Ý thức chấp hành luật giao thông - chuyện cũ mà không cũ

Quốc lộ, tỉnh lộ và đường nội đô, số lượng phương tiện xe container như ô tô đầu kéo sơ-mi-rơ-moóc, rơ-moóc tham gia giao thông rất lớn. Với kích thước đồ sộ, tải trọng lớn, việc điều khiển và xử lý các sự cố của loại phương tiện này khó hơn rất nhiều so với các phương tiện khác, đặc biệt ở những đoạn đường dốc, có nhiều khúc cua, đường trời mưa trơn trượt... Trong khi đó, một số lái xe chủ quan, không tuân thủ các quy định trong việc chấp hành Luật Giao thông đường bộ đã dẫn tới những vụ tai nạn giao thông (TNGT) đáng tiếc.

Vào khoảng 4 giờ 30 phút ngày 19/4, xe đầu kéo mang BKS 50H-020.64 kéo rơ-moóc lưu thông trên tuyến cao tốc TP Hồ Chí Minh - Trung Lưong theo hướng từ TP Hồ Chí Minh đi Tiền Giang, khi di chuyển tới Km 32 thuộc ấp Bình Lương, xã Bình Thạnh, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An, thì xe mất lái đâm vào dải phân cách phân làn ở giữa, phần đầu kéo lao qua làn đường ngược lại rồi lật ngang. Vụ tai nạn đã khiến giao thông hai chiều bị tê liệt hơn 5km. Cú va chạm mạnh khiến một trụ đèn chiếu sáng bị gãy, chiếc xe đầu kéo bị hư hỏng nặng, rất may không có thiệt hại về người.

TNGT liên quan đến các xe container thường để lại những hậu quả nghiêm trọng, dù một số trường hợp không có thiệt hại về người nhưng cũng khiến các công trình giao thông, phương tiện giao thông hư hỏng nặng. Vào tháng trước, Chi cục Quản lý đường bộ I.1 (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, tại vị trí Km175+200, quốc lộ 6, thuộc địa phận xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đã xảy ra một vụ lật xe đầu kéo. Tại địa bàn tỉnh này, vào đầu tháng 2 cũng xảy ra một vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến xe đầu kéo lật ngửa. Theo đó, một chiếc xe đầu chở phân lân, di chuyển theo hướng thành phố Sơn La đi huyện Sông Mã đã bất ngờ lao xuống vực sâu, khiến 1 người tử vong tại chỗ, chiếc xe bị hư hỏng nặng…

Các loại xe container từ lâu đã là “nỗi ám ảnh” của rất nhiều người điều khiển phương tiện giao thông khác trên đường, thậm chí còn được biết đến với cái tên “hung thần xa lộ”. Tuy nhiên, các loại xe này đều đảm bảo an toàn nếu người điều khiển tuân thủ đúng các quy định giao thông trong toàn bộ quá trình lái xe.

Bên cạnh các nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ yếu của các vụ TNGT liên quan tới xe container vẫn là do ý thức của người lái xe. Phổ biến nhất là bởi nhận thức kém, nhiều người lái xe đã chủ quan, phóng nhanh, vượt ẩu, không tuân thủ quy tắc về trật tự an toàn giao thông, kèm theo kinh nghiệm non kém, xe chở quá khổ, quá tải, không đảm tiêu chuẩn kỹ thuật.

Một phần trách nhiệm cũng đến từ các doanh nghiệp kinh doanh vận tải đòi hỏi lái xe phải lấy hàng, giao hàng đúng hạn, dẫn đến áp lực phải phóng nhanh để kịp giờ. Bên cạnh đó, còn có tình trạng nhiều lái xe chạy liên tục ngày đêm nên không đảm bảo sức khỏe, mệt mỏi, ngủ gật trên đường, rất dễ gây tai nạn.

Mặt khác, xe container là phương tiện kinh doanh bắt buộc phải được giám sát chặt chẽ từ hành vi của lái xe trong lúc điều khiển phương tiện đến thời gian lái xe liên tục, việc chấp hành quy định pháp luật về an toàn giao thông. Theo đó, vai trò và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước là cực kỳ quan trọng. Từ quy định tốc độ, làn đường đến việc thanh tra, kiểm tra, xử lý và quy định chế tài xử phạt phải đảm bảo nghiêm minh, kịp thời.

Câu hỏi đặt ra là từ thực tế vẫn chưa quản lý, theo dõi được hết các lái xe trong hành trình điều khiển phương tiện, liệu chức năng giám sát nêu trên đã được quan tâm và thực thi đúng mức hay chưa?

Nhìn chung, để phòng ngừa TNGT xảy ra, nhất là liên quan đến phương tiện xe container, lực lượng cảnh sát giao thông cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát đối với xe container; kết hợp tuyên truyền cho lái xe chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về an toàn giao thông và an toàn kỹ thuật của xe, không sử dụng rượu, bia và các chất kích thích khi tham gia giao thông.

Bên cạnh đó, các cơ quan, doanh nghiệp vận tải cũng phải góp phần tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật giao thông cho đội ngũ lái xe, cán bộ, công nhân viên của mình, qua đó nâng cao ý thức và chấp hành nghiêm túc Luật Giao thông đường bộ.