Xuất khẩu qua thương mại điện tử xuyên biên giới: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt

Bà Nguyễn Thị Minh Huyền

Thưa bà, theo quy định mới của châu Âu (EU), doanh nghiệp muốn xuất khẩu theo hình thức thương mại điện tử (TMĐT) vào một quốc gia EU phải đăng ký hoạt động ở một nước EU bất kỳ và chịu các khoản thuế VAT. Quy định này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến doanh nghiệp xuất khẩu hàng sang EU?

- Quy định này được áp dụng trong bối cảnh hoạt động giao dịch mua bán hàng hóa trên TMĐT tăng vọt trên thế giới và EU. Tuy nhiên, doanh nghiệp và các nhà lập pháp EU cho rằng các quy định hiện hành trong TMĐT đã tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng đối với doanh nghiệp EU, ít nhất là trên khía cạnh thuế giá trị gia tăng (GTGT).

Hiện toàn bộ giao dịch trực tuyến và tại chỗ tại EU đều phải nộp thuế GTGT, trong khi các nhà cung ứng từ ngoài EU không phải nộp thuế GTGT cho các giao dịch TMĐT có trị giá dưới 22 euro. Chưa kể đến thuế nhập khẩu - hiện chưa phải áp dụng đối với hàng nhập khẩu theo phương thức TMĐT có giá trị dưới 150 euro.

Do đó, quy định mới sẽ góp phần phát triển giao dịch TMĐT theo hướng tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp TMĐT trong và ngoài EU. Tuy nhiên, trong bối cảnh giao dịch TMĐT ngày càng phát triển, quy định mới trên của EU ảnh hưởng đến cả người tiêu dùng EU và các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng B2C (từ nhà bán hàng đến người tiêu dùng) trên nền tảng trực tuyến, từ một nước thứ ba ngoài lãnh thổ EU.

Quy định này tác động thế nào đến hoạt động TMĐT xuyên biên giới (XBG) đối với các nhà xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam vừa xuất được 1 lô hàng sang châu Âu theo hình thức này qua sàn Voso.vn, thưa bà?

- Hiện nay các giao dịch TMĐT của Việt Nam sang EU còn rất sơ khởi. Nhưng tin mừng là các doanh nghiệp Việt Nam đã có những thành công ban đầu khi bắt đầu xây dựng được mô hình kinh doanh TMĐT XBG của mình tại EU. Tuy nhiên, quy định mới của EU được áp dụng từ ngày 1/7/2021 sẽ khiến cho hoạt động bán hàng trực tuyến từ các nước bên ngoài vào EU gặp nhiều khó khăn khi chi phí gia tăng khá nhiều.

Doanh nghiệp Việt cũng sẽ bị tác động, khiến cho giá cả hàng hóa sẽ bị tăng. Vì vậy, doanh nghiệp Việt muốn cung ứng hàng đến châu Âu phải nhanh chóng đăng ký kinh doanh trên IOSS (hệ thống một cửa) và chỉ định đối tác tại EU để thực hiện nghĩa vụ thuế. Bởi nếu không người tiêu dùng EU (người tiêu dùng cuối) có thể sẽ không mua hàng hoặc không đồng ý nhận hàng khi bị áp thuế và phí cao lúc nhận hàng.

Trường hợp này từng xảy ra ở Bỉ như thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Bỉ cung cấp. Cụ thể, bưu điện của Bỉ đã thử nghiệm thu phí đối với giao dịch TMĐT ngoài EU trong bối cảnh chưa có nhà kinh doanh nào đăng ký IOSS thì mua hàng trực tuyến từ ngoài EU vào EU đang gặp nhiều khó khăn khi chi phí gia tăng rất nhiều. Do đó, có nhiều khách hàng từ chối nhận hàng hoặc hoàn trả sản phẩm.

Ảnh minh họa

Trước quy định này, IDEA sẽ tổ chức hỗ trợ việc xuất khẩu theo hình thức TMĐT XBG tiếp theo như thế nào?

- Câu chuyện xuất khẩu TMĐT XBG vào thị trường EU còn khá mới mẻ đối với các doanh nghiệp Việt Nam, do đó, phải khẳng định rằng TMĐT XBG có một quy trình nghiệp vụ khá khó và phức tạp đối với hầu hết doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Việc thực hiện thí điểm xuất khẩu qua nền tảng Voso Global mới là bước đi đầu tiên của doanh nghiệp xuất khẩu qua TMĐT XBG đối với mặt hàng vải thiều Bắc Giang.

EU là thị trường cực lớn với TMĐT XBG. Dự báo cho thấy, năm 2022, doanh số TMĐT XBG của 16 nước lớn nhất EU sẽ đạt 220 tỷ euro, tức là tăng gấp đôi so với doanh số năm 2019 (108 tỷ euro). Đây rõ ràng là cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt nếu có chiến lược tiếp cận dài hơi và bài bản đến thị trường này.

Chúng tôi hy vọng sẽ có nhiều doanh nghiệp xuất khẩu lớn khác của Việt Nam sẽ sớm nghiên cứu và đầu tư khởi động triển khai mô hình TMĐT XBG cho lĩnh vực sản xuất của mình sang thị trường EU. Với mô hình này, nếu lượng hàng hóa xuất khẩu sang EU lớn, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam qua TMĐT quy mô ngày càng tăng thì chi phí logistics cho hàng hóa xuất khẩu sang EU sẽ càng giảm, từ đó tăng tính cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU.

Hiện giúp doanh nghiệp Việt xuất khẩu hàng qua TMĐT XBG đang có sự hợp tác của IDEA và sàn TMĐT Voso. Các doanh nghiệp Việt sẽ nhận được hỗ trợ tối đa trong quá trình vận hành cũng như quảng bá sản phẩm ngay tại thị trường nước ngoài một các quy mô, bài bản mà không phải doanh nghiệp Việt nào cũng đủ năng lực để tổ chức thực hiện. Do đó, chúng tôi chắc chắn việc mở rộng thị trường XK thông qua TMĐT XBG sẽ được thực hiện thuận lợi hơn, rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.

Cảm ơn bà!