Tục xông đất đầu năm, hay còn gọi là xông nhà, là một phong tục truyền thống của người Việt Nam, đặc biệt quan trọng và mang nhiều ý nghĩa.
Theo quan niệm dân gian, người xông đất, người đầu tiên vào nhà trong ngày Tết Nguyên đán sẽ mang lại may mắn, tài lộc và sự an lành cho gia chủ trong suốt cả năm mới.
Tục xông đất của người Việt
Trong Việt Nam phong tục, Phan Kế Bính cũng nhắc đến thế này: "Sáng mồng một Tết thì làm cỗ cúng Gia tiên, và cúng cả Thổ công, Táo quân, Nghệ sư... cỗ bàn to nhỏ thế nào mặc lòng, nhưng làm sao cũng phải có bánh chưng, cá kho, giò, chả, dưa hành, thịt bò mới ra cỗ ngày Tết. Có nhà dựng hai cây mía cạnh bàn thờ để làm gậy cho ông vải.
Hôm ấy, ăn nói phải giữ gìn, sợ nói bậy thì dông đi cả năm. Nhiều nhà nhờ một người phúc hậu dễ tính, sáng sớm đến xông đất, để cho cả năm được bán đắt, buôn may".
Cụ thể hơn, trong Hội hè lễ Tết người Việt, Nguyễn Văn Huyên cũng trích rằng mọi người đều muốn đi lễ đền chùa trước khi cử hành lễ đón Giao thừa trong gia đình. Sau khi đi thăm đền chùa trở về, và coi là đã "thấm nhuần ân huệ của các thần, người ta vững tâm xông đất nhà mình". "Vì ai cũng muốn yên trí rằng người đầu tiên bước vào nhà mình là người đem theo những dấu hiệu tốt lành. Nếu chẳng có ai tốt hơn, thì không ai chắc chắn bằng chính mình là người có khước (có may), từ chốn của thần thánh trở về nhà, mang về từ đó một nén hương đốt sẵn để cắm lên bàn thờ tổ tiên".
Và đến hôm sau, người ta cũng rốt ráo thức dậy sớm chuẩn bị cỗ bàn và mặc những bộ quần áo đẹp nhất để đón vị khách đầu tiên. "Tuy nhiên, ai cũng tránh là người khách đến thăm đầu tiên, vì như vậy họ sẽ chịu trách nhiệm tinh thần về mọi điều rủi ro có thể xảy tới cho gia đình trong năm". Tuy rằng đã cẩn thận tự mình xông đất nhà mình trong đêm Giao thừa, nhưng người ta vẫn luôn áy náy không rõ ai là người khách đầu tiên đến thăm trong năm.
Qua đó, có thể thấy rằng, dù ở thời nào, người ta cũng rất chú trọng đến người đầu tiên đến chúc Tết.
Thực ra, về nguyên bản, đây chính là một chiêm nghiệm, điềm báo cho gia đình đó trong năm, vì không ai biết được người khách nào sẽ bước vào nhà mình đầu tiên.
Xưa kia, đó chính là điều "tùy duyên". Nếu đó là một người phúc hậu, dễ tính và lại thành đạt thì đó là niềm vui lớn của gia chủ, còn nếu không may là một kẻ hẹp hòi, ích kỷ bước vào nhà mình đầu tiên, chắc hẳn trong gia đình chẳng có lấy một người mang tâm trạng vui tươi.
Chính vì vậy, người khách đầu tiên này người ta luôn luôn thu xếp để trở thành người mang điềm tốt, "vía lành" đến. Người được chọn để xông đất thường là người có đức độ, thành đạt về mọi phương diện như sức khỏe, tuổi tác, sự nghiệp, và cuộc sống gia đình.
Gia chủ tin rằng, việc chọn được một người xông đất phù hợp sẽ đem lại nhiều may mắn và thịnh vượng.
Người xông đất cũng cần có tuổi hợp với tuổi của gia chủ, chẳng hạn như Tam hợp (Dần - Ngọ - Tuất, Tỵ - Dậu - Sửu, Thân - Tý - Thìn, Hợi - Mão - Mùi).
