Theo đó, triển khai Nghị quyết 18 về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Tài chính và Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã quyết liệt chỉ đạo toàn ngành Tài chính tập trung sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của toàn ngành Tài chính và các hệ thống trực thuộc, trong đó có Cục Hải quan.
Ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 29/2025/NĐ-CP ngày 24/2/2025 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính, ngày 26/2/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 382/QĐ-BTC quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan trực thuộc Bộ Tài chính. Theo Quyết định số 382, Cục Hải quan gồm 12 đơn vị, có 20 đơn vị Chi cục Hải quan khu vực (giảm 485/902 đầu mối, tương ứng 53,77%); được tổ chức và hoạt động theo 3 cấp: Cục Hải quan, Chi cục Hải quan khu vực, Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu.
Căn cứ Điều khoản chuyển tiếp tại Điều 4 Nghị định số 29/2025/NĐ-CP ngày 24/02/2025 của Chính phủ và Điều 5 Quyết định số 382/QĐ-BTC của Bộ Tài chính, trong thời hạn tối đa 3 tháng kể từ khi Nghị định 29/2025/NĐ-CP và Quyết định 382/QĐ-BTC có hiệu lực, Cục Hải quan đi vào hoạt động theo mô hình mới. Tuy nhiên, với tinh thần làm việc quyết liệt, nghiêm túc, chỉ trong thời gian 15 ngày từ khi Nghị định 29/2025/NĐ-CP và Quyết định 382/QĐ-BTC có hiệu lực (1/3/2025), ngày 15/3/2025, Cục Hải quan chính thức triển khai mô hình tổ chức bộ máy mới trên toàn hệ thống Hải quan và cấu hình lại hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) theo mô hình tổ chức hải quan mới.
Để đảm bảo công tác tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành theo mô hình mới được ổn định, hạn chế các vướng mắc phát sinh, đảm bảo thuận lợi cho hoạt động thông quan hàng hóa, thời gian vừa qua, Cục Hải quan đã ban hành một số văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị thuộc và trực thuộc triển khai thực hiện, gồm: Công văn số 55/CHQ-PC ngày 11/3/2025 về việc công khai thông tin theo quy định tại Điều 12 Nghị quyết 190/2025/QH15; Công văn số 62/CHQ-CNTT ngày 11/3/2025 về việc triển khai hệ thống CNTT theo mô hình tổ chức hải quan mới và Công văn số 128/CHQ-GSQL ngày 13/3/2025 hướng dẫn thực hiện thủ tục hải quan theo mô hình tổ chức bộ máy mới của cơ quan hải quan.
Để chuẩn bị triển khai hệ thống ngày 15/3/2025, trước đó Cục Hải quan đã thông báo cho cộng đồng doanh nghiệp trên Cổng Thông tin điện tử Hải quan về việc tạm dừng tiếp nhận thông tin tờ khai trên hệ thống từ 23h00 ngày 14/3/2025 đến 5h00 ngày 15/3/2025; thông báo bộ mã Hải quan tương ứng với tên gọi mới; thông báo các thay đổi địa chỉ email theo cơ cấu tổ chức mới. Các đơn vị hải quan bố trí cán bộ, công chức trực và phối hợp với Ban CNTT trong quá trình chuyển đổi hệ thống từ 23h00 ngày 14/3/2025 đến hết ngày 16/3/2025. Bố trí toàn bộ cán bộ, công chức trong đơn vị đi làm bình thường trong 2 ngày Thứ Bảy và Chủ nhật (15-16/3/2025). Bố trí cán bộ, công chức hỗ trợ, hướng dẫn và trả lời khó khăn, vướng mắc của cán bộ, công chức hải quan và doanh nghiệp liên quan đến việc sử dụng hệ thống.
Kết quả, ngày 15/3 (cập nhật đến thời điểm 17h cùng ngày), kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 1,05 tỷ USD, với trên 20.300 tờ khai.
Cũng theo Cục Hải quan, trong quá trình triển khai hệ thống CNTT theo mô hình tổ chức hải quan mới, Cục Hải quan đã đảm bảo việc giải quyết thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, quá cảnh được thông suốt, không bị gián đoạn, đảm bảo thông quan hàng hóa nhanh khi triển khai hệ thống CNTT theo mô hình tổ chức hải quan mới.
Ngay trong ngày đầu tiên, Cục Hải quan đã chỉ đạo Hải quan cửa khẩu/ ngoài cửa khẩu thường xuyên rà soát và phân công công chức xử lý ngay hồ sơ trên hệ thống, hồ sơ phải giải quyết hết trong ngày, không để hồ sơ quá hạn theo quy định của Luật Hải quan, không để hồ sơ tồn trên hệ thống không xử lý. Đối với các đơn vị sáp nhập hoặc chấm dứt hoạt động: Chỉ đạo khẩn trương rà soát, xử lý hoàn thành thủ tục hải quan đối với các tờ khai còn tồn, chưa thông quan trên hệ thống.
Ngày 15/3, Cục Hải quan đã cập nhật tên Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu theo tổ chức mới và hiện chưa nhận ý kiến vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan.
Bên cạnh đó, trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ (Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 1/3/2025, Công điện số 22/CĐ-TTg ngày 9/3/2025), Cục Hải quan đã tích cực chủ động chỉ đạo các đơn vị tập trung cải cách thủ tục hành chính, phấn đấu trong năm 2025 đạt chỉ tiêu giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, giảm ít nhất 30% chi phí thực hiện thủ tục hành chính, bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết; thực hiện các thủ tục liên quan đến doanh nghiệp trên môi trường điện tử, bảo đảm thông suốt, liền mạch, hiệu quả.
