Xem hàng ’khủng’ oanh tạc Libya

Lý do cuộc chiến

Cuối năm 2010 đầu 2011, một làn sóng biểu tình bạo động lớn chưa từng thấy diễn ra lan rộng khắp Trung Đông và Bắc Phi. Mục tiêu chung hầu hết là đòi thay đổi chế độ, đòi nhân quyền và dân chủ.

Ngày 18/12/2010, thanh niên người Tunisia Mohamed Bouazizi tự thiêu để phản đối việc tham nhũng và bị cảnh sát ngược đãi. Hành động này đã châm ngòi cho hàng loạt các cuộc biểu tình với sự tham gia của hàng chục ngàn người tham gia.

Người biểu tình Tunisia.

Ngày 14/1/2011, trước sức ép người biểu tình và cộng đồng quốc tế buộc Tổng thống Tunisia Ben Ali phải từ chức và bỏ chạy ra nước ngoài sau 23 năm cầm quyền liên tục.

Sau đó hơn 10 ngày, ngày 25/1/2011 các cuộc biểu tình phản đối chính phủ tiếp tục diễn ra ở Ai Cập. Người biểu tình phản đối tổng thống và các bộ trưởng nội vụ từ chức cho rằng lực lượng an ninh quá mạnh tay, thiếu bầu cử tự do, thất nghiệp, lạm phát, tham nhũng… . Nhiều cuộc đụng độ giữa lực lượng biểu tình và cảnh sát diễn ra làm hàng trăm người bị thương và thiệt mạng.

Cuối cùng, ngày 11/2 Tổng thống Ai Cập Hosni Mubarak buộc phải từ chức sau 30 năm cầm quyền.

Các làn sóng chống chính phủ tiếp tục lan ra Yemen, Saudi Arabia, Oman, Sudan… . Ở Libya, phong trào chống chính phủ diễn ra từ 15/2, người biểu tình tập trung chủ yếu ở hai thành phố Tripoli và Benghazi.

Trong quá trình diễn ra các cuộc biểu tình chống đối, kể cả các xung đột thì một số binh lính quân đội và cảnh sát Libya đã sang hàng ngũ phe biểu tình. Tính tới ngày 23/2, đa số thị trấn và thành phố đã nằm trong quyền kiểm soát của lực lượng nổi dậy, Tổng thống Libya Gaddafi vẫn chiếm giữ thủ đô Tripoli cùng một số khu vực khác.

Kể từ đấy, các cuộc giao tranh đẫm máu giữa quân nổi dậy và lực lượng quân đội trung thành với ông Gaddafi diễn ra ngày một gay gắt hơn.

Chiến binh phe nổi dậy đang "bắn máy bay" quân chính phủ Libya.

Quân đội chính phủ với trang bị tốt hơn, vũ khí hạng nặng cùng sự hỗ trợ không quân đã nhanh chóng tiến chiếm lại nhiều thành phố  và tấn công mạnh mẽ vào thành trì Benghazi của phe nổi dậy.

Ngày 17/3, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thông qua nghị quyết 1973 chấp nhận thiết lập vùng cấm bay trên không phận Libya và cho phép các quốc gia dùng “mọi biện pháp cần thiết” để bảo vệ dân thường Libya trước các cuộc tấn công của quân chính phủ Libya.

Ngay sau nghị quyết này, chính quyền Tổng thống Gaddafi đã đưa ra lệnh ngừng bắn. Mặc dù vậy, một số hãng thông tấn nước ngoài đưa tin lực lượng quân chính phủ vẫn tiếp tục tấn công mạnh vào phe nổi dậy ở Benghazi.

Ngày 19/3, chiến đấu cơ của không quân Pháp đã bắt đầu không kích quân đội chính phủ Libya. Sau đó, tàu chiến Anh, Mỹ bắn tên lửa hành trình Tomahawk oanh tạc các căn cứ quân sự của chính quyền Gaddafi.

Liên quân Anh – Pháp – Mỹ cùng một số quốc gia khác đưa nhiều loại máy bay cùng vũ khí tối tân tới không kích Libya nhằm thiết lập vùng cấm bay hiệu quả.

Sau đây là một số loại vũ khí “khủng” tấn công Libya:

Eurofighter Typhoon

Typhoon là chiến đấu cơ đa chức năng do bốn quốc gia Châu Âu (gồm Anh, Đức, Italia, Tây Ban Nha) hợp tác thiết kế và sản xuất. Vai trò chủ yếu của Typhoon là thực hiện nhiệm vụ không đối không và không đối đất.

