Xuất khẩu gỗ 'về đích' sớm 3 lần: Bức tranh vẫn còn gam màu tối

Trong 70% kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, riêng giá trị xuất khẩu sản phẩm gỗ là 5,2 tỷ USD, chiếm tới 70%.
Trong 70% kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, riêng giá trị xuất khẩu sản phẩm gỗ là 5,2 tỷ USD, chiếm tới 70%.
(PLO) - Tính đến cuối tháng 1/2018 kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 8 tỷ USD, chạm mục tiêu 8-8,5 tỷ USD đến năm 2020 đề ra trong Chương trình Mục tiêu Phát triển Lâm nghiệp giai đoạn 2016-2020. Tuy nhiên, bức tranh xuất khẩu gỗ của Việt Nam không chỉ toàn màu sáng.

Tăng trưởng nhờ… “ông láng giềng”

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2017 kim ngạch xuất khẩu lâm sản đạt 8 tỉ USD, trong đó gỗ và sản phẩm gỗ  đạt gần 7,7 tỷ USD,  300 triệu USD còn lại trong số 8 tỷ USD là giá trị xuất khẩu các sản phẩm lâm sản ngoài gỗ như sản phẩm mây tre, cói và thảm.  Theo ông Nguyễn Tôn Quyền – Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Vifores), với mức kim ngạch này, ngành Gỗ đã có vị trí số 6 trong bảng xếp hạng các ngành đem lại kim ngạch xuất khẩu lớn nhất của cả nước. “Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đang có triển vọng tăng trưởng tốt, vì thế ngành Gỗ đã tự tin nói với Bộ trưởng Bộ NN&PTNT rằng năm 2018 này sẽ phấn đấu đạt kim ngạch 9 tỷ USD” - Chủ tịch Vifores chia sẻ.

Theo ông Tô Xuân Phúc (Tổ chức Forest Trends), xuất khẩu gỗ của Việt Nam tăng cả về lượng và về chất. Trong 70% kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, riêng giá trị xuất khẩu sản phẩm gỗ là 5,2 tỷ USD, chiếm tới 70%. Đồ gỗ nội thất, ghế và dăm gỗ là các sản phẩm xuất khẩu có giá trị kim ngạch xuất khẩu cao nhất. Trong đó đồ gỗ nội thất/bộ phận đồ gỗ nội thất (chưa kể ghế) có tổng giá trị xuất khẩu tới gần 3,8 tỷ USD tăng 8,6% so với năm 2016; tiếp theo, gỗ dán xuất khẩu đạt 386,6 triệu USD, tăng 34,7% so với giá trị năm 2016 và xuất khẩu ghế ngồi đạt gần 1,2 tỷ USD, tăng trên 19% so với giá trị năm 2016. 

Gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đang xuất khẩu sang khoảng 20 quốc gia, trong đó 4 thị trường chính là Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong năm 2017, kim ngạch từ 4 thị trường này lên tới trên 5,8 tỷ USD, chiếm gần 76% trong tổng lượng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ. Trong đó, thị trường Hoa Kỳ chiếm tới 40,2%, kim ngạch tăng 13,6% so với 2016 (tương đương 369 triệu USD) và 19,5% so với năm 2015. Thị trường Trung Quốc chiếm 14,2%, xuất khẩu tăng 5,7% so với năm 2016. Nhật Bản chỉ chiếm 12,9% và tốc độ tăng trưởng kim ngạch chỉ có 2,8% so với năm 2016. Hàn Quốc chiếm 8,8% nhưng mức tăng trưởng kim ngạch tới 16,2% so với năm 2016. EU cũng là một trong những thị trường quan trọng của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu năm 2017 sang EU chiếm 9,6% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành Gỗ. 

Theo Chủ tịch Vifores, giá trị kim ngạch xuất khẩu của ngành Gỗ Việt Nam tăng cao năm 2017 có nguyên nhân chủ yếu là do việc mở rộng xuất khẩu đối với các mặt hàng đồ gỗ. Năm 2017, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng thuộc nhóm này tăng trên 15% về kim ngạch so với năm 2016. 

Tuy nhiên, một nguyên nhân được Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP HCM (HAWA), ông Huỳnh Văn Hạnh đưa ra phân tích, đó là sự tụt giảm tính cạnh tranh của ngành gỗ Trung Quốc do ngành này bị Hoa Kỳ kiện bán phá giá và do chính sách áp dụng thuế xuất khẩu đồ gỗ của Chính phủ Trung Quốc. Thêm vào đó, suy thoái kinh tế từ các năm 2008-2009 tại châu Âu làm giảm sức sản xuất tại châu lục này, từ đó tạo cơ hội cho ngành Gỗ Việt Nam. 

