Xây dựng và sử dụng các công trình điện: Điện lực bị làm khó
Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của thành phố, sản lượng điện tiêu thụ tăng nhanh với mức 15-20%/năm. Đáp ứng yêu cầu phụ tải ngày càng tăng của thành phố, Công ty Điện lực Hải Phòng huy động nhiều nguồn vốn đầu tư xây dựng các công trình điện nhằm cấp điện kịp thời cho các nhà máy, khu, cụm công nghiệp và chống quá tải ở nhiều khu vực. Tuy đạt được kết quả bước đầu quan trọng nhưng việc xây dựng và sử dụng các công trình điện vẫn khó nhiều bề…
Làm xong để đó
Trong nhiều dự án phát triển công nghiệp của thành phố, điện bao giờ cũng được yêu cầu làm đầu tiên và Công ty Điện lực Hải Phòng đã cố gắng hoàn thành nhiệm vụ. Nhưng có thực trạng khá phổ biến là các trạm biến áp, đường dây thi công xong khi sử dụng lại không hiệu quả, gây lãng phí, tổn thất không nhỏ.
Dự án xây dựng trạm biến áp 110 KV thép Cửu Long để cấp điện cho Cụm công nghiệp thép Cửu Long có tổng mức đầu tư 40 tỷ đồng, hoàn thành tháng 1-2006 nhưng đến tháng 10- 2008 ( sau gần 3 năm), nhà máy thép mới bắt đầu sử dụng điện để sản xuất cũng chỉ đạt cao nhất 30 MVA, bình quân chỉ đạt 15- 20% công suất lắp đặt và mỗi ngày chỉ sản xuất 7- 8 giờ, có khi dừng sản xuất cả tháng không sử dụng điện.
Cũng như vậy, dự án mở rộng trạm 110 KV Vĩnh Bảo với quy mô lắp đặt thêm một máy biến áp T2 công suất 25 MVA- 110/35/10 KV để phục vụ Cụm công nghiệp Tân Liên với giá trị đầu tư gần 25 tỷ đồng, hoàn thành từ tháng 9- 2006 đến nay chỉ sử dụng công suất không đáng kể so với lắp đặt. Trạm 110 KV Tràng Duệ bao gồm 2 MBA 2x 40 MVA và 8,54 km đường dây, giá trị đầu tư 90 tỷ đồng, hoàn thành tháng 6- 2008 chưa khai thác được do tiến độ đầu tư khu công nghiệp quá chậm.
Theo Công ty Điện lực Hải Phòng, tổng mức đầu tư của các dự án trên lên tới 155 tỷ đồng. Nếu tính theo lãi suất bình quân của công ty đang đi vay thương mại, số tiền lãi phải trả hàng năm không nhỏ. Trong khi đó, công ty cũng là một doanh nghiệp tự hạch toán, phải chịu trách nhiệm về hiệu quả đầu tư. Nếu không có sự cam kết và phối hợp nhịp nhàng, công ty sẽ khó khăn khi phải huy động vốn đầu tư cho các công trình điện tiếp theo.
