Xây dựng văn hóa học đường: Cần bắt đầu từ đạo đức nhà giáo

Văn hóa học đường cần thay đổi theo hướng “trường học hạnh phúc”. (Ảnh minh họa - Nguồn: Internet)
Văn hóa học đường cần thay đổi theo hướng “trường học hạnh phúc”. (Ảnh minh họa - Nguồn: Internet)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Những ngày qua, liên tiếp xảy ra các vụ việc giáo viên vi phạm đạo đức nhà giáo, có lời nói và hành vi ứng xử thiếu chuẩn mực đối với học sinh, gây bức xúc dư luận xã hội.

Những sự việc đáng tiếc

Tối 1/10, một đoạn clip được chia sẻ trên mạng cho thấy hình ảnh thầy giáo đứng trên bục giảng, chỉ tay vào mặt và mắng một học sinh nam với nhiều từ ngữ không chuẩn mực. Sự việc được cho là xảy ra tại lớp 10 một trường THPT trên địa bàn huyện Thạch Thất, Hà Nội. Ngay sau khi sự việc được phản ánh, nhà trường đã mời cơ quan Công an vào cuộc xác minh và cho biết sẽ xử lý nghiêm trên tinh thần không dung túng, bao che cho sai phạm.

Ngày 4/10, một nữ sinh tử vong sau khi rơi xuống đất từ tầng 8 chung cư P.H, phường Vĩnh Trường, thành phố Nha Trang. Nạn nhân là học sinh lớp 9 Trường THCS Bùi Thị Xuân. Trước khi qua đời, nữ sinh để lại lá thư và những dòng tin nhắn gửi người thân và bạn bè. Trò chuyện với bạn thân, nữ sinh kể đã bị mọi người đổ oan về hành vi ném bóng vào mặt bạn nữ cùng lớp khiến bạn này phải đi khám bệnh. Mặc dù đã giải thích với bạn nữ và thầy giáo chủ nhiệm rằng mình không ném bóng vào mặt bạn nhưng mọi người không tin. Thậm chí, thầy giáo còn gí khăn lau bảng vào mặt nữ sinh và yêu cầu em lên dãy bàn đầu ngồi. Việc này gây cho em áp lực và lo lắng.

Sau sự việc, Trường THCS Bùi Thị Xuân đã tổ chức kiểm điểm đối với giáo viên chủ nhiệm của nữ sinh. Theo giải trình, người thầy cho biết có yêu cầu em này xin lỗi bạn cùng lớp để khép lại sự việc. Tuy nhiên, sau đó mâu thuẫn giữa các em học sinh này vẫn chưa kết thúc. Nhưng người thầy khẳng định không có hành vi gí khăn lau bảng vào mặt học trò.

Cũng trong những ngày qua, tại Trường THCS - THPT Đông Du (TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk), nhiều học sinh bị kiểm tra cặp, soát người mới được vào lớp. Hiện Hiệu trưởng ngôi trường này đã có thông báo dừng việc trên và kêu gọi, mong muốn cha mẹ học sinh hiến kế cho trường giải pháp để bảo đảm an toàn mà không phải lục cặp, soát người học sinh.

Nhiều ý kiến cho rằng, những hành vi lệch chuẩn trên không nên xuất hiện trong nhà trường. Theo đó, cả 2 giáo viên xuất hiện trong các clip trên đều bị đình chỉ giảng dạy và chờ kết luận xử lý, một thầy giáo đã xin thôi việc. Sự việc không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe, tâm lý của học sinh mà còn gây ảnh hưởng xấu đến chuẩn mực đạo đức nhà giáo, nỗi ám ảnh của học sinh về sự nóng giận, sự lạnh lùng trong chính môi trường học đường… Và đáng buồn, trên đây chỉ là một số trong nhiều vụ việc bạo lực giữa giáo viên với học sinh đã xảy ra trong ngành Giáo dục.