Khi người xông đất bước vào nhà, họ sẽ chúc Tết các thành viên trong gia đình. Họ có thể mang theo quà như trái cây, rượu hoặc bánh kẹo. Gia chủ sau đó sẽ tiếp đãi người xông đất bằng những món ăn ngày Tết và trao lì xì – là những phong bao nhỏ chứa tiền mặt, biểu thị sự may mắn và giàu có.
Phong tục này không chỉ giúp mọi người thể hiện lòng hiếu khách và tạo cơ hội để củng cố mối quan hệ lâu dài giữa các thành viên trong cộng đồng, mà còn được xem là việc làm cần thiết để đón nhận những điều tốt lành từ đầu năm mới.
Năm Giáp Thìn 2024 chọn người xông đất thế nào?
Theo các chuyên gia phong thủy, gia chủ có nhiều cách để chọn người xông đất.
Năm Giáp Thìn 2024, chủ nhà không nên nhờ người có năm sinh âm lịch 1938, 1948, 1958, 1968, 1978, 1988, 1998, 2008 đến xông nhà. Bởi, những người này mang Thiên can Mậu bị Thiên can Giáp của năm 2024 xung phá.
Gia chủ cũng không nên nhờ người tuổi Thìn xông đất, xông nhà, công ty… Bởi, tuổi Thìn vừa bị hạn Thái Tuế vừa bị hạn Tam Tai.
 |
Theo thuyết Âm dương ngũ hành, người xông đất khi được chọn thường phải có Ngũ hành, Thiên can, và Địa chi hợp với gia chủ. |
Theo thuyết Âm dương ngũ hành, người xông đất khi được chọn thường phải có Ngũ hành, Thiên can, và Địa chi hợp với gia chủ. Nếu người xông đất tuổi hợp với Thái Tuế - vị tướng quân cai quản trần gian trong năm đó thì càng giúp gia chủ thêm thịnh vượng hơn.
Sau đây là một số tuổi xông đất phù hợp với tuổi của gia chủ trong năm Giáp Thìn 2024 mà bạn có thể tham khảo:
Gia chủ tuổi Tý
Đối với chủ nhà tuổi Tý, nếu chọn nam xông đất thì nên chọn những người sinh các năm: 1955, 1962, 1965, 1982, 1985, 1992, 1995.
Nếu là nữ xông nhà thì nên chọn người sinh các năm: 1946, 1956, 1958, 1961, 1968, 1971, 1976, 1986, 1988, 1991.
Gia chủ tuổi Sửu
Nếu nam xông đất, nên chọn người sinh năm: 1951, 1962, 1965, 1971, 1972, 1975, 1992.
Nếu nữ xông đất thì chọn tuổi: 1951, 1965, 1971, 1975, 1981, 1985.
Gia chủ tuổi Dần
Chọn những người nam xông đất sinh các năm: 1948, 1952, 1958, 1966, 1972, 1976, 1978, 1982, 1988.
Chọn người nữ xông đất sinh các năm: 1948, 1952, 1958, 1966, 1972, 1976, 1978, 1982, 1988.
Gia chủ tuổi Mão
Những người nam xông đất hợp chủ nhà tuổi Mão sinh vào các năm: 1952, 1955, 1962, 1965, 1975, 1982, 1992, 1995.
Chọn người nữ xông đất sinh các năm: 1952, 1955, 1962, 1965, 1971, 1972, 1982, 1985, 1992, 1995.
Gia chủ tuổi Thìn
Nên chọn những người nam sinh các năm: 1951, 1962, 1965, 1971, 1972, 1975, 1981, 1992, 1995.
Nếu chọn người nữ xông đất, nên chọn những người sinh các năm: 1951, 1965, 1971, 1975, 1985.
Gia chủ tuổi Tỵ
Nam xông đất sinh vào các năm sau sẽ rất tốt: 1946, 1952, 1958, 1966, 1972, 1976, 1978, 1982.
