Bị cáo Phan Văn Anh Vũ cùng hai bị cáo Nguyễn Hữu Bách (SN 1963, cựu Đại tá, Phó Cục trưởng Cục B61, Tổng cục 5, Bộ Công an), Phan Hữu Tuấn (SN 1955, cựu Trung tướng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục 5, Bộ Công an) bị VKSND Tối cao truy tố về cùng tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 356, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 2015.
Hai bị cáo Bùi Văn Thành (SN 1959, cựu Trung tướng, Thứ trưởng Bộ Công an) và Trần Việt Tân (SN 1955, cựu Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ Công an) bị VKSND Tối cao truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 285, khoản 2 - Bộ luật Hình sự năm 1999.
Gây thiệt hại hơn 1.159 tỷ
Theo cáo trạng của VKSND Tối cao, quá trình điều hành Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 và Công ty Cổ phần Nova Bắc Nam 79, Phan Văn Anh Vũ đã lợi dụng danh nghĩa của Bộ Công an để đề nghị các bộ, ngành và chính quyền địa phương cho thuê đất, chuyển quyền sử dụng đất và tài sản trên đất của các dự án nhà, đất công sản có diện tích lên tới hàng nghìn m2 ở các vị trí đắc địa tại hai thành phố lớn là Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh, trái quy định của pháp luật như không qua đấu giá, xin giảm giá, giảm hệ số sinh lợi và nhiều ưu đãi khác... nhằm thu lợi cá nhân, gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng của Nhà nước, gây bức xúc trong dư luận, làm suy giảm uy tín của lực lượng Công an nhân dân.
Phan Hữu Tuấn và Nguyễn Hữu Bách đã trực tiếp tham mưu hoặc trình lãnh đạo Bộ Công an ký ban hành các văn bản gửi tới các Bộ, ngành, UBND TP Đà Nẵng và UBND TP Hồ Chí Minh xin hỗ trợ, tạo điều kiện cho Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 và Công ty Cổ phần Nova Bắc Nam 79 trong các hoạt động thuê đất, chuyển quyền sử dụng đất và tài sản trên đất, giúp sức tích cực cho Phan Văn Anh Vũ thực hiện các hành vi phạm tội.
VKSND Tối cao nhận định, để xảy ra tội phạm trên là do sự thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý cán bộ, quản lý nghiệp vụ và quản lý tài sản công của Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân (đều nguyên là Thứ trưởng Bộ Công an); sự buông lỏng quản lý và vi phạm quy định của pháp luật trong công tác quản lý nhà, đất công sản của một số lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng và UBND TP Hồ Chí Minh.
Trong số các bị cáo, Phan Văn Anh Vũ đã lợi dụng danh nghĩa doanh nghiệp bình phong, với sự giúp đỡ của Nguyễn Hữu Bách, Phan Hữu Tuấn thông qua các văn bản nghiệp vụ để được thuê, nhận chuyển nhượng các bất động sản không phải qua đấu giá, trái quy định của Nhà nước, nhằm thu lợi bất chính, gây thiệt hại đặc biệt lớn cho Nhà nước, với tổng số tiền hơn 1.159 tỷ đồng.
Hai bị cáo Nguyễn Hữu Bách và Phan Hữu Tuấn bị Viện Kiểm sát đánh giá là người trực tiếp quản lý, chỉ đạo hoạt động nghiệp vụ đối với Phan Văn Anh Vũ. Nguyễn Hữu Bách soạn thảo, ký nháy, còn Phan Hữu Tuấn trực tiếp ký ban hành hoặc ký nháy để tham mưu, trình lãnh đạo Bộ Công an ký ban hành các văn bản, tạo điều kiện và giúp sức tích cực cho Phan Văn Anh Vũ thực hiện các hành vi phạm tội đối với 6 dự án nhà đất công sản, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 1.134 tỷ đồng.