Sản phẩm giáo dục là nhân cách con người

Theo nghiên cứu của Học viện Quản lý Giáo dục, gần 60% giáo viên có biểu hiện stress trong công việc, 35 - 40% có những dấu hiệu rối loạn lo âu liên quan đến công việc và một tỷ lệ nhỏ hơn giáo viên có biểu hiện ban đầu của trầm cảm. Tuy nhiên, tham vấn tâm lý học đường đang chủ yếu giải quyết các vấn đề của học sinh mà hầu như bỏ quên thầy cô. “Trường học hạnh phúc” chỉ được tạo lập khi cả thầy và trò thực sự được yêu thương, chia sẻ.

Theo PGS.TS Chu Cẩm Thơ, Trưởng ban Nghiên cứu Đánh giá Giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, dù ngành Giáo dục đã làm nhiều biện pháp nhưng vẫn xảy ra các vụ việc trên, cho thấy từ sự chuẩn bị để giáo viên nhận thức được đến hành động đúng vẫn có khoảng cách. Trong bối cảnh xã hội và các mục tiêu giáo dục hiện nay có sự thay đổi thì văn hóa trường học cũng phải thay đổi theo hướng xây dựng mô hình “trường học hạnh phúc”. Giáo viên cần chuẩn bị tâm lý, kỹ năng để những sự việc bạo lực cả về thể chất, tinh thần với học sinh không xảy ra. Nếu giáo viên vẫn giữ mô típ cũ, coi việc phải làm thế học sinh mới ngoan hơn thì đó là sai lầm. Đã đến lúc cần thay đổi phương thức giáo dục mới.

Bước vào năm học mới, chia sẻ quan điểm về xây dựng “trường học hạnh phúc”, đẩy mạnh văn hóa học đường, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng, một ngôi trường hạnh phúc trước hết phải do giáo viên, học sinh và phụ huynh cảm nhận. Về phía ngành Giáo dục, việc quan trọng đầu tiên là làm thế nào để thúc đẩy môi trường văn hóa học đường. Văn hóa học đường coi trọng tính gương mẫu của người thầy, coi trọng phát triển nhân cách, đạo đức, phẩm chất tinh thần của người học. Đặc biệt, văn hóa học đường đòi hỏi vai trò mẫu mực của nhà giáo. Theo đó, muốn có văn hóa học đường, có trường học hạnh phúc thì phải có những người thầy chuẩn mực để dẫn dắt học sinh. Một trường học có văn hóa không thể có bạo lực. Trường học hạnh phúc hướng tới việc hình thành các giá trị cốt lõi là yêu thương, an toàn và tôn trọng. Ở đó, cần chú trọng dạy người cùng với dạy chữ.

Bộ GD&ĐT đang cho rà soát, làm mới Bộ Quy tắc ứng xử trong trường học để phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục. Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, để có văn hóa học đường và “trường học hạnh phúc”, trước hết phải thực hiện thật tốt việc dạy và học chuyên môn. Thầy phải dạy tốt, trò phải học tốt.

Còn theo ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ GD&ĐT, giáo viên có hành vi lệch chuẩn là việc đáng buồn với ngành Giáo dục. Quan điểm của Bộ GD&ĐT là xem xét và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định pháp luật, quy định của ngành sau khi đã tìm hiểu rõ nguyên nhân. Nghề giáo là nghề đặc biệt, sản phẩm giáo dục là nhân cách của con người. Vì vậy, Bộ luôn chú trọng vấn đề đạo đức của nhà giáo. Luật Giáo dục trước đây và Luật Giáo dục năm 2019 đều có quy định điều kiện để trở thành giáo viên, đó phải là người có đạo đức tốt.

Mới đây, Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, bổ sung dự án Luật Nhà giáo vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024) và thông qua tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024). Luật sẽ có những quy định về một số người không được tuyển dụng làm nhà giáo nếu đã từng có các hành vi vi phạm như: có hành vi bạo lực, cố ý gây thương tích cho người khác; hành vi xâm hại tình dục, ngược đãi cha mẹ… Điều này nhằm tránh nguy cơ có thể phát sinh hành vi lệch chuẩn.

