Xây dựng Ninh Bình trở thành trung tâm làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng

Mục tiêu của kế hoạch nhằm giữ gìn và phát triển giá trị văn hóa, nghề và làng nghề truyền thống, nâng cao hiệu quả sản xuất, tạo việc làm, cải thiện đời sống người dân, đồng thời xây dựng Ninh Bình trở thành trung tâm làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng, phát triển bền vững, có sức lan tỏa trong nước và quốc tế.

Năm 2026, tỉnh Ninh Bình đặt mục tiêu công nhận mới 5-10 làng nghề; khôi phục ít nhất 2 làng nghề có nguy cơ mai một, thất truyền. Đồng thời, tổ chức đào tạo, tập huấn khoảng 300 lượt lao động và cán bộ quản lý cấp xã về nghề, quản trị sản xuất, marketing, thương mại điện tử và an toàn lao động. Tôn vinh nghệ nhân, đề xuất công nhận nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân nhân dân cấp quốc gia.

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ hỗ trợ xây dựng mới một số thương hiệu/nhãn hiệu tập thể hoặc chỉ dẫn địa lý, trong đó có sản phẩm làng nghề được đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP. Hỗ trợ một số cơ sở sản xuất xây dựng website, gian hàng trực tuyến; áp dụng mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Tỉnh cũng định hướng triển khai xây dựng tuyến du lịch làng nghề tiêu biểu, gắn với di sản - văn hóa - du lịch trải nghiệm và du lịch tâm linh; xây dựng mô hình đạt tiêu chí sản xuất xanh - sạch, ứng dụng công nghệ số, gắn với du lịch và có thương hiệu mạnh và triển khai mô hình xử lý chất thải, nước thải tập trung tại các làng nghề có nguy cơ ô nhiễm cao.

Để đạt được các mục tiêu đó, tỉnh Ninh Bình sẽ rà soát, đánh giá tiềm năng, thế mạnh và hạn chế về ngành nghề, làng nghề; thống kê toàn bộ nghề, làng nghề, làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh. Tỉnh sẽ khôi phục, bảo tồn và phát triển làng nghề, làng nghề truyền thống có nguy cơ mai một bằng cách hỗ trợ vốn, kỹ thuật, đào tạo lớp trẻ, tổ chức hoạt động trình diễn, truyền nghề.

Bên cạnh đó, tỉnh Ninh Bình cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá và xúc tiến thương mại thông qua truyền thông đa kênh như phóng sự, chuyên đề, chuyên trang trên báo, đài; xây dựng clip quảng bá trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử; tổ chức hội chợ, triển lãm, tuần lễ làng nghề quy mô cấp tỉnh, khu vực và quốc gia; đưa sản phẩm làng nghề tham gia hội chợ OCOP, hội chợ hàng Việt Nam chất lượng cao, các sự kiện xúc tiến thương mại quốc tế.

Theo kế hoạch, tỉnh Ninh Bình sẽ hình thành điểm trưng bày, giới thiệu sản phẩm tại các khu du lịch trọng điểm (Tràng An, Tam Cốc - Bích Động, Bãi Đinh, Nhã nở đá Phát Diệm...). Hỗ trợ các cơ sở sản xuất đổi mới công nghệ như máy móc chế biến, sản xuất thân thiện môi trường; công nghệ xử lý bụi, nước thải cho các nghề chế tác đá, gỗ, dệt nhuộm…

Đồng thời, tỉnh sẽ đầu tư, nâng cấp hạ tầng tại các làng nghề trọng điểm và xây dựng tuyến du lịch làng nghề tiêu biểu: Hoa Lư - Tam Cốc - Văn Lâm (thêu ren); Tràng An - Bồ Bát - Ninh Vân (gốm, đá mỹ nghệ); Kim Sơn - Phát Diệm - Cồn Nổi (cói, thủ công mỹ nghệ), làng kèn đồng Phạm Pháo, làng mộc mỹ nghệ Hải Minh, gắn với tour du lịch cộng đồng Ecohost Hải Hậu, làng nghề gốm Quyết Thành gắn tour du lịch tâm linh chùa Bà Đanh - Tam Chúc - Chùa Hương và phát triển sản phẩm du lịch trải nghiệm; kết nối làng nghề với du lịch văn hóa, tâm linh. Triển khai thí điểm xây dựng mô hình làng nghề kiểu mẫu sản xuất xanh, sạch; ứng dụng công nghệ số gắn với du lịch.

UBND tỉnh Ninh Bình giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá, tổng hợp kết quả thực hiện nội dung kế hoạch báo cáo UBND tỉnh theo quy định.

Các sở, ban, ngành liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, phối hợp thực hiện có hiệu quả nội dung kế hoạch.

UBND các xã, phường chịu trách nhiệm thống kê, rà soát, báo cáo thực trạng làng nghề; xây dựng kế hoạch triển khai phù hợp với thực tế của địa phương. Xây dựng, tổng hợp dự toán kinh phí phát triển ngành nghề nông thôn, làng nghề trên địa bàn vào dự toán ngân sách hàng năm của địa phương, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định pháp luật.