Tuổi của người nữ xông đất phù hợp sẽ sinh vào các năm: 1946, 1952, 1958, 1966, 1972, 1976, 1978, 1982.
Gia chủ tuổi Ngọ
Nên chọn người nam xông đất sinh năm: 1952, 1955, 1962, 1982, 1985, 1992, 1995.
Chọn nữ xông đất sinh năm: 1946, 1956, 1958, 1961, 1968, 1976, 1986, 1991.
Gia chủ tuổi Mùi
Người nam xông đất, nên chọn các tuổi: 1951, 1955, 1962, 1965, 1971, 1972, 1975, 1981, 1992.
Nếu nữ xông đất, nên chọn các tuổi: 1951, 1965, 1971, 1975, 1981, 1991, 1995.
Gia chủ tuổi Thân
Nên chọn nam xông đất sinh năm: 1952, 1956, 1958, 1966, 1972, 1976, 1978, 1982, 1988.
Người nữ xông đất sinh năm các năm sau sẽ rất tốt: 1952, 1956, 1958, 1966, 1972, 1976, 1978, 1982, 1988.
Gia chủ tuổi Dậu
Những người nam sinh năm: 1952, 1955, 1962, 1965, 1982, 1985, 1995, 1945 và những người nữ sinh năm: 1952, 1955, 1962, 1965, 1972, 1982, 1985, 1992, 1995 xông đất sẽ rất tốt cho gia chủ.
Gia chủ tuổi Tuất
Chọn nam xông đất sinh năm: 1962, 1965, 1971, 1972, 1975, 1981, 1992, 1995. Chọn nữ xông đất sinh năm: 1951, 1965, 1971, 1975, 1981, 1995.
Gia chủ tuổi Hợi
Nam xông đất sinh vào các năm sau sẽ rất tốt: 1946, 1948, 1952, 1958, 1960, 1972, 1978, 1982, 1988.
Nên chọn nữ xông đất sinh năm: 1946, 1948, 1952, 1958, 1960, 1972, 1978, 1982, 1988.
Một số lưu ý khi xông đất, xông nhà năm 2024
Những thứ gia chủ cần chuẩn?
- Đặt đôi cây mía ngọt ngoài cửa để người xông đất mang vào.
- Chuẩn bị ít nhất 5 phong bao mừng tuổi đưa cho người xông đất, xông nhà để người này mừng tuổi cho các thành viên trong gia đình, để phong bao, két sắt và trên bàn thờ gia tiên.
- Riêng gia chủ cần chuẩn bị phong bao mừng tuổi để cảm ơn người xông đất, xông nhà.
Người xông đất, xông nhà cần:
- Có ngoại hình chỉn chu, ăn mặc sạch sẽ, sáng sủa.
- Có tên gọi may mắn, tên mang ý nghĩa hay (Phúc, Thọ, Lộc, Lợi, Ngọc, Ngân, Phát, Đạt, Minh, Sinh, Sanh, Sang, Nghĩa, Đức, Nhân, Tín, Hưng, Vinh, Việt, Anh, Linh, Quốc, Hùng, Sơn, Hà, Hoàng, Vương, Quang ...).
- Không có tang chế, thai nghén
- Không có vận khí xấu đang làm ăn thất bát, phá sản…
- Không mang khí đào hoa sát (cơ thể uế tạp do sinh hoạt tình dục bừa bãi, ngoại tình, không đoan chính trong quan hệ hôn nhân).
- Không chọn những người nghiện rượu, bài bạc…
- Nên chọn người có tâm, có đức, sống có tình có nghĩa.
- Người có khuôn mặt tươi cười rạng rỡ.
- Người hay nói lời hay, ý đẹp động viên mọi người (không phải kẻ a dua nịnh hót)...
Người được nhờ cậy cần phải có tinh thần trách nhiệm cao. Chuẩn bị tinh thần vui vẻ, tích cực, hoan hỉ trước khi vào xông đất, xông nhà và chân thành mong điều tốt lành sẽ đến với gia đình.
*Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo*