Trong Luật Nhà giáo, dự kiến có nội dung bảo vệ nhà giáo khi sử dụng các biện pháp giáo dục tích cực để bảo đảm kỷ luật, kỷ cương trong nhà trường. Nếu chỉ quan tâm đến thực hiện đạo đức mà không chú ý đảm bảo kỷ cương, kỷ luật trong nhà trường thì hiệu quả giáo dục sẽ không được như mong muốn…

Đọc thêm

Xúc động với món quà đặc biệt “bông hoa gà” tặng thầy dịp 20/11

Xúc động với món quà đặc biệt “bông hoa gà” tặng thầy dịp 20/11
(PLVN) - Nhân dịp ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, một học sinh trường tiểu học Kim Đồng (thôn 1, xã Trà Mai, huyện Nam Trà My, Quảng Nam) đã chuẩn bị một bông hoa bằng... con gà để tặng thầy chủ nhiệm của mình. Món quà đặc biệt kèm lời chúc dễ thương khiến người thầy rất hạnh phúc.

Thầy giáo 'quân hàm xanh' trên đảo Hòn Chuối Cà Mau

Thầy giáo 'quân hàm xanh' trên đảo Hòn Chuối Cà Mau
(PLVN) - Lớp học tình thương trên Đảo Hòn Chuối nằm cách thị trấn Sông Đốc (huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau) khoảng 20 hải lý, do Thiếu tá Trần Bình Phục (Đồn Biên phòng Hòn Chuối, BĐBP Cà Mau) trực tiếp giảng dạy. Hình ảnh thầy giáo quân hàm xanh đã trở nên quen thuộc, gần gũi và thân thương đối với học sinh và cư dân nơi đây.

Thiêng liêng và đẹp đẽ - tình thầy trò…

Thầy giáo Nguyễn Quang Thọ và cô giáo Nguyễn Thị Dung chia sẻ câu chuyện xóa mù chữ cho đồng bào Mông trong chương trình “Thay lời tri ân” 2024. (Ảnh: MOET)

(PLVN) - Mỗi chúng ta đều có một vài người thầy sẽ ở trong tim suốt hành trình về sau này của cuộc đời. Có thể đó là những người thầy đã nắm tay bạn vượt qua những ngã rẽ bất ngờ, hoặc đó chỉ giản đơn là những người thầy trong miền thơ ấu trong veo, ăm ắp kỷ niệm. Bởi thế, mỗi chúng ta luôn có một nơi để trở về, thiêng liêng và đẹp đẽ, được viết nên bởi tình thầy trò…

Giải pháp để giáo dục Việt Nam thăng hạng quốc tế

GS. Võ Xuân Vinh. (Ảnh: Thảo Nguyên)
(PLVN) - Mới đây, tại cuộc gặp mặt đại diện nhà giáo, cán bộ quản lý ngành giáo dục nhân kỷ niệm 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2024), Tổng Bí thư Tô Lâm có phát biểu, ngành Giáo dục Việt Nam cần phấn đấu thăng hạng trên bản đồ giáo dục khu vực và quốc tế. Theo mục tiêu, đến 2030, Việt Nam nằm trong 3 nước đứng đầu ASEAN về số lượng các công bố quốc tế và chỉ số ảnh hưởng của các công trình nghiên cứu khoa học, có trường ĐH lọt top 100 hàng đầu trên thế giới.

Người 'gieo mầm' tri thức bằng sự tận tâm và sáng tạo ở Bắc Ninh

Cô Đỗ Thị Chuyên - giáo viên dạy môn Sinh học, trường THCS Từ Sơn. (Ảnh: NVCC).
(PLVN) - Trong lớp học, tiếng giảng bài của cô giáo Đỗ Thị Chuyên (trường THCS Từ Sơn, TP Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) vang lên nhẹ nhàng nhưng đầy nhiệt huyết, như truyền đi niềm đam mê và sự tận tuỵ, dẫn dắt học sinh bước vào hành trình khám phá tri thức, để những ước mơ của các em được ươm mầm và lớn lên từng ngày...

Đừng vội quy kết 'vi phạm liêm chính' khi bài báo khoa học bị rút: Hoàn thiện quy định để tạo điều kiện cho nhà khoa học cống hiến

Một chuyên gia cho rằng đang có “lỗ hổng” pháp lý trong xử lý sự việc bị rút bài báo khoa học. (Vẽ minh họa: DAD)
(PLVN) - Sau khi Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) có một số bài viết phản ánh về vấn đề rút bài báo khoa học, nhiều ý kiến cho rằng cần có một bộ quy tắc ứng xử chuẩn mực đạo đức, liêm chính cho các nhà khoa học; trong đó quy định chặt chẽ những điều được và không được phép làm, hướng xử lý khi có sai phạm, đặc biệt với các đề tài nghiên cứu có sử dụng ngân sách nhà nước.

