Không cấu thành tội phạm
Ngày 12/12/2014, Văn phòng đại diện Câu lạc bộ Pháp chế (CLBPC) doanh nghiệp tại TP.HCM (Bộ Tư pháp) đã có văn bản cho rằng, việc cáo buộc ông Vũ Văn Đảo và ông Đinh Văn Quyết (Chủ tịch HĐQT và Giám đốc Cty Marina) là chưa đảm bảo căn cứ vững chắc. Bởi lẽ, “hai tàu (trong đó có tàu BP12-04-02 bị tai nạn) đã được bán cho lực lượng vũ trang nên ông này không thể là người chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động phương tiện. Việc Cty Việt Séc của ông Đảo sản xuất tàu thuyền bằng công nghệ mới được Nhà nước khuyến khích và Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) công nhận từ tháng 12/2012 và đã được cơ quan Đăng kiểm Hải quân đăng kiểm, cấp giấy chứng nhận. Ông Đảo cũng không phải chịu trách nhiệm về chất lượng của tàu vì đã có cơ quan đăng kiểm thẩm định về tình trạng kỹ thuật.
Theo kết luận điều tra, nguyên nhân dẫn đến tai nạn là do “tàu chở quá số người cho phép, hành trình ra vùng không được phép hoạt động và việc điều khiển phương tiện không phù hợp”. Như vậy, không có nguyên nhân do chất lượng hay tình trạng kỹ thuật của con tàu, không có dấu hiệu của tội phạm quy định tại Điều 214 Bộ luật Hình sự.
Ngoài ra, CLBPC còn đề cập tới hai vi phạm tố tụng ảnh hưởng đến quyền lợi của hai bị can: Quyết định khởi tố bị can của Cơ quan điều tra (CQĐT) sau 49 ngày mới được VKS phê chuẩn (luật quy định thời hạn 4 ngày); VKS gia hạn điều tra đến ngày 4/9/2014 nhưng 8 ngày sau thì CQĐT hoàn tất kết luận điều tra (KLĐT) …
Cục Đăng kiểm Việt Nam không phải là cơ quan đăng kiểm duy nhất
Như đã thông tin, Cáo trạng của VKSND TP.HCM đã coi “tàu BP 12-04-02 chưa được Cục Đăng điểm Việt Nam (ĐKVN) cấp Giấy đăng kiểm” là “không đảm bảo an toàn”. Nhiều luật sư khẳng định, muốn kết luận tàu bị tai nạn do chất lượng kém thì phải trưng cầu giám định. Hơn nữa, trong trường hợp này tàu BP 12-04-02 đã được Phòng Đăng kiểm Hải quân (Bộ Tư lệnh Hải quân) đăng kiểm và cấp Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật phương tiện (CNAT). Và, giả sử ai đó có điều động đi chở người thì họ đều có ý thức “tàu đã đảm bảo chất lượng” chứ không hề có chuyện “biết không an toàn” mà vẫn “cố tình điều động”.
Cục ĐKVN trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) có nhiệm vụ “tổ chức thực hiện công tác đăng kiểm chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với phương tiện, thiết bị GTVT và các phương tiện, thiết bị khác (trừ phương tiện, thiết bị phục vụ cho mục đích quốc phòng, an ninh và tàu cá)…”. Ngoài ra, Luật Giao thông đường thủy nội địa cũng khẳng định, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình quy định tiêu chuẩn chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện làm nhiệm vụ quốc phòng; quy định và tổ chức việc đăng kiểm phương tiện làm nhiệm vụ quốc phòng.
Như vậy, tàu BP 12-04-02 đã được Đăng kiểm Hải quân đăng kiểm thì cần gì đăng kiểm của Cục ĐKVN, do vậy không thể đánh đồng nó là “mất an toàn” được.
Quá trình điều tra, CQĐT phát hiện Đăng kiểm Hải quân ghi sai vật liệu là FRP (trong hồ sơ mua bán ghi là PPC). Tuy thừa nhận là “không thể làm rõ quá trình đăng kiểm của Hải quân” (do không thuộc thẩm quyền) nhưng CQĐT lại vội vàng kết luận đây là “hành vi sai phạm trong đăng kiểm”?
Về việc này, Trung tâm Tư vấn pháp luật (TVPL) Viện Nhà nước và Pháp luật (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) từng có văn bản cho hay, để đăng kiểm thì cơ quan Đăng kiểm Hải quân phải cử người đến kiểm tra năng lực cơ sở đóng tàu, chất lượng vật liệu PPC, máy móc, thiết kế tàu…Vì vậy, dù cơ quan này có ghi sai tên vật liệu thì cũng không ảnh hưởng đến chất lượng tàu… Thực tế con tàu bị tai nạn không liên quan đến đặc điểm kỹ thuật hay chất lượng, nên hậu quả của vụ chìm tàu không hề có quan hệ nhân quả với hành vi của bị can Đảo.
Ngoài ra, Trung tâm TVPL Trường ĐH Luật cũng có ý kiến, con tàu sản xuất bằng vật liệu PPC, được Đăng kiểm Hải quân cấp đăng kiểm thì có nghĩa đã đảm bảo chất lượng. Việc thiết kế tàu bằng vật liệu PPC đã được Bộ KH&CN đồng ý… Nếu có việc ghi sai tên vật liệu tàu thành FRP thì ông Đảo cũng không phải chịu trách nhiệm.
Vì vậy, các quan điểm đều cho rằng, việc truy tố ông Đảo theo Điều 214 BLHS là không đủ cơ sở, cần phải đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can.
Có lỗi vì sử dụng “vật liệu mới”?
Tại KLĐT, CQĐT cho rằng bị can Đảo đã “đưa công nghệ và vật liệu mới PPC vào sản xuất tàu thuyền tại Việt Nam… Khi Cục ĐKVN chưa giải quyết đăng kiểm thì Đảo chuyển hướng bán cho lực lượng vũ trang (LLVT) và ký hợp đồng với Đăng kiểm Hải quân để đưa tàu thuyền sản xuất bằng PPC vào lưu thông”.Phản bác cáo buộc này, ông Đảo cho hay: “Cty Việt Séc tuân thủ đầy đủ các quy định về sản xuất phương tiện thủy, các cơ quan chức năng ở Trung ương và địa phương cũng công nhận, khuyến khích Cty sản xuất tàu thuyền bằng vật liệu PPC - một loại vật liệu mới có nhiều ưu điểm vượt trội, thân thiện với môi trường, được nhiều nước tiên tiến trên thế giới sử dụng.
Cty đã nhiều lần làm việc với Cục ĐKVN đề nghị đăng kiểm tàu làm bằng vật liệu PPC nhưng đều bị từ chối, thậm chí Cty giới thiệu hẳn một cơ quan đăng kiểm quốc tế tiến hành đăng kiểm vