Xử lý các vụ án xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi: Hành lang pháp lý đã rõ, vấn đề còn lại ở việc thực hiện

Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Trưởng phòng Tranh tụng, Công ty Luật TNHH TGS (Hà Nội)
Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Trưởng phòng Tranh tụng, Công ty Luật TNHH TGS (Hà Nội)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) -Theo Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Trưởng phòng Tranh tụng, Công ty Luật TNHH TGS (Hà Nội), các quy định trong Thông tư liên tịch số 01/2022/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP-BLĐTBXH ngày 18/2/2022 đã đảm bảo hành lang pháp lý rõ ràng nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dưới 18 tuổi bị xâm hại tình dục. Tuy nhiên, cần phải có các biện pháp thực tế như thế nào để thực hiện đúng và hiệu quả tinh thần của Thông tư này?

VKSND Tối cao, TAND Tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động - Thương binh và xã hội vừa ban ban hành Thông tư liên tịch số 01/2022/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP-BLĐTBXH (TTLT 01) quy định về phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm các vụ án xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi.

Theo đó, TTLT 01 yêu cầu cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội các cấp và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình khi tham gia giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm vụ án xâm hại tình dục phải bảo mật thông tin cá nhân của người dưới 18 tuổi bị xâm hại tình dục; có biện pháp ứng phó kịp thời, loại trừ những nguy cơ dẫn đến người dưới 18 tuổi có thể tiếp tục bị xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp khác…

Theo Luật sư Hùng, trong thời gian gần đây, tình trạng xâm hại tình dục đối với người dưới 18 tuổi ở Việt Nam có xu hướng gia tăng và để lại những hậu quả nghiêm trọng, hành vi này không chỉ gây ra cho người bị hại những vết sẹo về mặt thể xác mà còn khiến họ phải chịu những tổn thương to lớn về mặt tinh thần. Đặc biệt với bị hại còn non nớt trong suy nghĩ, chưa có đủ nhận thức về xã hội, chưa phát triển hoàn thiện tâm sinh lý.

Trong các yếu tố có tác động đến tâm lý của bị hại thì việc lo sợ sự việc bị công khai, nhiều người biết đến và có thể phải chịu sự bàn tán, lên án của dư luận là một khía cạnh quan trọng không chỉ là đối với trẻ em, người chưa thành niên mà còn đối với bất kỳ người nào là nạn nhân của hành vi xâm hại tình dục. Thậm chí cũng có những trường hợp đã là nạn nhân của hành vi xâm hại mà còn lại tiếp tục trở thành nạn nhân của bạo lực tinh thần từ dư luận gây ra những hậu quả đáng tiếc hơn.

TTLT 01 quy định chi tiết một số vấn đề và biện pháp bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người dưới 18 tuổi bị xâm hại tình dục đã thống nhất các quy định cho các cơ quan, ban ngành các cấp thống nhất áp dụng các biện pháp đồng bộ nhằm đảm bảo quyền và lợi ích cho người dưới 18 tuổi bị xâm hại tình dục một cách tốt nhất.

Thông tư ban hành áp dụng thống nhất cho các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng; Cơ quan Lao động – Thương binh và Xã hội các cấp và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật; Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị buộc tội, người làm chứng; người bị xâm hại tình dục dưới 18 tuổi.

Trong các nội dung mà Thông tư này đảm bảo thì vấn đề bảo mật thông tin nạn nhân dưới 18 tuổi bị xâm hại tình dục được đề cập và quy định chi tiết. Nội dung này được quy định xuyên suốt các điều khoản của Thông tư về việc phối hợp thực hiện của các cơ quan trong các giai đoạn tố tụng từ giai đoạn tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, giai đoạn điều tra vụ án; cho đến giai đoạn truy tố; giai đoạn xét xử và trong một số hoạt động tố tụng khác.