Người thầy tâm huyết với công tác trẻ em

Trong vai trò Ủy viên Hội đồng Đội Trung ương, thầy Đặng Tất Dũng đã đồng hành cùng trẻ em trong quá trình chuẩn bị hai Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em trong 2 năm 2023 - 2024. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Là Phó Trưởng khoa Luật Hành chính - Nhà nước, Trường Đại học Luật TP HCM, đồng thời cũng là Ủy viên Hội đồng Đội Trung ương, thành viên Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ tư vấn, trợ giúp trẻ em cấp Trung ương nên TS. Đặng Tất Dũng còn được biết đến là người dành nhiều thời gian, tâm huyết cho trẻ em. Nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 sắp tới, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có dịp trò chuyện cùng thầy về những câu chuyện liên quan đến trẻ em.

Chuyện của những người thầy đặc biệt

Học sinh Trường Giáo dưỡng số 4. (Ảnh: K.O)
(PLVN) - Họ là những thầy cô đã từng dạy học phổ thông, rồi cơ duyên vào trường giáo dưỡng, nơi những học trò đã từng là “tội phạm nhí”. Và họ đã dạy dỗ học sinh của mình bằng chính sự yêu thương, tận tụy, kiên nhẫn để mỗi ngày, gần hơn, uốn các em về phía mặt trời, những thiện lành bình dị trong cuộc đời. Đó là những thầy cô trường giáo dưỡng được tuyên dương trong Chương trình Chia sẻ cùng thầy cô dịp 20/11 năm nay…

Thầy cô giáo thời kỳ 4.0: Vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội

Một buổi học về tình cảm cha con, học sinh được xem phim về bố trong lớp học của cô giáo Nguyễn Thị Thủy Tiên. (Nguồn: NVCC).
(PLVN) - Bước vào thời đại công nghệ phát triển, học sinh không còn thụ động tiếp thu kiến thức từ các thầy, cô giáo ở trên lớp. Giờ đây, mỗi bài giảng của giáo viên cần sự đầu tư về cả kiến thức, công nghệ, vốn hiểu biết xã hội để đem đến cho các em những bài học hấp dẫn nhất. Đây vừa là một thách thức, vừa là cơ hội cho giáo viên tiếp tục học hỏi, thay đổi vì một nền giáo dục hiện đại.

Lớp học đặc biệt của các cô giáo U80

Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh (tạp dề vàng) cùng các học viên. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Ở độ tuổi U80, khi nhiều cụ ông, cụ bà đang tận hưởng những năm tháng an nhàn của tuổi già, thì vẫn có những người tiếp tục cống hiến hết mình cho sự nghiệp dạy học. Dù là lớp học làm bánh hay lớp học “xoá mù chữ”, điểm chung của những lớp học này là hoàn toàn miễn phí và được khởi nguồn từ tấm lòng nhân ái, tận tụy của các cô giáo đã bước qua tuổi xế chiều.

Tâm lý học đường - Chuyện không của riêng ai

Tình trạng bạo lực học đường gia tăng khiến học sinh cảm thấy lo âu. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Tâm lý học đường không chỉ là vấn đề của riêng học sinh, mà còn là trách nhiệm của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Khi học sinh được chăm sóc và hỗ trợ tốt về tinh thần, các em sẽ có cơ hội phát triển toàn diện, đóng góp cho cộng đồng và trở thành những công dân có ích trong tương lai.

Cô Điêu Thị Ngọc Hoa - một nhà giáo tiêu biểu năm 2024

Cô Điêu Thị Ngọc Hoa - một nhà giáo tiêu biểu năm 2024
(PLVN) - Tự hào lan tỏa khắp Trường THPT Chuyên Hùng Vương (tỉnh Phú Thọ) khi cô giáo Điêu Thị Ngọc Hoa, giáo viên môn Hóa học, được Bộ Giáo dục và Đào tạo vinh danh trong danh sách 251 nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục tiêu biểu năm 2024.