Cuối cùng, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép tái triển khai các dự án xây dựng nhà cao tầng được cấp phép xây dựng trong khu vực trung tâm Hà Nội trước ngày 9/12/2009 (ngày ban hành văn bản số 348/TB-VPCP). Các dự còn lại vẫn hồi hộp chờ được quyết định số phận.
 |
| Khi chưa có một bộ tiêu chí cấp phép cụ thể, rất dễ dẫn đến tình trạng “xin-cho” (ảnh: một góc Hà Nội nhìn từ trên cao) |
Như “cá nằm trên thớt”
Cụ thể, đối với các dự án xây dựng nhà cao tầng đã được Thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư và phê duyệt quy hoạch theo quy định trước ngày 9/12/2009, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội xem xét, quyết định theo thẩm quyền.
Đối với các dự án khác, xem xét sau khi Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội được phê duyệt và quy chế mới về quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị được ban hành, bảo đảm phù hợp với quy hoạch.
Riêng đối với những dự án có ảnh hưởng lớn đến định hướng Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội, Thủ tướng giao Chủ tịch UBND TP Hà Nội nghiên cứu, thỏa thuận với chủ đầu tư xác định phương án chuyển đổi phù hợp.
Trong tổng số 223 dự án nhà cao tầng (từ 9 tầng trở lên) trên địa bàn các quận trung tâm mà Hà Nội thống kê, chưa thấy con số cụ thể các dự án được cấp phép xây dựng trước ngày 9/12/2009. Vì vậy, vẫn chưa biết có bao nhiêu dự án rơi vào cảnh ‘cá nằm trên thớt” nói trên. Giới quan sát dự báo, ngoài những người đã thở phào vì dự án được tiếp tục triển khai, còn lại, các nhà đầu tư bị “treo” dự án rồi sẽ khởi động một “cuộc đua” để lọt để được Hà Nội “bật đèn xanh”.
Ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng cũng lưu ý, việc xem xét, xử lý việc xây dựng nhà cao tầng trong khu vực 4 quận nội thành trong thời gian tới cần phải tiến hành chặt chẽ, nghiêm túc theo quan điểm và nguyên tắc quản lý không gian, tuân thủ Quy chuẩn quy hoạch xây dựng; Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị; bảo đảm phù hợp với quy hoạch chi tiết đô thị, điều kiện hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong khu vực.
Tuy nhiên, theo ý kiến của một số kiến trúc sư, đây sẽ là vấn đề gây ra không ít lúng túng vì quan điểm quy hoạch nhà cao tầng trung tâm Hà Nội hiện tại vẫn chưa rõ ràng. Và khi chưa có một bộ tiêu chí cấp phép cụ thể, rất dễ dẫn đến tình trạng “xin-cho”.
Đừng lặp lại “vết bánh xe đổ”
Cho xây tiếp nhà cao tầng khu vực trung tâm Thủ đô, Thủ tướng cũng khuyến khích việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho các nhu cầu công cộng như: công viên, cây xanh, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật nhằm giảm ách tắc giao thông, nâng cao chất lượng sống đô thị.
Đây cũng là mong muốn của nhiều người, bởi dưới góc độ quy hoạch và thiết kế đô thị, việc xây dựng nhà cao tầng trong khu vực 4 quận nội thành Hà Nội đã gây ra rất nhiều vấn đề liên quan đến hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của đô thị, thẩm mỹ đô thị cũng như vấn đề quản lý, kiếm soát phát triển. Việc xây dựng tràn lan các công trình cao tầng một cách thiếu quy hoạch và thiếu nghiên cứu về thiết kế đô thị đã để lại hình ảnh thật lộn xộn, tương phản, thậm chí đến mức kệch cỡm về kiến trúc, phá vỡ cảnh quan xung quanh.
Ngay trong khu phố cổ, là khu vực đặc thù cần bảo tồn và cấm xây dựng các công trình cao tầng thì những ngôi nhà, khách sạn cao trên 7 tầng vẫn xuất hiện, vô tư phá vỡ cảnh quan. Rồi khu vực phố Pháp như tuyến Phan Đình Phùng, Quán Thánh, Hàng Than…, nhiều công trình cao tầng cũng được xây dựng với tỉ lệ chiều rộng, chiều cao và khối tích quá chênh lệc, không chỉ làm mất mỹ quan tuyến phố mà còn làm ảnh hưởng đến các giá trị lịch sử của khu vực.
Bài toán lợi ích
Là nhà chuyên môn, Thạc sĩ Tạ Quỳnh Hoa – Khoa Quy hoạch kiến trúc, Đại học Xây dựng Hà Nội - đặt vấn đề, các nhà quản lý và hoạch định chính sách cần cân nhắc việc đặt lợi ích của bên nào lên hàng đầu khi ra các quyết định liên quan đến quy hoạch và quản lý đô thị: lợi ích của cộng đồng, của xã hội hay lợi ích của các nhà đầu tư?
Các nhà quản lý và hoạch định chính sách có nghiên cứu kỹ quy hoạch chi tiết, đặc biệt là nghiên cứu về thiết kế đô thị cho các dự án sắp sửa triển khai? Việc phê duyệt các dự án này có dựa trên các kịch bản phát triển kinh tế, mô hình đầu tư, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật và giao thông cho các khu vực dự kiến xây dựng công trình cao tầng tại trung tâm thành phố?
Liệu các công trình cao tầng xây chen trong khu vực dân cư mật độ cao có khả năng giải phóng mặt bằng cho các không gian công cộng, không gian cây xanh và cảnh quan trong thực tế “ đất chật, người đông” của trung tâm Hà Nội?
Ths Hoa cho rằng, các nhà quản lý và hoạch định chính sách hãy nghĩ đến lợi ích của cộng đồng và của xã hội trước khi đưa ra các quyết định liên quan đến việc tạo lập môi trường sống và chất lượng cuộc sống cho cư dân đô thị.
Bách Nguyễn