Các quy định trong TTLT 01 đã đảm bảo hành lang pháp lý rõ ràng nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dưới 18 tuổi bị xâm hại tình dục. Tuy nhiên, cần phải có các biện pháp thực tế nhằm đảm bảo thực hiện đúng và hiệu quả tinh thần của Thông tư, các biện pháp có thể như sau:

Thứ nhất, cần tăng cường kỹ năng, nghiệp vụ chuyên biệt cho người có thẩm quyền, người tham gia quy trình tố tụng và những người có trách nhiệm liên quan khác, chẳng hạn như kỹ năng điều tra, kỹ năng lấy lời khai của Điều tra viên hay các kỹ năng xét hỏi, tranh tụng của thẩm phán, kiểm sát viên, kỹ năng của các giám định viên, người có chuyên môn khám nghiệm…

Thứ hai, cần đảm bảo sự tham gia của luật sư xuyên suốt quá trình tố tụng từ những giai đoạn điều tra cho đến khi xét xử xong, thậm chí là cả trong quá trình thi hành án nhằm sát cánh và đồng hành cùng với bị hại, và phần nào giúp cho các cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện đúng nhất, khách quan nhất các quy định pháp luật.

Thứ ba là tăng cường, đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền pháp luật về bảo vệ trẻ em, người chưa thành niên tới các gia đình, trường học, khu dân cư, các vùng kinh tế khó khăn, người dân tộc thiểu số. Nhằm hạn chế nhất những hành vi xâm hại tình dục và cách xử lý khi có hành vi xâm hại diễn ra.

Cuối cùng là cần có biện pháp xử lý, chế tài nghiêm khắc với những trường hợp vi phạm quy định tại Thông tư này để tạo tính răn đe, tăng cường trách nhiệm của những người, tổ chức, cơ quan có thẩm quyền.

Đọc thêm

Băn khoăn với đề xuất điều chỉnh chỉ số SIPAS

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) - Gần đây, Bộ Nội vụ và một số tỉnh, thành đề nghị xem xét, điều chỉnh “đạt từ 90% trở lên” còn “đạt từ 80% trở lên”. Liệu đề xuất hạ thấp tỷ lệ về chỉ số chỉ số hài lòng của người dân (chỉ số SIPAS) có đồng nghĩa với hạ thấp tiêu chí NTM?

Những hành vi nào được coi là bạo hành trẻ em?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo quy định hiện hành, trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục; Nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em.

Sự việc đòi 'hỗ trợ' sau khi dựng nhà trái phép trên đất người khác: Trả lời của UBND phường 10 (TP Đà Lạt)

Căn nhà dựng trái phép trên đất của bà Vân. (Ảnh: Mai Long)
(PLVN) - UBND phường 10, TP Đà Lạt (Lâm Đồng) đang giải quyết sự việc người phụ nữ mua mảnh đất từ năm 2009, đã được cấp sổ đỏ, gần đây phát hiện trên đất mọc lên căn nhà trái phép, nhưng người dựng nhà yêu cầu chủ đất phải “hỗ trợ” 500 triệu đồng mới chịu dời ra khỏi thửa đất.

Để nâng cao bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị

Để nâng cao bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị
(PLVN) - Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong việc bảo đảm bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ cũng như các nỗ lực nhằm tăng cường sự tham gia lãnh đạo chính trị của phụ nữ. Theo Báo cáo khoảng cách giới toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới (tháng 6 năm 2023), Việt Nam đã tăng 11 bậc...

'Giấc ngủ' của Dinh 1

Du khách chụp ảnh trước cổng Dinh 1 khoá kín cửa.
(PLVN) -  Dinh 1 là một địa danh tham quan nổi tiếng ở Đà Lạt (Lâm Đồng). Nhưng có một nghịch lý đang xảy ra với di tích này, là du khách muốn vào thăm cũng không được, dù đơn vị quản lý cũng rất muốn mở cửa thu hút. Nguồn cơn đến từ đâu?

Phí sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư cao nhất là 5.200 đồng/xe.km

Phí sử dụng đường bộ cao tốc từ 900 đồng/xe.km đến 5.200 đồng/xe.km. (Ảnh: Hồng Thương)
(PLVN) - Chính phủ vừa ban hành Nghị định 130/2024/NĐ-CP quy định về thu phí sử dụng đường bộ cao tốc đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường bộ cao tốc thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và trực tiếp quản lý, khai thác.Theo đó, có 5 nhóm đối tượng chịu phí sử dụng đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư, với mức thu thấp nhất 900 đồng/xe.km và cao nhất là 5.200 đồng/xe.km.