Typhoon có chiều dài 15,69m, cao 5,28m, sải cánh 10,95m. Trọng lượng cất cánh tối đa trên 23 tấn.

Chiến binh Châu Âu Typhoon được không quân Anh triển khai làm nhiệm vụ không kích Libya.

Typhoon trang bị những hệ thống điện tử hàng không tiên tiến nhất thế giới như radar đa chế độ ECR90, thiết bị tìm kiếm và theo dõi hồng ngoại (IRST), hệ thống hỗ trợ phòng thủ (DAAS).

Chiến binh Châu Âu Typhoon thiết kế một pháo 27mm Mauser BK27 và 13 giá treo vũ khí có thể mang: tên lửa không đối không tầm ngắn AIM-9, tên lửa đối không tầm trung AIM-120B, tên lửa đối không ngoài tầm nhìn Meteor, tên lửa không đối đất AGM-65, tên lửa chống radar AGM-88 Harm, tên lửa hành trình đối đất Storm Shadow và các loại bom dẫn đường chính xác cao.

Typhoon sử dụng hai động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt đẩy EJ200 cho phép đạt tốc độ tối đa 2.495km/h, tầm bay 2.900km, trần bay gần 20.000m.

Panavia Tornado

Tornado là máy bay phản lực chiến đấu cánh cụp cánh xòe do Công ty đa quốc gia Panavia Aircraft GmbH thiết kế chế tạo.

Tornado có chiều dài 16,72m, cao 5,95m, trọng lượng cất cánh tối đa 28.000kg. Máy bay trang bị hai động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt đẩy RB199-34R Mk 103 cho phép đạt tốc độ tối đa 2.417km/h, tầm bay gần 4.000km, trần bay hơn 15.000m.

Trong chiến dịch không kích Libya, Tornado đóng vai trò tiêu diệt hệ thống tên lửa đất đối không chủ lực của Libya.

Chiến đấu cơ Tornado.

Trong thân máy bay thiết kế 2 pháo cỡ 27mm và 11 giá treo vũ khí trên thân và cánh máy bay. Số lượng và các loại vũ khí mang theo tùy thuộc vào nhiệm vụ:

- Nhiệm vụ không đối không Tornado có thể trang bị các loại tên lửa đối không tầm ngắn AIM-9, IRIS-T, AIM-132.

- Nhiệm vụ không đối đất trang bị tên lửa AGM-65, tên lửa chống tăng Brimstone (trang bị giới hạn với phiên bản Tornado GR4), tên lửa hành trình đối đất Storm Shadow, Taurus KEPD 350.

- Nhiệm vụ không đối hạm trang bị tên lửa AS.34 Kormoran hoặc Sea Eagle.

- Nhiệm vụ áp chế hệ thống phòng không đối phương trang bị tên lửa chống bức xạ AGM-88 Harm hoặc ALARM.

Dassault Rafale

Rafale là máy bay chiến đấu phản lực hai động cơ do nhà sản xuất Dassault Pháp thiết kế. Rafale có khả năng thực các nhiệm vụ tầm ngắn – xa, bao gồm các vai trò không kích mục tiêu trên đất liền hoặc trên biển, chiến đấu chiếm ưu thế trên không, trinh xác, và thực hiện các cuộc tấn công chính xác cao hoặc tấn công hạt nhân.

Rafale có khả năng mang 9 tấn vũ khí. Trên cánh và thân máy bay trang bị 14 giá treo (phiên bản không quân) hoặc 13 giá treo (phiên bản không quân thuộc hải quân).

Chiến đấu cơ đa nhiệm Rafale do không quân Pháp triển khai ở Libya nhằm thiết lập vùng cấm bay một cách có hiệu quả.

Các giá treo đó cho phép mang: tên lửa không đối không Mica, Magic, AIM-9, ASRAAM, AMRAAM; tên lửa không đối đất Apache, AS30L, ALARM, AGM-88 HARM, AGM-65 Maverick, PGM100; tên lửa không đối hạm Exocet AM39, Penguin 3, AGM-84 Harpoon.

Máy bay trang bị nhiều khí tài điện tử hiện đại như radar quét điện tử bị động RBE2 cho phép theo dõi 8 mục tiêu cùng lúc, hệ thống tìm kiếm và theo dõi mục tiêu hồng ngoại Thales/SAGEM OSF đặt ở mũi máy bay, hệ thống tác chiến điện tử Spectra.

Rafale lắp hai động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt đẩy M88-2 cho phép đạt vận tốc tối đa 2.390km/h, tầm bay 3.700km, trần bay gần 17.000m.

(Còn tiếp)