Tình trạng thiếu hụt lao động và giá lao động cao tại Trung Quốc, Malaysia và Indonesian – các quốc gia cạnh canh về chế biến gỗ xuất khẩu với Việt Nam cũng tạo cơ hội cho ngành gỗ chế biến gỗ xuất khẩu của Việt Nam phát triển.  

Thách thức phát triển bền vững

Với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, Việt Nam hiện đã trở thành trung tâm chế biến gỗ của châu Á. Điều này cũng đồng nghĩa với sức ép nhập khẩu gỗ nguyên liệu do nguồn cung nguyên liệu trong nước không đủ cho chế biến phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất chính là khó khăn do các thay đổi tại các thị trường xuất khẩu, đặc biệt là 4 thị trường quan trọng nhất của Việt Nam trong tương lai. Cụ thể, với thị trường Hoa Kỳ, chính sách thương mại của Tổng thống Trump hiện đi theo hướng giảm thâm hụt thương mại, bảo hộ mậu dịch, khuyến khích sản xuất trong nước. Chính sách này đã có tác động trực tiếp đến Trung Quốc, quốc gia có mức thặng dư thương mại lớn nhất từ Hoa Kỳ.

Thời gian gần đây đã cho thấy sự tăng trưởng trong đầu tư vào ngành Gỗ của các DN Trung Quốc vào Việt Nam. Có thể sự dịch chuyển này là những động thái nhằm tránh các chính sách về thuế của Hoa Kỳ áp dụng cho các mặt hàng của Trung Quốc xuất khẩu vào Hoa Kỳ. Gia tăng đầu tư Trung Quốc vào chế biến gỗ của Việt Nam cũng có thể là phản ứng của các DN Trung Quốc với chính sách môi trường ngày càng nghiêm ngặt của Chính phủ Trung Quốc đối với các ngành sản xuất nội địa và có thể để tránh thuế xuất khẩu vừa mới được Chính phủ Trung Quốc áp dụng. Tăng đầu tư của Trung Quốc vào ngành Gỗ của Việt Nam ẩn chứa những rủi ro cho ngành Gỗ Việt Nam 

Với thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, đến nay Trung Quốc là thị trường rất mở đối với các mặt hàng gỗ của Việt Nam. Thặng dư thương mại các mặt hàng gỗ của Việt Nam từ thị trường này khoảng trên 600 triệu USD mỗi năm. Tuy nhiên, các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này chủ yếu là các sản phẩm thô, như dăm gỗ, các loại gỗ tròn/đẽo vuông thô và gỗ xẻ. 

Trung Quốc đang cân nhắc áp dụng chính sách từng bước  (step-wise) trong việc kiểm soát tính hợp pháp của nguồn gỗ sử dụng tại quốc gia này. Hiện Chính phủ đã áp dụng quy định chỉ có gỗ hợp pháp được sử dụng trong các cơ quan công quyền. Chính phủ Nhật Bản đã ban hành Đạo luật Gỗ sạch và đạo luật này đã có hiệu lực vào tháng 5/2017. Hiện Chính phủ đang ban hành các văn bản hướng dẫn việc áp dụng Đạo luật này. Chính phủ Hàn Quốc ban hành Đạo luật Sử dụng gỗ bền vững và chính thức có hiệu lực vào tháng 3 năm 2018.

“Thực thi các Đạo luật này có thể đồng nghĩa với việc áp dụng các biện pháp nhằm thắt chặt kiểm soát nhập khẩu các mặt hàng gỗ vào thị trường này. Điều này sẽ tác động đến các hoạt động xuất khẩu các mặt hàng gỗ của Việt Nam vào các thị trường này trong thời gian tới…” - đại diện tổ chức  Forest Trends cảnh báo.

Tin cùng chuyên mục

Đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, trao Huân chương Lao động hạng Ba cho cá nhân ông Nguyễn Huy Quý.

Công ty CP Đầu tư xây dựng và Khai thác khoáng sản Thăng Long đón nhận Huân Chương lao động hạng Ba

(PLVN) - Công ty CP Đầu tư xây dựng và Khai thác khoáng sản Thăng Long được thành lập tháng 10-2008. Sau 15 năm xây dựng và phát triển, Công ty đã vượt qua nhiều khó khăn, nỗ lực phát triển sản xuất, kinh doanh, bảo đảm việc làm, thu nhập cho hàng trăm lao động và thực hiện tốt công tác an sinh xã hội trên địa bàn.

