công khai, đúng luật. Tuy nhiên, khi tiếp cận, lật mở những hồ sơ, tài liệu liên quan đến quá trình đấu thầu gói thầu trên của các nhà thầu này, phóng viên khá ngạc nhiên vì kiểu đấu thầu có dấu hiệu “thông thầu”.
Quá trình tiếp cận các hồ sơ, tài liệu này, ghi nhận thực tế của phóng viên cho thấy HSDT của 3 trong 4 nhà thầu tham dự gói thầu này phải nói rằng thực sự rất “ẩu” và dường như họ chỉ làm qua loa để cho đủ thủ tục. Thậm chí, báo cáo tài chính của nhà thầu trúng thầu tại phần yêu cầu ký, ghi rõ họ tên người lập biểu và kế toán trưởng thì nhà thầu này chỉ có chữ ký “loẹt xoẹt” cho qua. Đặc biệt hơn, giá trúng thầu của nhà thầu lại trùng hợp, “vừa vặn” với dự toán được phê duyệt trước đó để thực hiện dự án?
Trong khi đó, một số nhà thầu trượt này đều là các doanh nghiệp làm xây dựng và đã từng thi công những công trình “hoành tránh” không kém, vậy mà làm hồ sơ một cách “sơ sài” như vậy để đi đấu thầu, khiến dư luận nảy sinh nghi ngờ có sự bất minh nào đó trong việc đấu thầu gói thầu sử dụng vốn ngân sách này?
 |
| Công trình thi công bị chậm tiến độ nghi ngờ do nhà thầu năng lực yếu kém? |
Có mặt tại hiện trường thực hiện dự án vào ngày 14/3/2018, phóng viên Báo PLVN ghi nhận tình hình thực tế nơi đây, hiện trường thi công nằm dưới chân quả đồi heo hút, hẻo lánh, xa khu dân cư, vật liệu tập kết, máy móc thi công được để ngổn ngang xung quanh con đường dẫn vào công trường, tại công trường thực hiện dự án không có biển báo thông tin về dự án, thông tin nhà thầu, chủ đầu tư... Bên cạnh đó, đất được xúc từ quả đồi để làm dự án được nhà thầu đổ và san lấp luôn vào những vạt, khe đồi cạnh đó.
 |
| Vật liệu thi công cho gói thầu được tập kết ngổn ngang gần khu vực công trường thi công. |
Theo một người dân gần đó cho biết, những lớp đất được đổ ngổn ngang gần đó là nhà thầu múc từ quả đồi đang thi công và cho người dân để san lấp. Trong khi đó, theo đại diện Ban QLDA ĐTXD huyện Yên Lập cho biết, số lượng đất này đáng lẽ những đất này phải được chuyển đến đúng bãi tập kết để san lấp.
Cũng theo như hợp đồng thi công xây dựng công trình số 145/2017/HĐXD-BQL ngày 1/12/2017, giữa Ban QLDA ĐTXD huyện Yên Lập với Công ty TNHH xây lắp Thiên Phúc thì gói thầu này được khởi công công trình từ ngày 2/12/2017 và hoàn thành bàn giao đưa công trình vào sử dụng chậm nhất là ngày 2/3/2018. Tuy nhiên, ngày 14/3/2018 phóng viên Báo PLVN có mặt tại hiện trường công trường thi công dự án để ghi nhận thì nhà thầu này mới chỉ đang san, gạt một phần của quả đồi để làm mặt bằng thực hiện, vật liệu, máy móc vẫn đang được tập kết, hoạt động ngổn ngang...Điều này khiến dư luận nghi ngờ về năng lực thực tế của nhà thầu so với những kê khai trong hồ sơ dự thầu?
Thiết nghĩ, để việc thực hiện dự án được hiệu quả, đúng tiến độ, việc sử dụng nguồn vốn ngân sách được đảm bảo, tránh lãng phí, tham nhũng. Báo PLVN đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ cần có những thanh tra, kiểm tra, làm rõ./.