Diễn biến sự việc cấp sai hàng loạt sổ đỏ tại Lâm Đồng: TP Đà Lạt lý giải nguyên nhân vi phạm và hướng xử lý

Khu nhà ở Dinh 1 nhìn từ trên cao. (Ảnh: Mai Long)
(PLVN) - Như PLVN đã thông tin, khu nhà ở Dinh 1 (còn gọi là kho Dinh 1, kho gạo cũ) nằm gần Dinh 1, phường 10, TP Đà Lạt, trước đây là thửa đất số 152, tờ bản đồ số 4 của Cty Lương thực Lâm Đồng. Ngày 4/3/1993, UBND tỉnh có Quyết định 249/QĐ/UB chuyển giao toàn bộ khu đất cho Cty Kinh doanh & Phát triển Nhà Lâm Đồng.

Diễn biến nghi án làm giả giấy tờ xe lừa tiền tỷ: Công an Đồng Nai ra thông báo tiếp nhận nguồn tin tội phạm

Chiếc xe đứng tên cha nhưng ông Duy đã làm giả giấy tờ đứng tên mình để bán cho ông Quốc.
(PLVN) - Sau khi PLVN có bài “Nghi án làm giả giấy tờ xe lừa tiền tỷ” phản ánh việc ông Bùi Bảo Quốc (SN 1988, ngụ Tân Hòa, TP Biên Hòa) tố giác sự việc ông Đinh Xuân Duy (SN 1990, ngụ ấp 1, xã Sông Nhạn, huyện Cẩm Mỹ, cùng tỉnh Đồng Nai) dùng giấy tờ (cà vẹt) có dấu hiệu bị làm giả bán xe nhằm chiếm đoạt 1,5 tỷ đồng; ngày 23/9/2024, Cơ quan CSĐT Công an Đồng Nai đã ra Thông báo số 7562/TB-CSHS-DD2 tiếp nhận nguồn tin về tội phạm và đang tiến hành điều tra, xác minh.

Hướng dẫn tra cứu thời hạn thẻ BHYT và đăng ký tài khoản VssID-BHXH số cho con

Hướng dẫn tra cứu thời hạn thẻ BHYT và đăng ký tài khoản VssID-BHXH số cho con
(PLVN) - Theo quy định hiện hành, trẻ em dưới 6 tuổi được Nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí. Trường hợp trẻ đủ 6 tuổi (72 tháng) mà chưa đến kỳ nhập học lớp 1 thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến ngày 30/9 của năm đó. Đối với học sinh lớp 12: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/9 của năm học.

Độc quyền cung cấp pháo hoa có trái chỉ thị của Thủ tướng?

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) - Bộ Quốc phòng cho biết, việc người dân được phép mua và sử dụng pháo hoa trong các dịp lễ, tết là hoàn toàn phù hợp với quy định hiện hành, không trái với chỉ thị của Thủ tướng. Bên cạnh đó, quy định độc quyền cung cấp sản phẩm pháo hoa là nhằm đảm bảo an ninh, trật tự, và đã có các biện pháp quản lý chặt chẽ để ngăn ngừa tiêu cực.

Công trình vi phạm hành lang thủy lợi kênh Đĩnh Đào (Hải Dương): UBND huyện Tứ Kỳ chỉ đạo lên kế hoạch giải tỏa

Công trình có quy mô lớn nằm trong phạm vi bảo vệ CTTL kênh Đĩnh Đào. (Ảnh trong bài: Hoàng Giang)
(PLVN) - Liên quan đến việc xử lý công trình quy mô lớn nằm trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi (CTTL) kênh Đĩnh Đào (thuộc địa bàn xã Minh Đức, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương), đại diện Trạm quản lý công trình Cầu Xe - An Thổ thuộc Cty TNHH MTV Khai thác CTTL Bắc Hưng Hải đề nghị UBND huyện Tứ Kỳ xử lý nghiêm, dứt điểm.

Vi phạm quy định về an toàn cung cấp thực phẩm bị xử lý thế nào?

Luật sư Lê Thị Thùy.
(PLVN) - Bạn Vũ Khiêm (Nam Định) hỏi: Vừa qua tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội xảy ra sự việc sinh viên phải ăn cơm canh thừa, thức ăn xuất hiện dị vật gây mất an toàn vệ sinh gây bức xúc dư luận. Vậy, hành vi vi phạm quy định về an toàn trong cung cấp thực phẩm sẽ bị xử lý như thế nào?