Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Hoàng Văn Thắng cho biết, để các xã vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tiếp tục phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến năm 2020, bình quân toàn vùng có khoảng 51% số xã đạt chuẩn nông thôn. Trên cơ sở ý kiến thống nhất của tất cả các thành viên Chính phủ, Chính phủ đề nghị UBTVQH xem xét bổ sung 1.244 xã. Trong đó có 544 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao và đặc biệt khó khăn thuộc 12 tỉnh vùng ĐBSCL (không bao gồm 36 xã của thành phố Cần Thơ, là địa phương tự cân đối được ngân sách) vào nhóm đối tượng đặc thù được ưu tiên hỗ trợ vốn đầu tư từ ngân sách trung ương.
Đây là những xã nằm trong khu vực bị ảnh hưởng bởi điều kiện địa hình, địa chất phức tạp, điển hình của khu vực ĐBSCL vào nhóm đối tượng đặc thù được ưu tiên hỗ trợ vốn đầu tư từ ngân sách trung ương theo nguyên tắc phân bổ quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị quyết số 100/2015/QH13 của QH.
Băn khoăn một số vấn đề của tờ trình, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển cho biết, trong tổng số 1.244 xã được đề nghị thì có 544 xã đã nằm trong diện ưu tiên của Nghị quyết 100 và 266 xã đã đạt đủ tiêu chí. Do vậy, ông Hiển tính toán thực chất chỉ còn 434 xã cần được đề nghị ưu tiên phân bổ từ nguồn dự phòng. Tuy nhiên, ông Hiển nhấn mạnh: “Câu chuyện tài chính ngân sách là đồng tiền cụ thể, phải rõ ràng”.
Cùng quan điểm, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến cho rằng, nói về khó khăn thì không nơi nào khó bằng các địa phương vùng núi phía Bắc. Mỗi vùng đều có những khó khăn riêng. Chính vì thế, ông Chiến đề nghị cần rà soát để đảm bảo toàn diện trong cả nước.
Ủng hộ với đề xuất của Chính phủ, tuy nhiên Trưởng ban Công tác đại biểu Trần Văn Túy cho rằng chính sách không nên cào bằng vì mỗi nơi có khó khăn riêng. Còn Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Sỹ Cương thì đề nghị làm rõ thế nào là đối tượng hưởng đặc thù ưu tiên.
“Để ứng phó với biến đổi khí hậu thì phải có nhiều công trình khác, không lồng vào chương trình nông thôn mới. Cần phải rà soát cả các vùng khác nữa để có tiêu chí chung xét ưu tiên hỗ trợ, đảm bảo công bằng với các địa phương khác. Như tôi là đại biểu QH tỉnh Ninh Thuận thì tỉnh này cũng khó khăn gay gắt”, ông Cương nói và cho rằng trong điều kiện ngân sách có hạn thì có chủ trương chọn khu vực này đầu tư trước thì dễ chấp nhận hơn, chứ không nói “đặc thù ưu tiên” vì nhiều khu vực khác cũng đặc thù mà chưa được xem xét đến và tránh tình trạng chính sách chồng chính sách.
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển khẳng định cần có sự hỗ trợ cho các xã khó khăn, tuy nhiên lập luận đưa ra là chưa thực sự thuyết phục. Do đó, cần làm rõ những xã nào, vùng nào cần hỗ trợ và mức hỗ trợ là bao nhiêu? “Không điều chỉnh gì Nghị quyết 100 vì thẩm quyền là của Quốc hội. Chỉ có căn cứ tình hình số xã còn lại gặp rất nhiều khó khăn so với các xã khác cùng điều kiện thì cần có sự hỗ trợ nhất định từ nguồn dự phòng thuộc thẩm quyền UBTVQH” – ông Hiển lưu ý.
