Xử lý ô nhiễm làng nghề chế biến nông sản: Đâu là giải pháp triệt để?

Một dòng mương đặc quánh cạnh trường Tiểu học Dương Liễu B
Một dòng mương đặc quánh cạnh trường Tiểu học Dương Liễu B
(PLVN) - Với quy mô sản xuất manh mún, mạnh ai nấy làm, nhà ai nhà nấy xả thải, dần dần các làng nghề chế biến nông sản ở huyện Hoài Đức (Hà Nội) biến thành điểm đen của ô nhiễm. Nhiều năm liền, các cấp chính quyền vẫn đau đầu giải bài toán ô nhiễm, thế nhưng đến nay vẫn chưa có đáp số cuối cùng.

“Quen mùi ô nhiễm”

Theo thống kê của UBND huyện Hoài Đức, trên địa bàn có 51/53 làng có nghề, trong đó có 12 làng được thành phố công nhận là làng nghề truyền thống, với 3 làng nghề chế biến nông sản nổi tiếng là Minh Khai, Cát Quế và Dương Liễu.

Đặc thù của nghề chế biến tinh bột là hoạt động xay nghiền củ dong riềng, củ sắn để lấy tinh bột. Điều đáng nói, những năm gần đây khi máy móc được hiện đại hóa (cho phép nghiền nguyên củ, không có bộ phận tách bã thải) thì lượng xả thải ra môi trường tăng lên đáng kể. Theo tính toán, cứ 1 tấn củ dong đưa vào thì thải ra môi trường khoảng hơn 800kg nước thải cùng cặn bã.

Đến xã Dương Liễu những ngày đầu xuân, chúng tôi dường như bị “ngợp” vì những thứ mùi đặc trưng của làng nghề. Đó là mùi hôi thối, chua nồng từ các mương máng bốc lên. Mặc dù xã đã thi công công trình cải tạo kênh mương trên địa bàn nhưng vẫn không thể giải quyết được tình trạng ô nhiễm ở nơi đây.

Ông Nguyễn Danh Nghĩa (Dương Liễu, Hoài Đức) chia sẻ: “Từ bé lớn lên trong làng nghề nên tôi cũng quen với cuộc sống nơi đây rồi. Những hộ làm nghề vẫn thói quen sản xuất rồi xả thải ra môi trường như vậy”.

Không chỉ ông Nghĩa mà hầu hết người dân sống trong làng nghề vẫn luôn ngậm ngùi “sống chung với lũ”. Chị Nguyễn Thị Hợi (Dương Liễu, Hoài Đức) nói: “Đầu năm mới người ta chưa làm nhiều chứ vào độ giáp Tết, thôn xóm ở đây nhếch nhác, kinh khủng lắm. Sống ở đây chỉ đành nhắm mắt cho qua chứ nói ra nói vào nhiều người ta (các hộ làm nghề - PV) lại mặt nặng mày nhẹ, thành ra mất tình làng nghĩa xóm”.

Tìm đến một hộ sản xuất tinh bột ở thôn Me Táo (Dương Liễu, Hoài Đức), chúng tôi được tận mắt thấy “công nghệ sản xuất” của gia đình. Tất cả củ dong riềng sau khi được chở về từ bãi chợ được gột rửa sơ qua rồi tống thẳng vào máy nghiền. Nước tinh bột được giữ lại, còn toàn bộ nước thải lẫn bã dong riềng được xả thẳng ra cống mà không hề có khâu lọc cặn nào.

Trên tay đang cầm chiếc vòi nước để xả trôi đống đất cát và bã củ dong còn vương vãi trên nền gạch, người đàn ông ở hộ sản xuất này cho biết, toàn bộ những nhà làm tinh bột đều làm như vậy cả: “Chúng tôi xả nước nhiều, cặn bã các thứ sẽ tự động trôi hết, không thể còn tồn đọng trong làng được. Các hộ làm nghề ở đây làm như vậy cả chục năm nay rồi”.

Nói về việc làm nghề gây ô nhiễm môi trường, một người làm tinh bột ở thôn Hòa Hợp (Dương Liễu, Hoài Đức) thừa nhận: “Việc chế biến tinh bột ít nhiều có ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Nhưng vì gánh nặng kinh tế nên gia đình không thể đầu tư hệ thống xử lý chất thải được”

Theo quan sát, trong làng nghề không chỉ ô nhiễm ở các mương, cống rãnh mà những tuyến đường giao thông trong địa bàn cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Hoạt động vận chuyển củ sắn, dong riềng làm phát sinh một lượng lớn đất cát ra môi trường. Vào những ngày cao điểm của mùa vụ mỗi ngày có tới 25 tấn đất cát được vận chuyển về địa phương kèm theo củ dong.

“Ở đây ngày nắng thì bụi mù mịt, ngày mưa thì nhơ nhớp bùn lầy. Bao nhiêu xe chở dong riềng đi qua có thấy xe nào che chắn gì đâu. Đất cát nhiều thế mà chẳng có ai thu gom, cứ thế mà trôi xuống cống làm tắc hết dòng chảy”, chị Mai, một người dân địa phương than phiền.

Kiểm tra, nhắc nhở khó đạt hiệu quả

Tình trạng ô nhiễm môi trường tại làng nghề chế biến nông sản ở Hoài Đức đã tồn tại rất lâu, song đến nay vẫn diễn biến rất phức tạp. Trong khi chính quyền địa phương đang loay hoay ở khâu tuyên truyền thì người dân vẫn ngang nhiên xả thải. Tháng 10/2018, UBND xã Dương Liễu đã ban hành quy định yêu cầu các hộ làm nghề chế biến nông sản cam kết không xả thải trực tiếp ra môi trường, tuy nhiên có rất ít hộ kí cam kết này.

Ông Ngô Văn Minh - cán bộ Văn phòng UBND xã Dương Liễu cho biết, năm nào xã cũng xây dựng kế hoạch tuyên truyền, kêu gọi các hộ dân làm nghề thực hiện nghiêm công tác bảo vệ môi trường, xã yêu cầu các hộ kí cam kết nhưng chỉ được lác đác vài ba hộ ra kí.

Năm 2016, Nhà máy xử lý nước thải tập trung Cầu Ngà (xã Dương Liễu, Hoài Đức) đi vào hoạt động nhằm giải quyết ô nhiễm cho các làng nghề chế biến nông sản, tuy nhiên, nhiều thời điểm Nhà máy cũng gặp khó khăn do xơ, sợi, cặn bã của người dân thải ra. 

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Xuân Lý - Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Hoài Đức cho biết, để giải quyết ô nhiễm môi trường các làng nghề chế biến nông sản ở huyện Hoài Đức, ngoài nhà máy Cầu Ngà đã đi vào hoạt động, dự kiến năm 2019, sẽ có thêm nhà máy xử lý nước thải Sơn Đồng (công suất 8000 m3/ngày đêm) đi vào vận hành; cùng với đó, dự án xử lý nước thải Vân Canh đang kêu gọi nguồn đầu tư từ xã hội hóa sẽ cơ bản hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải trên địa bàn huyện.

Tuy nhiên, đối với các hộ sản xuất nhỏ lẻ, huyện vẫn tập trung vận động, tuyên truyền: “Các hộ sản xuất mang tính thời vụ, chỉ tập trung vào 3 - 4 tháng trước và sau Tết, do đó chúng tôi chỉ kiểm tra, nhắc nhở, thậm chí vi phạm cũng nhắc nhở”, ông Lý nói. Điều đáng nói, cả làng nghề đều sản xuất manh mún, nhỏ lẻ với quy mô hộ gia đình, việc nhắc nhở như vậy liệu có mang lại hiệu quả?