Đọc thêm

Hợp tác kinh tế Việt Nam - Vương quốc Anh còn khiêm tốn

Việt Nam có thể tận dụng nguồn đầu tư điện gió từ Vương quốc Anh. (Ảnh: PV)
(PLVN) -Vương quốc Anh là thị trường lớn trong nhập khẩu hàng hóa và mang vốn đi đầu tư tại các quốc gia khác. Mặc dù có nhiều lợi thế trong quan hệ kinh tế thương mại với Anh, nhưng dường như các doanh nghiệp Việt Nam chưa tận dụng được cơ hội này.

Nhiều chuyên gia đề xuất đưa phân bón và vật tư nông nghiệp vào diện chịu thuế VAT

Theo các chuyên gia, việc đưa phân bón vào diện chịu thuế VAT với mức thuế suất 5% là phù hợp với thực tiễn của nền kinh tế. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Lo ngại ngành phân bón trong nước có nguy cơ “đi thụt lùi” vì mất sức cạnh tranh với phân bón ngoại, người nông dân phải mua với giá cao khi doanh nghiệp đẩy một phần chi phí thuế vào giá thành sản phẩm… nhiều chuyên gia đồng thuận đề xuất đưa phân bón và vật tư nông nghiệp vào diện chịu thuế giá trị gia tăng (thuế VAT) với mức thuế suất 5%.

Đẩy nhanh tiến độ dự án sân bay Long Thành

Một góc công trường sân bay Long Thành. (Nguồn ảnh: ACV)
(PLVN) - Tranh thủ thời tiết thuận lợi, nhiều gói thầu xây lắp tại dự án sân bay Long Thành (Đồng Nai) đang được đẩy nhanh tiến độ; một số gói thầu quan trọng cũng được chủ đầu tư “chốt” thời gian hoàn thành.

Tổng cục Thuế chỉ đạo triển khai quyết liệt, triệt để xuất hóa đơn điện tử từng lần bán xăng dầu

Tổng cục Thuế chỉ đạo triển khai quyết liệt, triệt để xuất hóa đơn điện tử từng lần bán xăng dầu
(PLVN) - Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành vừa có Công văn 5468/TCT-DNL yêu cầu cục trưởng cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc TW thực hiện quy định hóa đơn điện tử (HĐĐT) theo từng lần bán hàng đối với kinh doanh bán lẻ xăng dầu theo Nghị định số 123/2020/NĐ-CP.

Việt Nam đã chuẩn bị những gì cho ngành công nghiệp bán dẫn?

Quang cảnh Tọa đàm
(PLVN) - Trao đổi với các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ (SIA), Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Việt Nam đã và đang chuẩn bị những điều kiện tốt nhất về hạ tầng đáp ứng được các yêu cầu của ngành công nghiệp bán dẫn …

Nhận diện rào cản trong tiêu thụ sản phẩm OCOP

Cần có những khu trưng bày riêng bắt mắt cho sản phẩm OCOP tại các siêu thị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Đã có những bước đột phá trong tăng trưởng số lượng và tiêu thụ sản phẩm OCOP sau 5 năm thực hiện triển khai. Tuy nhiên, những sản phẩm đang được coi là quà tặng địa phương này cũng gặp một số rào cản nhất định tại các kênh tiêu thụ.

Ngành Thuế nỗ lực về đích thu ngân sách

Ngành Thuế “chạy nước rút” về đích thu ngân sách. (Ảnh minh họa)
(PLVN) -Lũy kế 11 tháng năm 2023, thu ngân sách do cơ quan thuế (CQT) quản lý đã đạt 1.336.002 tỷ đồng, bằng 96,7% so với cùng kỳ năm 2022… Rất nhiều đoàn công tác do lãnh đạo Tổng cục Thuế làm trưởng đoàn đã làm việc với các cục thuế về tiến độ thu ngân sách.

Khó khăn cản trở tiến độ dự án nhiệt điện 1,4 tỷ USD

Dự án Nhà máy Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 đang đẩy mạnh thi công. (Ảnh: PVN)
(PLVN) -Dự án Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 là dự án trọng điểm quốc gia có tổng mức đầu tư gần 1,4 tỷ USD, công suất 1.500MW dự kiến chạy thử vào tháng 4/2024. Tuy nhiên, hiện dự án đang gặp nhiều vướng mắc nằm ngoài khả năng của PV POWER, nhất là dự án truyền tải điện chưa thể giải phóng mặt bằng.