Bị cáo Bùi Văn Thành đã thiếu trách nhiệm trong việc chỉ đạo, kiểm tra, theo dõi việc thẩm định giá nhà, đất tại số 129 Pasteur (phường 6, quận 3, TP Hồ Chí Minh); không chỉ đạo để các đơn vị chức năng biết, quản lý, theo dõi cơ sở nhà, đất, phục vụ mục đích an ninh. Khi Phan Văn Anh Vũ chuyển nhượng nhà, đất này cho người khác nhưng Bùi Văn Thành đã không báo cáo cấp có thẩm quyền kịp thời ngăn chặn, dẫn đến gây thiệt hại đặc biệt lớn cho Nhà nước với số tiền gần 223 tỷ đồng.
Bị cáo Trần Việt Tân đã thiếu trách nhiệm trong việc quản lý, chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ trong Bộ Công an, để Phan Văn Anh Vũ lợi dụng chức vụ, quyền hạn và các văn bản của Bộ Công an xin nhận quyền sử dụng đất đối với các nhà, đất công sản tại thành phố Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh không qua đấu giá và không sử dụng vào công tác nghiệp vụ của ngành Công an, dẫn đến gây thiệt hại đặc biệt lớn cho Nhà nước với số tiền trên 155 tỷ đồng.
Làm rõ mục đích thuê, nhận chuyển nhượng các lô đất
Chiều 28/1, trong phần thẩm vấn tại tòa, Hội đồng xét xử đã tập trung xét hỏi các bị cáo nhằm làm rõ mục đích việc thuê, mua, nhận chuyển nhượng 7 dự án nhà đất trong vụ án. Trả lời câu hỏi HĐXX, Phan Văn Anh Vũ cho rằng các dự án nhà đất đã được bị cáo triển khai đều nhằm phục vụ cho hoạt động nghiệp vụ của ngành công an. Về mục đích sử dụng các bất động sản đã được phê duyệt cho mua, thuê, bị cáo Vũ khăng khăng cho rằng bản thân chỉ làm nhiệm vụ phát triển tiềm lực kinh tế của công ty, đúng nhiệm vụ và chức năng đã được giao. Tuy nhiên, khi được yêu cầu trình bày cụ thể về nhiệm vụ phát triển tiềm lực kinh tế thì Vũ không trình bày được.
Đối với văn bản đã soạn thảo hỗ trợ Phan Văn Anh Vũ trong việc thuê, mua, nhận chuyển nhượng các dự án nhà đất, bị cáo Nguyễn Hữu Bách thừa nhận đã thấy trách nhiệm của mình trong vấn đề soạn thảo các văn bản đó. Mặc dù việc soạn thảo văn bản là thực hiện trách nhiệm, nhiệm vụ của đơn vị theo đúng chức năng được giao, nhưng sau này, khi làm việc với cơ quan điều tra, bị cáo Nguyễn Hữu Bách mới biết được các dự án đó không được Vũ thực hiện đúng chức năng như trong văn bản đã soạn thảo.
Với vai trò cựu lãnh đạo Bộ Công an, hai bị cáo Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân đều nhận trách nhiệm của người đứng đầu, không kiểm soát được hoạt động của các đơn vị cấp dưới, các dự án do 2 Công ty của Phan Văn Anh Vũ triển khai đều không thực hiện được mục đích phục vụ hoạt động nghiệp vụ. Bị cáo Bùi Văn Thành cho rằng việc bị cáo bị VKSND Tối cao truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là đúng. Tuy nhiên, bị cáo cũng mong muốn HĐXX xem xét nguyên nhân, bối cảnh thực hiện hành vi vi phạm và một số chi tiết liên quan để làm rõ hành vi thiếu trách nhiệm của bị cáo, từ đó có đường lối xử lý phù hợp.
Sáng 29/1, phiên tòa chuyển sang phần tranh tụng. Đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại tòa sẽ trình bày bản luận tội và đề nghị mức án đối với từng bị cáo.
Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 3 ngày, từ 28-30/1.