Chia sẻ về khó khăn của địa phương trong giải quyết vấn đề ô nhiễm, ông Lý cho biết, huyện không được đầu tư các thiết bị kiểm nghiệm nước thải, khí thải và tiếng ồn, do đó phải đi thuê các đơn vị khác, rất mất thời gian và tính kịp thời không cao. Phía UBND huyện kiến nghị các cấp chính quyền tiếp tục đầu tư cho hệ thống xử lý nước thải để cải thiện tình hình ô nhiễm tại địa phương.

Không ít người lo lắng, khi các hộ sản xuất vẫn không quan tâm đến việc bảo vệ môi trường, chính quyền chưa thực sự mạnh tay với các chế tài đủ rắn thì không biết môi trường tại các làng nghề chế biến nông sản bao giờ mới thực sự được cải thiện? 

Đọc thêm

Chuyên gia nêu lý do cần tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Việc tăng thuế thuốc lá không chỉ là giải pháp kinh tế mà còn là chiến lược quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Theo các chuyên gia y tế và kinh tế, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá có thể giảm đáng kể tỷ lệ sử dụng thuốc lá, đặc biệt là ở thanh thiếu niên và nhóm người có thu nhập thấp – những đối tượng dễ bị tổn thương trước tác hại của thuốc lá.

Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam (TECHFEST) 2024: “Chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam”

Quang cảnh buổi họp báo. Ảnh: MOST.
(PLVN) - Chuỗi sự kiện diễn ra trong 03 ngày (từ 26-28/11/2024) tại thành phố Hải Phòng với nhiều hoạt động: Lễ khai mạc TECHFEST 2024, Diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao, Triển lãm các sản phầm/dịch vụ KNST, Chuỗi hội thảo chuyên sâu về phát triển hệ sinh thái KNST, Kết nối đầu tư, Cuộc thi Tìm kiếm tài năng KNST Việt Nam…

Honda Việt Nam triệu hồi gần 2.700 xe CR-V e:HEV RS để kiểm tra, thay thế bơm nhiên liệu cao áp

Honda Việt Nam triệu hồi gần 2.700 xe CR-V e:HEV RS để kiểm tra, thay thế bơm nhiên liệu cao áp
(PLVN) - Công ty Honda Việt Nam (HVN) vừa thông báo về triển khai chiến dịch triệu hồi liên quan đến việc kiểm tra, thay thế bơm nhiên liệu cao áp cho kiểu loại xe CR-V e:HEV RS năm sản xuất 2023-2024 do HVN nhập khẩu và phân phối. Động thái này nhằm kiểm tra khả năng rò rỉ xăng, mùi xăng của bơm nhiên liệu cao áp khi động cơ hoạt động.

Giấc mơ đưa đồ chơi gỗ ‘Made in Vietnam’ vươn ra thế giới

Anh Phạm Vĩnh Hải và Phạm Công Nhất 2 nhà sáng lập Công ty Cổ phần đầu tư thương mại và sản xuất Hùng Cường (HUCUCO).
(PLVN) -  Từ ý tưởng trong phòng trọ 20m2, 2 chàng trai cựu sinh viên Bách Khoa đã và đang phát triển các dòng sản phẩm đồ chơi gỗ cho trẻ em gắn mác “Made in Vietnam”. Ước mơ một ngày không xa, những đồ chơi gỗ gắn liền với trẻ em Việt như: ô ăn quan, cờ caro, cờ cá ngựa... sẽ chiếm lĩnh thị trường trong nước và vươn ra thế giới.

Giá vàng nhẫn trơn lại tiếp tục tăng cao

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Giao dịch lúc 8h55 sáng nay – 20/11, giá vàng tiếp tục tăng ở cả thị trường trong nước và quốc tế. Giá vàng miếng SJC chạm mốc 85 triệu đồng/lượng, trong khi đó, giá vàng nhẫn vượt 8 5 triệu đồng/lượng.

