Hàng loạt người nổi tiếng phát ngôn "lệch chuẩn" trên mạng xã hội

Thời gian gần đây, câu chuyện về văn hóa ứng xử nghệ sĩ là chủ đề được đông đảo công chúng quan tâm. Liên tục xuất hiện những cái tên trong showbiz trở thành tâm điểm của sự chú ý với những hành động, phát ngôn khiến nhiều người phải ngỡ ngàng. Không thiếu những trường hợp phải đối mặt làn sóng tẩy chay từ dư luận và thậm chí là những hình phạt từ cơ quan chức năng. Thế nhưng, số lượng những người tái phạm sai lầm tương tự không vì thế mà giảm sút.

Điển hình như gần đây nhất là trường hợp của một cô hoa khôi, sau những phát ngôn gây ồn ào trên mạng xã hội, cô đã bị xử phạt 37,5 triệu đồng với 2 hành vi là tổ chức livestream cung cấp thông tin gây hoang mang trong nhân dân và cung cấp thông tin xúc phạm danh nhân, anh hùng dân tộc.

Trước đó, vào tháng 9/2023, một tài khoản mạng xã hội được cho là của một đầu bếp nổi tiếng đã đăng nhiều phát ngôn thiếu chuẩn mực, xúc phạm giới báo chí và nghề báo, khiến cộng đồng mạng "dậy sóng". Mặc dù sau đó, vị đầu bếp này có giải thích rằng do tài khoản bị hack và bài viết được đăng tải trên tài khoản mạng xã hội đó không phải của mình. Tuy nhiên, điều này cũng khiến cho nhiều người bức xúc. Ngay sau những phát ngôn này, vị đầu bếp đã bị cơ quan chức năng xử phạt 7,5 triệu đồng.

Đây chỉ một vài trường hợp trong số rất nhiều trường hợp người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn trên mạng xã hội bị xử phạt. Tưởng chừng đây là hồi chuông cảnh tỉnh cho nhiều nghệ sĩ để họ ý thức hơn về các phát ngôn của bản thân trên không gian mạng. Thế nhưng vẫn có những nghệ sĩ đã lên tiếng thừa nhận việc quảng cáo sản phẩm sai sự thật. Cụ thể như trường hợp một nghệ sĩ nữ và tháng 9/2023 đã lên tiếng thừa nhận quảng cáo lố, thổi phồng công dụng của sản phẩm gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Sản phẩm sữa được cô quảng cáo có thể điều trị dứt điểm bệnh tiểu đường, không khác gì "tiên dược".

Việc phát ngôn "lệch chuẩn", quảng cáo sai sự thật ở những người nổi tiếng, có hàng trăm nghìn người theo dõi, vô hình chung khiến nhiều người có cái nhìn không đúng về một sự việc hoặc một sản phẩm nào đó. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tư duy, lối sống, thậm chí là cả sức khoẻ của những người theo dõi họ trên mạng xã hội.

Cần có quy định xử phạt mới, tăng mức tiền phạt cũng như hình phạt bổ sung

Đối với nghệ sĩ, người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn, sai sự thật trên mạng xã hội hiện nay, theo quy định tại Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 3/2/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, mức phạt từ 5 - 10 triệu đồng. Tuy nhiên, đối với nghệ sĩ, người nổi tiếng, để họ đăng một thông báo trên mạng xã hội người tổ chức chương trình phải chi vài chục đến vài trăm triệu đồng, nhưng khi vi phạm phát tán thông tin sai sự thật, họ chỉ phải nộp phạt vài triệu đồng. Liệu mức xử phạt này có quá thấp so với mức thu nhập của người nổi tiếng?

Chia sẻ về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Huy Long, Giám đốc Công ty Luật TNHH Legal Gate Việt Nam cho biết: "Với mức thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi tháng của nghệ sĩ, người nổi tiếng thì mức phạt 5 - 10 triệu đồng khi sai phạm hoàn toàn không đủ sức răn đe".

Mức phạt dành cho hành vi phát tán thông tin sai sự thật trên mạng xã hội chỉ có tính răn đe đối với những người vô tình lan truyền tin giả, vô tình tiếp tay cho tin giả, hoặc những người tung tin giả nhưng gây sức ảnh hưởng không lớn đối với xã hội.

Mức phạt vài triệu đồng với một bộ phận lớn người dân, đây là mức xử phạt hành chính có tác động lớn, tuy nhiên, mức này không có ý nghĩa đối với những người có mong muốn trục lợi từ hành vi phát ngôn lệch chuẩn. Mức phạt hành chính như vậy không hề làm cho chủ thể giảm bớt hành vi, mà ngược lại, còn gián tiếp cho họ động cơ tiếp tục phát tán, tiếp tục phát ngôn lệch chuẩn để gây ảnh hưởng, thu hút lượng người theo dõi lớn từ không gian mạng nhằm trục lợi từ hành vi này.

Luật sư Nguyễn Huy Long, Giám đốc Công ty Luật TNHH Legal Gate Việt Nam.

Cũng theo luật sư Long, để giải quyết triệt để tình trạng trên cần sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng để xử lý các hành vi vi phạm, sự phối hợp giữa các cơ quan chuyên ngành để ngăn chặn kịp thời sự lan truyền, phát tán những hành vi lệch chuẩn trên không gian mạng. Đồng thời cần có quy định xử phạt mới, tăng mức tiền phạt cũng như hình phạt bổ sung với hành vi vi phạm trên không gian mạng là cần thiết.

Khi mà mức xử phạt như hiện nay không đủ sức răn đe đối với người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn có thu nhập cao, hình thức hạn chế phạm vi tiếp cận đông đảo khán giả của người nổi tiếng, nghệ sĩ, người bán hàng... cũng là một hình thức xử phạt, đảm bảo tính răn đe cao hơn.

Theo đó, hạn chế các hoạt động như: phát sóng, biểu diễn, quảng cáo đối với các đối tượng vi phạm nhằm mục đích từng bước làm lành mạnh không gian mạng, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội, nhất là đối với giới trẻ.

“Trong một số trường hợp dù có tăng mức tiền phạt đến mức nào vẫn không đủ, cần phải xem xét có những hình thức xử lý cao hơn xử lý hành chính”, Luật sư Nguyễn Huy Long, đề xuất.