Ngày 14/7, phiên tòa xét xử 54 bị cáo trong vụ án “Chuyến bay giải cứu” tại TAND TP Hà Nội tiếp tục diễn ra với phần thẩm vấn.
Theo cáo trạng, Trần Việt Thái (cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia) là người chỉ đạo và chịu trách nhiệm trong việc tổ chức các chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam ở Malaysia về nước trong đại dịch Covid-19.
Từ tháng 5/2020 đến tháng 1/2022, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã tổ chức 21 chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam từ Malaysia về nước. Trong đó, từ tháng 5/2021 đến tháng 1/2022, tổ chức 8 chuyến bay “giải cứu”, đưa 1.891 người đã chấp hành xong án phạt tù ở 19 trại chờ tại Malaysia (người mãn hạn tù) về nước.
Để tổ chức 8 chuyến bay đưa người mãn hạn tù về nước, Trần Việt Thái đã phân công, chỉ đạo Nguyễn Hoàng Linh và Nguyễn Lê Ngọc Anh (cùng là Bí thư thứ Hai) chịu trách nhiệm chính tổ chức chuyến bay, khảo sát tại các trại chờ, xây dựng kế hoạch, phương án, đề xuất kinh phí, mức thu, chi.
Sau khi khảo sát tại các trại chờ, những người trên bàn bạc, đề xuất và được Trần Việt Thái quyết định mức thu 20,3 triệu đồng/người mãn hạn tù có hộ chiếu; gần 25 triệu đồng/người không có hộ chiếu. Những người ở đảo xa cần mua vé máy bay thì mức thu từ 30 triệu đồng – 35 triệu đồng/người.
Sau khi thông báo mức thu tiền trên, Đại sứ quán Việt Nam yêu cầu người thân, chủ lao động của những người mãn hạn tù nộp tiền vào tài khoản. Tổng số tiền họ đã thu được của người thân hoặc chủ lao động của những người mãn hạn tù qua các tài khoản được cung cấp là 44,6 tỷ đồng.
Số tiền trên, Trần Việt Thái đã chỉ đạo sử dụng 33 tỷ đồng để chi phí cho việc tổ chức 8 chuyến bay. Số tiền còn lại, Trần Việt Thái đã chỉ đạo sử dụng hơn 5,4 tỷ đồng chi cho các cán bộ, nhân viên ĐSQVN... Trong đó, Trần Việt Thái được hưởng 580 triệu đồng; Nguyễn Lê Ngọc Anh và Nguyễn Hoàng Linh mỗi người được hưởng 480 triệu đồng, Đặng Minh Phương được hưởng 220 triệu đồng…
VKS xác định trong quá trình tổ chức 8 chuyến bay “giải cứu” đưa người mãn hạn tù ở Malaysia về nước, Trần Việt Thái, Nguyễn Lê Ngọc Anh, Nguyên Hoàng Linh thu tiền trái quy định của pháp luật và cao hơn chi phí thực tế từ những người mãn hạn tù để chi và hưởng lợi bất chính, gây thiệt hại số tiền hơn 10,4 tỷ đồng.
Sau bục khai báo, ông Thái khai, sự việc bắt đầu từ tháng 1/2021, khi Malaysia ban bố tình trạng khẩn cấp, yêu cầu các sứ quán phải đưa người nước mình đã mãn hạn tù đang trong các trại về nước. Những người này bao gồm thủy thủ đánh bắt cá trộm, người lao động trái phép và các cô gái làm nghề nhạy cảm, gọi là đào.
Cựu đại sứ khai do nắm bắt được thông tin có nhiều người môi giới thu tiền của công dân mãn hạn tù về nước với giá 40 - 80 triệu đồng/người nên đã cử cán bộ của đại sứ quán đến khảo sát, lên kế hoạch đưa công dân về nước. Chi phí cho người về nước được thu từ các chủ sử dụng lao động, nếu chủ không trả sẽ thu từ thân nhân, thân nhân từ chối thì đại sứ quán mới đứng ra chi.
Ông Thái thừa nhận mình và cấp dưới đã thu 44,6 tỷ đồng của 1.891 người mãn hạn tù. Tuy nhiên, các chi phí để tổ chức cho người mãn hạn tù về nước chỉ mất 33 tỷ đồng. Số tiền còn lại, ông Thái quyết định trích một phần để “bồi dưỡng” cho nhân viên, tỉ lệ là 1,5, 1,2 và 1 theo chức vụ của các nhân viên tại đại sứ quan. Trong đó, ông Thái được hưởng 1,5 là 580 triệu đồng. Tỉ lệ này căn cứ vào mức phụ cấp của Nhà nước.
Quá trình khai báo, cựu Đại sứ thừa nhận đã chi sai số tiền thu thừa của công dân mãn hạn tù về nước.
“Bị cáo không chỉ đạo việc thu thêm để chia nhau mà kinh phí dự phòng dư lại một chút. Thời gian sau thì mới quyết định dùng số tiền này chia bồi dưỡng cho các cán bộ vì họ chấp nhận rủi ro đi làm khi dịch bệnh mà phải bỏ tiền túi ra thì cũng không ổn nên phải có chút động viên, bồi dưỡng”, cựu Đại sứ phân trần và cho biết đã nộp lại toàn bộ số tiền thu thừa./.