Việt Nam đẩy mạnh phát triển AI và triển khai trợ lý ảo

Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2024 đã chính thức khai mạc. (Ảnh: T.A)
(PLVN) -  Việt Nam đang ưu tiên phát triển trợ lý ảo cho từng cơ quan nhà nước, mỗi cơ quan sẽ có trợ lý ảo của mình, tiến tới mỗi công chức có một trợ lý ảo. Việt Nam cũng đã và sẽ tiếp tục ưu tiên thúc đẩy các sáng kiến hợp tác khu vực và quốc tế trong lĩnh vực công nghệ số, kinh tế số, trong đó sẽ ưu tiên các chương trình hợp tác về AI, về phát triển và sử dụng trợ lý ảo.

Nỗ lực giảm chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới

Giá vàng trong nước luôn duy trì mức chênh lệch từ 3 - 5 triệu đồng/lượng so với thế giới. (Nguồn: laodong.vn).
(PLVN) - Cùng với mức giá vàng trong nước khoảng 90 triệu đồng/lượng nhưng giá vàng thế giới ở 2 giai đoạn có 2 mức giá khác nhau, chênh lệch lên tới 300 USD/ounce, cho thấy nỗ lực kéo giảm mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới của Ngân hàng Nhà nước.

VinFuture công bố tuần lễ khoa học công nghệ và lễ trao giải 2024

Với chủ đề “Bứt phá Kiên cường”, Lễ trao giải VinFuture 2024 là một trong những sự kiện tâm điểm được đón chờ nhất của giới Khoa học Công nghệ toàn cầu.
(PLVN) - Ngày 18/11/2024 - Quỹ VinFuture chính thức công bố lịch trình Tuần lễ Khoa học Công nghệ và Lễ trao giải VinFuture 2024 diễn ra từ ngày 4 - 7/12/2024 tại Hà Nội, Việt Nam. Đây là chuỗi sự kiện tầm vóc quốc tế, hội tụ nhiều tên tuổi kiệt xuất thế giới trong các lĩnh vực trọng yếu như khoa học vật liệu, trí tuệ nhân tạo, ô nhiễm không khí và nghiên cứu môi trường… Đặc biệt, tâm điểm của chuỗi sự kiện là Lễ vinh danh các nhà khoa học có thành tựu xuất sắc, đang góp phần phụng sự cho cuộc sống của hàng triệu, thậm chí hàng tỷ người trên trái đất.

Năm 'được mùa' với người nuôi cá tra

Năm 2024, ngành cá tra Việt Nam đạt kết quả đáng mừng cả về chất lượng và giá trị. (Ảnh: Ngọc Trinh)
(PLVN) - UBND tỉnh Đồng Tháp phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) vừa tổ chức Hội nghị tổng kết ngành hàng cá tra năm 2024 và bàn giải pháp triển khai nhiệm vụ năm 2025.

Robot 'dụ dỗ bắt cóc' 12 robot khác khỏi phòng trưng bày

12 robot bị "bắt cóc" khỏi phòng trưng bày bởi một robot khác (Ảnh cắt từ video)
(PLVN) - Đoạn video ghi lại cảnh 12 robot cỡ lớn bị "dụ dỗ" và "bắt cóc" khỏi phòng trưng bày bởi một robot nhỏ hơn đã gây xôn xao mạng xã hội Trung Quốc. Sự việc tưởng chừng như dàn dựng này hóa ra lại là một thử nghiệm AI gây kinh ngạc.

Cà Mau đẩy mạnh kết nối xúc tiến thương mại sản phẩm nông, thủy sản

Cà Mau đẩy mạnh kết nối xúc tiến thương mại sản phẩm nông, thủy sản
(PLVN) - Ngày 15/11, tại UBND tỉnh Cà Mau, UBND tỉnh phối hợp Bộ Công thương tổ chức Hội nghị kết nối xúc tiến thương mại sản phẩm nông, thủy sản tỉnh năm 2024. Đây là sự kiện quan trọng thúc đẩy xúc tiến thương mại cho các sản phẩm chủ lực, sản phẩm OCOP, đặc sản của địa phương, kết nối với các kênh phân phối hiện đại và mở rộng thị trường xuất khẩu tiềm năng trong thời gian tới.