Xã hội hoá y tế- Niềm vui xen lẫn băn khoăn (tiếp theo và hết)

Niềm vui xen  nỗi băn khoăn

Với người dân, thành phố có nhiều bệnh viện, phòng khám tư nhân càng tốt. Chị Kim Chi, ở phố Trần Nguyên Hãn (quận Lê Chân) phấn khởi cho biết: “Cùng một dịch vụ y tế, nhưng bao giờ y tế tư nhân cũng phục vụ khách hàng chu đáo hơn. Chúng tôi sẽ thoải mái lựa chọn nơi khám, chữa bệnh khi thành phố có nhiều bệnh viện tư nhân”. Ông Bảo, công nhân hưu trí ở phố Lạch Tray thì lại băn khoăn “ Không biết Nhà nước có quản lý được chất lượng và giá dịch vụ tại các bệnh viện, phòng khám tư nhân không? Tôi vẫn thích y tế nhà nước hơn, vì y tế nhà nước thanh toán bảo hiểm y tế”.

Trao đổi với chúng tôi về sự phát triển nhiều bệnh viện, phòng khám đa khoa tư nhân tại thành phố thời gian gần đây, bác sĩ Nguyễn Văn Vy, Giám đốc Sở Y tế khẳng định,  y tế tư nhân phát triển làm cho dịch vụ khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe phong phú, đa dạng, tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa y tế tư với y tế công. Nhờ đó, người dân có quyền lựa chọn những cơ sở dịch vụ có chất lượng trước khi “mở hầu bao” chăm sóc sức khỏe. Nhà nước còn thu được khoản tiền thuế đáng kể từ hoạt động của các cơ sở y tế tư nhân này.        

Bên cạnh những mặt tích cực,  việc phát triển nhanh các bệnh viện, phòng khám tư nhân cũng có một số mặt trái. Điều băn khoăn lớn nhất chính là trình độ chuyên môn và chất lượng dịch vụ tại các cơ sở y tế tư nhân chưa tương xứng với hàng nghìn tỷ đồng đầu tư trang thiết bị. Có một thực trạng khá phổ biến ở hệ thống y tế tư nhân, đó là các nhà đầu tư chỉ tập trung xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị cho “hoành tráng”, chưa coi trọng đầu tư nguồn nhân lực. Thực tế cho thấy, phần lớn nhân lực của các bệnh viện, phòng khám tư nhân tại thành phố là người của nhà nước, họ góp vốn thành lập bệnh viện, phòng khám, tham gia điều hành, khám, chữa bệnh sau khi hết giờ làm việc theo quy định của Nhà nước. Tình trạng “chân trong chân ngoài” ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng công việc của các thầy thuốc khi phải san sẻ trí tuệ, tâm huyết, công sức cho “đứa con riêng”. Mặc dù tình trạng chảy máu chất xám từ y tế công sang y tế tư tại thành phố hiện diễn ra lẻ tẻ, nhưng một vài năm nữa, khi hàng chục bệnh viện tư xuất hiện, tình trạng chảy máu chất xám sẽ trở thành vấn đề phải quan tâm. Thực tế  đã có tình trạng chảy máu chất xám từ các bệnh viện của thành phố lên trung ương và các địa phương, từ bệnh viện có thu nhập thấp đến bệnh viện có thu nhập cao trong thành phố. Điều đáng nói là, y tế tư nhân chỉ dừng lại ở lĩnh vực khám, chữa bệnh, còn các lĩnh vực khác như y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, phát triển mạng lưới y tế cơ sở, dự trữ thuốc chữa bệnh…vẫn do y tế nhà nước thực hiện. Ngay trong hoạt động khám, chữa bệnh, y tế tư nhân luôn sáng suốt khi chọn giải pháp an toàn đồng vốn, chỉ điều trị các bệnh đơn giản, thông thường, không điều trị các bệnh  hiểm nghèo, đòi hỏi trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao, chi phí tốn kém và thời gian điều trị dài. Trong khi y tế nhà nước “phủ sóng” khắp nơi, thì y tế tư nhân  chỉ tập trung ở  khu vực nội thành, còn ở ngoại thành, hải đảo rất ít.

Việc phát triển nhanh các cơ sở hành nghề y tế tư nhân cũng khiến cho công tác quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn gặp một số khó khăn. Theo Sở Y tế, một số cơ sở y tế tư nhân chưa thực hiện nghiêm các quy định Pháp lệnh hành nghề tư nhân, còn hành nghề quá phạm vi cho phép, vượt quá khả năng, trình độ chuyên môn. Trong khi đó, đội ngũ quản lý nhà nước về lĩnh vực này còn mỏng, yếu, lại chưa nhận được sự phối hợp từ phía chính quyền các địa phương.

Phát huy tích cực, giảm dần băn khoăn?

Mạng lưới y tế tư nhân phát triển phù hợp với chủ trương xã hội hóa y tế, góp phần giảm tải  y tế nhà nước trong hoạt động khám, chữa bệnh.Tuy nhiên,  lãnh đạo Sở Y tế không ngần ngại chỉ rõ những khó khăn cho nhà đầu tư khi đầu tư vào sự nghiệp y tế. Đó là mặt bằng pháp lý của chúng ta hiện chưa hoàn thiện, quy định thu viện phí hàng chục năm nay chưa được điều chỉnh phù hợp với thực tế.  Đặc điểm thời tiết, khí hậu nước ta bất lợi cho tuổi thọ các thiết bị y tế kỹ thuật cao. Trong khi đó, đầu tư vào sự nghiệp y tế đòi hỏi nguồn kinh phí rất lớn, nhưng việc thu hồi vốn chậm, nguy cơ rủi ro cao.

Theo lãnh đạo Sở Y tế, bên cạnh chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, thành phố nên có cơ chế, chính sách riêng nhằm  đẩy nhanh hơn nữa công tác xã hội hoá y tế trên địa bàn.Trước mắt, thành phố tạo điều kiện về quỹ đất, công khai quỹ đất trong quy hoạch dành cho việc xây dựng các bệnh viện, phòng khám tư nhân, thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia sự nghiệp y tế. Quy định về thu viện phí cũng cần sửa đổi cho phù hợp, bởi hệ thống y tế tư nhân không được Nhà nước hỗ trợ về kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị và đào tạo đội ngũ như y tế công. Thành phố và các ngành chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT, tăng nhanh tỷ lệ người tham gia BHYT, sớm hoàn thành mục tiêu BHYT toàn dân. Đồng thời,  BHXH thành phố ký hợp đồng để các phòng khám, bệnh viện tư nhân được tham gia khám, chữa bệnh cho người có thẻ BHYT, tạo công bằng trong khám, chữa bệnh, dần xoá bỏ tâm lý so sánh y tế công và y tế tư nhân trong suy nghĩ của người dân.

Bích Hạnh