Sáng 12/12, tại Hà Nội, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Chia sẻ tại hội nghị tổng kết, TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam bày tỏ vui mừng khi Việt Nam đã giảm được tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở cả người lớn và thanh thiếu niên trong những năm qua. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu niên giảm một nửa. Đây là những kết quả rất đáng khích lệ.
Tuy nhiên, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cũng nêu rõ, hiện nay chúng ta chưa đạt tiến bộ đủ nhanh để hiện thức hóa các mục tiêu đã đặt ra của chiến lược quốc gia phòng chống tác hại của thuốc lá, Chương trình Việt Nam khỏe mạnh cũng như mục tiêu phát triển bền vững.
Phân tích thêm, bà Angela Pratt cho biết một trong những lý do là thuế rất thấp nên các sản phẩm thuốc lá ở Việt Nam trở thành một trong những sản phẩm rẻ nhất trên thế giới. Điều này làm cho những người trẻ tuổi dễ dàng bắt đầu hút thuốc, và không tạo được quyết tâm cho những người hút thuốc hiện tại bỏ thuốc...
Bà Angela Pratt bày tỏ quan ngại khi tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ở giới trẻ đang ở mức báo động. Tình trạng này sẽ tạo ra một thế hệ mới nghiện nicotine, đe dọa đảo ngược những thành tựu Việt Nam đã đạt được trong thời gian qua.
“Chúng ta phải làm tất cả những gì có thể để bảo vệ những người trẻ tuổi khỏi việc sử dụng thuốc lá, hoặc bất kỳ sản phẩm nào có nguy cơ gây nghiện nicotine”, TS Angela nhấn mạnh.
Vì vậy, WHO khuyến nghị Việt Nam tăng thuế thuốc lá và giá thuốc lá. Đồng thời, kêu gọi Quốc hội Việt Nam cấm thuốc lá điện tử và các sản phẩm nung nóng. “Nạn dịch thuốc lá là một trong những mối đe dọa lớn nhất mà cộng đồng thế giới phải đối mặt. Việt Nam sẽ không phải chiến đấu một mình trong cuộc chiến này”, TS Angela nói.
 |
PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá. |
PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá cho biết, tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới trưởng thành nước ta sau 10 năm đã giảm từ hơn 54% xuống còn gần 39%. Tỷ lệ hút thuốc lá trong thanh thiếu niên cũng giảm đáng kể.
Tuy nhiên, công tác phòng chống tác hại thuốc lá vẫn còn nhiều thách thức rất lớn. “Chưa ở đâu thuốc lá rẻ như ở Việt Nam, chưa ở đâu thuốc lá dễ tiếp cận như ở Việt Nam. Bên cạnh đó là sự gia tăng tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở phụ nữ, ở giới trẻ”, PGS.TS Lương Ngọc Khuê phản ánh.
Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, thuốc lá truyền thống gây chết từ từ nhưng các loại thuốc lá thế hệ mới có thể gây hậu quả ngay lập tức, thậm chí tử vong. Vì thế, chúng ta cần nỗ lực nhiều hơn nữa để cùng nhau ngăn chặn, đẩy lùi đại dịch thuốc lá, trong đó có xem xét sửa đổi luật.
Sau 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận như: Hệ thống các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật ban hành kịp thời, đầy đủ, bảo đảm tính hợp pháp, thống nhất và đồng bộ đã tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá.
Mạng lưới về phòng chống tác hại thuốc lá được thành lập và duy trì trên toàn quốc. Công tác truyền thông về tác hại của thuốc lá và xây dựng môi trường không khói thuốc được các bộ, ngành, tổ chức đoàn thể, các tỉnh, thành phố triển khai trên toàn quốc. Hoạt động tổ chức cai nghiện thuốc lá được duy trì và đẩy mạnh. Công tác thanh tra, kiểm tra đã có nhiều chuyển biến tích cực...
Đặc biệt, tỷ lệ sử dụng thuốc lá đã giảm ở cả người trưởng thành và trong thanh thiếu niên, bảo đảm tính bền vững cho công tác phòng chống tác hại thuốc lá của thuốc lá.
 |
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại Hội nghị. |
Tuy nhiên, vị Bộ trưởng cũng thừa nhận rằng, công tác phòng chống tác hại thuốc lá vẫn còn những khó khăn, tồn tại, cụ thể là tỷ lệ hút thuốc đã giảm nhưng Việt Nam vẫn còn nằm trong nhóm các nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới, với 38,9% nam giới trên 15 tuổi tại Việt Nam hút thuốc. Tình trạng phơi nhiễm với khói thuốc còn khá phổ biến tại các nhà hàng, quán bar và một số nơi tập trung đông người.
Thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp, gần thấp nhất trong khu vực ASEAN, giá các sản phẩm thuốc lá rẻ trong khi thu nhập bình quân đầu người tăng; Các sản phẩm thuốc lá được bày bán khắp nơi, tạo điều kiện dễ dàng cho người dân tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên. Bên cạnh đó, trong những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Với các chiêu thức quảnq cáo qua các kênh trên mạng xã hội, do đó việc sử dụng thuốc lá điện tử đang tăng nhanh đặc biệt trong lứa tuổi học sinh.
"Những khó khăn này ảnh hưởng lớn tới các nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá của chúng ta và là những nguyên nhân quan trọng dẫn đến nguy cơ làm cho tỷ lệ hút thuốc gia tăng trở lại, nếu chúng ta không tiếp tục có các biện pháp quyết liệt và kịp thời", Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Để góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam khi tham gia Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá và cam kết về phát triển bền vững đến năm 2030, Bộ Y tế kêu gọi các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục quan tâm, chỉ đạo và tăng cường hơn nữa việc thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, thực hiện một cách đồng bộ các giải pháp về phòng chống tác hại thuốc là như: thường xuyên truyền thông thay đổi nhận thức, hành vi của cộng đồng đối với việc sử dụng thuốc lá; thực hiện tốt việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá; tiếp tục ủng hộ việc tăng thuế và giá các sản phẩm thuốc lá… để bảo vệ sức khoẻ cho chính bản thân mình, cho gia đình và cộng đồng.
"Đề nghị các Bộ, ngành và UBND các cấp tiếp tục quan tâm và đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực phòng chống tác hại thuốc lá của thuốc lá; Đề nghị Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá tiếp tục phát huy hiệu quả trong việc hỗ trợ cho các Bộ, ngành, các cơ quan, đơn vị và các tỉnh, thành phố thực tốt Luật phòng chống tác hại thuốc lá…", Bộ trưởng Bộ Y tế nói.
