Luật sư Lê Thuỳ - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội tư vấn: Tại khoản 3 Điều 26 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định về giao thông trên đường cao tốc như sau: Chỉ được dừng xe, đỗ xe ở nơi quy định; trường hợp buộc phải dừng xe, đỗ xe không đúng nơi quy định thì người lái xe phải đưa xe ra khỏi phần đường xe chạy, nếu không thể được thì phải báo hiệu để người lái xe khác biết.
Như vậy, luật đã có quy định rõ về trường hợp dừng, đỗ xe trên đường cao tốc, các trường hợp dừng xe, đỗ xe không đúng quy định trên được xác định là hành vi vi phạm quy định về an toàn giao thông.
Hành vi dừng, đỗ xe trên đường cao tốc trái pháp luật có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 7 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được bổ sung bởi điểm d khoản 3 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP. Theo đó, phạt tiền từ 10 - 12 triệu đồng đối với người điều khiển xe thực hiện hành vi dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đúng nơi quy định; không có báo hiệu để người lái xe khác biết khi buộc phải dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đúng nơi quy định; quay đầu xe trên đường cao tốc.
Bên cạnh đó, tại điểm c khoản 11 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định, ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 2 tháng đến 4 tháng. Trong trường hợp, hành vi dừng, đỗ xe trái pháp luật gây hậu quả nghiêm trọng thì người vi phạm phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ với khung hình phạt cao nhất lên đến 15 năm tù.
Cụ thể, người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thì bị phạt tiền từ 30 - 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 - 5 năm đối với một trong các hành vi sau: Làm chết người; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 1 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng.
Phạt tù từ 3 - 10 năm khi người vi phạm thuộc một trong các trường hợp sau đây: Không có giấy phép lái xe theo quy định; người vi phạm trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác; bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn; không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông; làm chết 2 người; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%; gây thiệt hại về tài sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1 tỷ 500 triệu đồng.
Trong trường hợp gây ra tai nạn làm chết 3 người trở lên; hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; hoặc gây thiệt hại về tài sản 1 tỷ 500 triệu đồng trở lên thì khung hình phạt tù từ 7 - 15 năm.
Bên cạnh đó, vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm. Hơn nữa, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.
Do vậy, dừng xe trên đường cao tốc tại nơi không được phép dừng đỗ là hành vi trái pháp luật và người điều khiển phương tiện giao thông sẽ phải chịu các chế tài theo quy định nêu trên. Tùy từng trường hợp cụ thể người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi cấu thành tội phạm.
