Vụ phóng của Triều Tiên - Phép thử với luật quốc tế

Triều Tiên tuyên bố có quyền đưa vệ tinh vào quỹ đạo theo một hiệp ước không gian quốc tế. Mỹ và những nước khác nghi ngờ vụ phóng thực chất là thử nghiệm một tên lửa tầm xa, và coi nó là vi phạm lệnh cấm của LHQ.

(Ảnh ABCNews)

Tuy nhiên, về mặt pháp lý vẫn còn nhiều điểm để tranh cãi.

Các chuyên gia cho biết, sự khác nhau về cách diễn đạt trong nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về vụ thử nghiệm tên lửa của Triều Tiên và Hiệp ước Không gian của LHQ đã mở ra những cách hiểu khác nhau, có thể đủ để Bình Nhưỡng thoát khỏi bị trừng phạt nếu phóng tên lửa.

Năm 2006, HĐBA đã chỉ trích Triều Tiên hai lần, lần thứ nhất vì nước này thử nghiệm một tên lửa đạn đạo vào tháng 7 và lần hai là khi nước này thử nghiệm hạt nhân 3 tháng sau.

Nghị quyết 1718 của Hội đồng Bảo an, được thông qua sau khi Bình Nhưỡng thực hiện vụ nổ hạt nhân dưới đất, ghi rõ, Bình Nhưỡng nên ngừng mọi hoạt động liên quan tới chương trình tên lửa đạn đạo và tái lập những cam kết đã tồn tại trước đây về hoãn phóng tên lửa".

Tuy nhiên, hiệp ước năm 1967 của LHQ lại ghi, "mọi quốc gia được tự do thám hiểm không gian mà không bị bất kỳ sự phân biệt đối xử nào".

Triều Tiên khẳng định, vụ phóng sắp tới của họ là được phép theo Hiệp ước trên. Và rằng, Bình Nhưỡng muốn đưa vệ tinh vào quỹ đạo. Chính quyền Triều Tiên rất cẩn thận đi theo tinh thần của Hiệp ước, thông báo cho thế giới về kế hoạch phóng chứ không giống những lần phóng thử tên lửa mà không thông báo vào năm 1998 và 2006.

Tháng trước, Triều Tiên tuyên bố, sẽ phóng một vệ tinh thử nghiệm vì mục đích hoà bình trong khoảng thời gian từ 4/4 - 8/4. Nước này đã cung cấp thông tin an toàn cho tàu bè và các tổ chức quốc tế.

Mỹ, Nhật và Hàn Quốc cho rằng tuyên bố phóng vệ tinh của Triều Tiên chỉ là vỏ bọc cho việc thử nghiệm tên lửa tầm xa có đầu đạn. Theo ba nước này, tên lửa đẩy vệ tinh vào quỹ đạo và tên lửa mang vũ khí sử dụng công nghệ như nhau, do vậy, vụ phóng sẽ vi phạm lệnh cấm của HĐBA. Tokyo, Washington và Seoul hiện đang tập hợp ủng hộ cho một lệnh trừng phạt của LHQ đối với Triều Tiên nếu vụ phóng diễn ra.

Nhóm khủng hoảng quốc tế, một nhóm cố vấn đóng tại Brussels cho biết, hai nghị quyết của LHQ đề cập cụ thể tới phóng tên lửa và chương trình tên lửa. Cùng với các nghị quyết đó, cách diễn giải của Hiệp ước không gian có thể giúp Trung Quốc và Nga, hai nước ít chỉ trích Triều Tiên về kế hoạch phóng, có lý lẽ để giúp Triều Tiên thoát khỏi trừng phạt.

Tanja Masson-Zwaan, Chủ tịch Quốc tế viện về luật không gian đóng tại Paris cũng có quan điểm tương tự. Bà Tanja nói, thậm chí là một nghị quyết "rất mạnh" của LHQ cũng sẽ không cấm việc đưa một vệ tinh truyền thông dân sự vào quỹ đạo cho dù nó có thể gián tiếp góp phần xây dựng công nghệ tên lửa đạn đạo. "Tôi không chắc nghị quyết có thể suy diễn ra sao để ngăn chặn bất cứ kế hoạch sử dụng không gian hoà bình nào".

Lee Keun-gwan, một chuyên gia luật quốc tế tại trường đại học quốc gia Seoul cũng đồng ý với quan điểm rằng vẫn còn có chỗ cho tranh cãi về tính hợp pháp đối với vụ phóng của Triều Tiên. Tuy nhiên, ông Lee nói, không nên chỉ xem xét những hành động trong quá khứ của Bình Nhưỡng.

Nguồn VietNamNet