Lòng vòng thủ tục giải phóng mặt bằng
Theo lãnh đạo BQL dự án Công ty Điện lực Hải Phòng, thành phố, các ngành và các địa phương tuy đã tạo điều kiện trong giải phóng mặt bằng các dự án điện nhưng thực tế, khi liên hệ trực tiếp, cán bộ BQL dự án vẫn ách tắc, khiến tiến độ dự án phải kéo dài. Đơn cử như việc cải tạo mở rộng trạm biến áp 110 KV Cửa Cấm được UBND thành phố cho phép Công ty Điện lực khảo sát từ 18- 5- 2005. Tháng 5- 2006, công ty hoàn thiện hồ sơ xin giao đất trình Sở Tài nguyên- Môi trường khi đó trên diện tích đất phải thu hồi có 3 hộ dân nên Sở yêu cầu công ty phải có phương án tái định cư. Sau nhiều lần giải thích và báo cáo, mới có công văn của thành phố giao việc này cho quận Ngô Quyền. Do quận Ngô Quyền không triển khai thực hiện, BQL dự án chủ trì mời Sở Tài nguyên- Môi trường, quận Ngô Quyền, phường Máy Chai, đơn vị tư vấn thiết kế họp để triển khai, thì Sở Tài nguyên- Môi trường không đến dự. Còn đại diện quận Ngô Quyền cho rằng, khi nào Sở Tài nguyên- Môi trường bàn giao mốc giới tại thực địa cho quận thì sẽ triển khai thành lập Hội đồng đền bù, GPMB, kiểm kê, lập phương án đền bù. Sau khi BQL dự án trực tiếp làm việc với Sở, mốc giới mới được bàn giao. BQL dự án lại làm việc trực tiếp với quận Ngô Quyền và có văn bản đề nghị thành lập Hội đồng đền bù, GPMB thì đại diện Phòng Tài nguyên- Môi trường quận (ông Khương) có ý kiến: khi nào thành phố có quyết định giao đất thì mới tổ chức kiểm kê, lập phương án đền bù và sẽ có văn bản trả lời thành phố. Một lần nữa, BQL dự án cùng UBND quận Ngô Quyền lại báo cáo thành phố và ngày 27- 12- 2007, UBND thành phố có công văn giao Sở Tài nguyên -Môi trường chủ trì và báo cáo UBND thành phố trước ngày 6- 12- 2007 về tái định cư cho dự án nhưng việc này vẫn không được thực hiện. BQL dự án phải làm việc lại với Sở Tài nguyên -Môi trường và được Sở chấp thuận trình hồ sơ thu hồi đất khi chưa có phương án tái định cư, UBND thành phố có thông báo chủ trương thu hồi đất cho dự án. Ngày 28- 4- 2008, UBND quận Ngô Quyền có quyết định thành lập tổ công tác đền bù GPMB để lập phương án tổng thể cho dự án và mãi đến ngày 10- 11- 2008 mới lập xong phương án tổng thể lại chưa được phê duyệt do không có phương án tái định cư.
Sau khi báo cáo UBND thành phố, ngày 19- 11- 2008, thành phố có thông báo giao UBND quận Hải An rà soát khu tái định cư Đằng Lâm và báo cáo UBND thành phố. Cho đến nay, quận Hải An chưa có ý kiến về việc này mặc dù BQL dự án nhiều lần đề nghị và trực tiếp làm việc. Như vậy, từ khi trình thủ tục cấp đất đến nay đã gần 3 năm, phương án đền bù vẫn chưa được phê duyệt và dự án chưa được triển khai thực hiện. Quả thật, đoạn trường này ai có qua cầu mới hay và nếu dự án nào cũng như vậy thì doanh nghiệp nào cũng ngại, chẳng dám đầu tư.
Hiện Công ty Điện lực Hải Phòng đang triển khai thực hiện nhiều dự án lớn phát triển lưới điện thuộc nguồn vốn vay ODA, vốn vay thương mại với tổng vốn đầu tư lên tới 500 tỷ đồng. Trong đó, có nhiều dự án lớn như đường dây đưa điện 110 KV ra đảo Cát Bà, cải tạo ngầm hóa toàn bộ lưới điện trung thế nội thành Hải Phòng và quận Đồ Sơn, các đường dây và trạm 110 KV Lưu Kiếm, Lê Thiện, Minh Đức, Bắc Sông Cấm, Tiên Lãng, Việt Ý, Khu công nghiệp 96 Đồ Sơn… Nếu không có sự quan tâm, phối hợp giải quyết kịp thời, nhất là công tác thỏa thuận tuyến, đền bù giải phóng mặt bằng, các công trình điện khó “ đi trước một bước”, đáp ứng yêu cầu phụ tải ngày càng tăng, ảnh hưởng tới quá trình CNH- HĐH thành phố và làm giảm đi tính hiệu quả của năm “ Đẩy mạnh giải phóng mặt bằng và bảo đảm an sinh xã hội 2009”./.
Hồng Thanh