Theo cáo trạng, năm 2011, Thành và Ngô Thị Thanh Thủy (đã chết) góp tiền mua 9 thửa đất nông nghiệp, diện tích 5.233m2 ở tổ dân phố Cửu Việt, thị trấn Trâu Quỳ, Gia Lâm. Do đây là đất nông nghiệp trồng lúa, không được phép chuyển nhượng cho người không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nên UBND Gia Lâm có văn bản yêu cầu các bên hủy bỏ giao dịch. Tuy nhiên, 9 hộ dân không trả lại tiền nên Thành và Thủy vẫn là người sử dụng thực tế khu đất trên.
Năm 2011, Thành lập ra Cty CP Kinh doanh tổng hợp - xây dựng và phát triển nhà Thành Đạt với mục đích xin lập dự án xây dựng nhà liền kề để bán tại diện tích đất trên. Năm 2012, UBND Gia Lâm chấp thuận chủ trương đồng ý cho Cty Thành Đạt lập dự án tại diện tích đất trên.
Đến năm 2015, 2016, Thành và Thủy nhờ người đứng tên nhận ủy quyền định đoạt 8/9 thửa đất. Đồng thời, nhóm Thành xin tách 9 thửa đất trên thành 29 thửa đất nông nghiệp. Sau đó, Thành bán cho Hải 2/29 thửa đất.
Để chuyển đổi mục đích sử dụng đất (SDĐ) nông nghiệp sang đất ở đô thị và xin miễn giảm tiền SDĐ từ 70 - 90%, Thành và Hải bàn nhau thuê các thương binh, người có công với cách mạng đứng tên các thửa đất. Cả hai đã thuê 29 người có công với cách mạng với số tiền thuê từ 20 triệu đồng - 50 triệu đồng/người. Những người này ký hợp đồng ủy quyền cho Thành, Thủy và Hải làm thủ tục chuyển đổi mục đích SDĐ. Do vướng quy hoạch nên có 3/29 thửa đất không chuyển đổi mục đích sang đất ở.
Thành và Hải thống nhất để Hải gặp gỡ, trao đổi với lãnh đạo UBND Gia Lâm để xin chuyển mục đích SDĐ. Tại cuộc họp ngày 7/6/2016, UBND Gia Lâm có chủ trương cho phép chuyển hơn 5.100m2 đất nông nghiệp nằm xen kẹt trong khu dân cư tại tổ dân phố Cửu Việt và giao Phòng TN&MT phối hợp Phòng Quản lý đô thị giải quyết; giao Nguyễn Ngọc Thuần khi đó là Phó Chủ tịch UBND Gia Lâm chỉ đạo thực hiện theo đúng quy định.
Tuy nhiên, Thuần đã không kiểm tra hiện trạng đất, không chỉ đạo kiểm tra điều kiện miễn giảm tiền SDĐ, trong hồ sơ không có kiến nghị của UBND cấp xã nơi người có công với cách mạng cư trú và kết quả xác minh lại của UBND cấp huyện.
Do tin tưởng cấp dưới, Thuần ký 26 quyết định cho phép chuyển mục đích SDĐ cho 26/29 thửa đất với diện tích hơn 3.400m2 và miễn giảm tiền SDĐ, gây thiệt hại cho Nhà nước là 20,4 tỷ đồng.
Về phía Thành, sau đó đã chia tách 20 thửa đất thành 43 thửa; Thủy tách 5 thửa thành 12 thửa và Hải tách 1 thửa thành 3 thửa để bán cho những người khác.
Quá trình điều tra, Thành khai nhận nhờ Hải đưa hơn 4 tỷ đồng cho cán bộ trước dịp 1/5/2016 và khoảng 1,3 tỷ đồng cho Thuần. Tuy nhiên, Hải khai không có việc đưa tiền trên. Do không có tài liệu chứng minh nên lời khai này của Thành là không có căn cứ.
Có 58 trường hợp đã mua bán, chuyển nhượng các thửa đất do Thành và Hải chuyển mục đích SDĐ trái phép. Những người này cho rằng, họ không biết các thửa đất bị chuyển mục đích SDĐ trái quy định nên đề nghị cơ quan tố tụng xác định họ là người thứ ba ngay tình.
Bị đưa ra tòa xét xử, Thuần khai đã thấy rõ trách nhiệm của mình. Bị cáo đã không trực tiếp xuống thực địa để kiểm tra, chỉ ký trên hồ sơ cấp dưới trình lên. Bị cáo thừa nhận việc truy tố mình về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là đúng người, đúng tội. Thành thì cho rằng việc truy tố bị cáo về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” là không đúng.
Dự kiến phiên tòa diễn ra trong 2 ngày.
