 |
| Công ty TNHH may xuất khẩu Minh Thanh có 1.400 lao động, 95% là lao động nữ làm việc trên các dây chuyền may, kiểm tra sản phẩm con giống, đồ chơi xuất khẩu Ảnh: Duy Thính |
Trong 3 tháng đầu năm 2010, trên địa bàn thành phố xảy ra 5 vụ đình công và ngừng việc tập thể, với hàng trăm công nhân-lao động tham gia. Yêu sách mà người lao động đưa ra chủ yếu đòi hỏi về quyền và lợi ích.
Đời sống khó khăn, thu nhập thấp
Điểm chung của 5 vụ đình công và ngừng việc tập thể vừa qua là đông người tham gia, kéo dài nhiều ngày. Phức tạp nhất là vụ ngừng việc tập thể tại Công ty cổ phần giày Hàng Kênh ở huyện An Lão và Công ty TNHH quốc tế Sin Zoo Bo ở quận Dương Kinh. Sau 5 ngày, với sự vào cuộc của chính quyền và Liên đoàn Lao động huyện An Lão, lãnh đạo công ty giày Hàng Kênh nhượng bộ, giải quyết chế độ cho người lao động như nâng mức ăn trưa từ 6 nghìn đồng lên 7 nghìn đồng mỗi ngày và nếu phải làm thêm thì chỉ làm đến 20 giờ 30 phút, mỗi tháng chỉ làm thêm 2 thứ bảy và 2 chủ nhật; tăng mức lương hưởng theo ngày công lên 70 nghìn đồng/công nhân/tháng, tăng 5,5% đơn giá/sản phẩm khoán.
Riêng với cuộc ngừng việc của hơn 280 công nhân-lao động của 14 dây chuyền hoàn thiện sản phẩm giày xuất khẩu yêu cầu tăng lương, giảm thời gian khoán định mức sản phẩm, lãnh đạo Công ty TNHH quốc tế Sin Zoo Bo tỏ ra khá cứng rắn. Với những công nhân-lao động tham gia ngừng việc tập thể, doanh nghiệp thanh toán tiền lương đến hết ngày 19-3-2010 và quyết định chấm dứt hợp đồng lao động. Những công nhân nào đồng ý quay lại làm việc phải làm bản tường trình nêu rõ nguyên nhân tham gia ngừng việc tập thể và bản tường trình được dịch ra tiếng Anh hoặc tiếng Trung (bản tường trình chỉ có giá trị trong 7 ngày tính từ ngày 18-3-2010). Những công nhân được chấp thuận trở lại làm việc phải ký vào bản cam kết không tham gia bất cứ đợt ngừng việc tập thể trái pháp luật nào và tuân thủ đầy đủ các chính sách của công ty và luật lao động. Lãnh đạo Công ty TNHH quốc tế Sin Zoo Bo cho rằng đòi hỏi của công nhân không có cơ sở, vì thực tế mức thu nhập của người lao động bình quân khoảng 1,27 triệu đồng (với những người làm đủ 26 ngày công), tổng mức thu nhập của người lao động đạt khoảng 1,5-1,6 triệu đồng, cao hơn mức quy định lương tối thiểu vùng. Hơn nữa, đề nghị tăng thời gian khoán sản phẩm từ 180 giây lên 200 giây không có cơ sở (vì thực tế ca-me-ra quay cho thấy, mỗi sản phẩm chỉ làm khoảng 120 giây). Nhờ sự vào cuộc tích cực của lãnh đạo UBND và Liên đoàn Lao động quận Dương Kinh tham gia đàm phán, thương lượng, đến ngày 25-3-2010, khoảng 190 công nhân-lao động quay lại làm việc. Những trường hợp được chấp thuận trở lại làm việc, công ty trợ cấp 50% mức lương cơ bản trong thời gian ngừng việc tập thể.
Đừng để bị lôi kéo
Những ngày đầu năm 2010, trong bối cảnh giá các mặt hàng thiết yếu tăng liên tục, đời sống của bộ phận công nhân, lao động gặp nhiều khó khăn. Vì thế, công nhân-lao động dễ bị các phần tử quá khích lôi kéo, kích động tham gia ngừng việc tập thể.
Điều thấy rõ, hầu hết các cuộc ngừng việc tập thể, người lao động bị một số người lôi kéo, kích động, yêu cầu người sử dụng lao động giảm định mức khoán sản phẩm, tăng tiền ăn ca. Nhưng mức tăng đối với người lao động ít, mà chủ yếu đề nghị tăng cho bộ phận hưởng lương theo ngày công (chủ yếu là bộ phận văn phòng hoặc tổ trưởng, quản đốc…). Như vậy, người lao động không tỉnh táo dễ bị bộ phận này lợi dụng. Như trường hợp tham gia ngừng việc tập thể tại Công ty TNHH quốc tế Sin Zoo Bo, cuối cùng, yêu cầu của người lao động không được chấp thuận do các đề nghị không có cơ sở.
Năm 2010 dự báo sẽ xảy ra nhiều cuộc ngừng việc tập thể. Do đó, chính quyền địa phương và tổ chức Công đoàn cần tiếp tục tuyên truyền sâu rộng đến doanh nghiệp và người lao động nhằm xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định trong doanh nghiệp. Các tổ chức Công đoàn khi tham gia xây dựng các bản thỏa ước lao động cần xem xét bảo đảm quyền lợi cho người lao động như tăng tiền ăn ca, phụ cấp thâm niên, hỗ trợ tiền đi lại, thời gian tăng bậc lương…(vì hầu hết các cuộc ngừng việc tập thể, người sử dụng lao động phải nhượng bộ do những đòi hỏi của người lao động hoàn toàn chính đáng). Điều quan trọng nhất là chính sách tiền lương cần thay đổi phù hợp với sự phát triển của xã hội, vì thu nhập thấp chính là nguyên nhân dẫn đến các vụ ngừng việc tập thể.
Hoàng Dũng
