Đơn cử như những căn nhà nằm tại ấp Mới 1, cách trụ sở UBND xã Mỹ Hạnh Nam khoảng 700m, mỗi căn rộng chừng 32m2, các dãy nhà quay mặt đối diện nhau tạo nên lối đi tự phát ở giữa. Nhiều căn đã có người ở, nhiều căn trưng biển rao bán.
Tại ấp Giồng Lớn là hàng trăm căn nhà san sát, diện tích chỉ chừng 24m2. Tại 4 thửa số 69, 622, 621, 620, tờ bản đồ số 10, được xây thành 4 dãy nhà. Lối đi tự phát ở đây cũng hẹp hơn, bề ngang chỉ khoảng 2m.
Theo sổ đỏ của một thửa đất tại tờ bản đồ 11, ấp Mới 1, thì thửa đất do một cá nhân đứng tên. Sổ đỏ không ghi nhận tài sản trên đất, nghĩa là các căn nhà này chưa được công nhận. Ngày 23/3/2022, người bán lập văn bản thỏa thuận bán và vi bằng giao nhận tiền cho một người tại TP HCM. Người bán cam kết quyền sử dụng đất (QSDĐ), tài sản trên đất thuộc quyền sử dụng, sở hữu của mình. Sau khi mua bán, giao tiền, thực tế người bán chỉ giữ vi bằng ghi nhận giao nhận tiền, giấy tay mua bán, sổ đỏ bản photocoty và bản vẽ phân lô tự người bán vẽ.
Trong giấy tay thỏa thuận “người mua chịu trách nhiệm đăng ký QSDĐ ở, quyền sở hữu nhà ở tại cơ quan thẩm quyền khi có đủ điều kiện và được Nhà nước cho phép”. Một số căn nhà tại đây đang được rao bán giá khoảng 23 triệu đồng/m2.
 |
Có những căn nhà chỉ rộng khoảng 25m2. |
LS Trương Văn Tuấn (Đoàn LS TP HCM) đánh giá các căn nhà trên đã vi phạm nghiêm trọng mật độ xây dựng theo Thông tư 22/2019/TT-BXD và 01/2021/TT-BXD của Bộ Xây dựng. Theo LS Tuấn, đây là một dạng hành vi “lách luật” của các đối tượng tự xây nhà “siêu nhỏ” rồi bán giấy tay, đẩy rủi ro, hậu quả cho người mua và chính quyền địa phương gánh chịu. Tất cả những căn nhà trên đều không thể được tách thửa cấp sổ vì không đáp ứng các điều kiện pháp luật. “Nếu địa phương không sớm có biện pháp, thì đây sẽ trở thành một “điểm nóng” phức tạp về quản lý trật tự xây dựng, sử dụng quản lý đất đai”, LS Tuấn nói.
Ngày 15/1/2024 vừa qua, UBND huyện Đức Hòa đã có Văn bản số 744/UBND-TCD phúc đáp Báo PLVN về sự việc nêu trên. Văn bản do ông Lê Thành Phong, quyền Chủ tịch UBND huyện ký.
UBND huyện cho hay, với các căn nhà trên, mật độ xây dựng thực hiện theo Quy định quản lý theo quy hoạch chung xây dựng được duyệt kèm theo Quyết định 11198/QĐ-UBND ngày 3/7/2023 của UBND huyện.
Trả lời này là không phù hợp, vì trước đó trao đổi với PV, chính ông Lê Thành Phong cho biết các công trình trên đều xây từ 2021, nghĩa là khi huyện chưa có Quyết định 11198/QĐ- UBND ngày 3/7/2023. Vì vậy, không thể áp dụng quy định trong Quyết định 11198 với các căn nhà này.
UBND huyện cho biết, nếu kinh doanh bất động sản thì công trình xây dựng buộc phải xin phép xây dựng. Với các căn nhà trên, “từ khi khởi công xây dựng, UBND cấp xã đã làm việc với chủ đầu tư xây dựng và chủ đầu tư thông báo là xây dựng nhà với mục đích để ở, nên chưa đủ cơ sở để xử lý hành chính”.
LS Tuấn đánh giá trả lời nêu trên của UBND huyện là không phù hợp: “Trên thực tế, một cá nhân xây hàng chục, thậm chí cả trăm căn nhà nhỏ xíu san sát nhau và nói rằng xây như vậy chỉ để bản thân mình ở; mà UBND xã và UBND huyện đều chấp nhận; thì có thể nói cán bộ địa phương chưa làm hết trách nhiệm, chưa quyết liệt xử lý vi phạm trật tự xây dựng”.
 |
Văn bản 744 UBND huyện Đức Hòa phúc đáp Báo PLVN. |
Một điều bất ngờ khác, trong chính Văn bản 744 trả lời Báo PLVN, sau khi cho rằng một số cá nhân xây nhiều căn nhà nhỏ xíu chỉ để bản thân mình ở, thì sau đó UBND huyện lại xác nhận chuyện “đến khi công trình xây dựng hoàn thành thì xảy ra việc mua bán bằng giấy tay, vi bằng mà không thực hiện việc công chứng hoặc chứng thực hợp đồng chuyển nhượng”. Và huyện tiếp tục cho rằng “việc mua bán bằng giấy tay, vi bằng chưa đủ cơ sở pháp lý để xác định các công trình xây dựng này là nhà ở thương mại”.
UBND huyện cũng cho biết UBND xã có tuyên truyền cho người dân không nên mua giấy tay, vì bằng với các công trình nêu trên và tại các vị trí xây dựng, UBND xã có lắp đặt bảng cảnh báo cho người dân được biết.
Đánh giá về sự việc, LS Tuấn nói: “Với sự việc như trên, tôi cho rằng UBND tỉnh Long An, Sở Xây dựng, Sở TN&MT cần chỉ đạo Thanh tra tỉnh, Thanh tra Sở Xây dựng và TN&MT vào cuộc, xác định rõ sự việc”.
Trong Văn bản 744, UBND huyện cho biết với những căn nhà chỉ rộng khoảng 25m² thì không đủ điều kiện để tách thửa, hoàn công, cấp giấy chứng nhận QSDĐ và tài sản trên đất. Với những căn nhà mua bán bằng hình thức giấy tay, vi bằng, nếu xảy ra tranh chấp thì thẩm quyền giải quyết là của tòa án.
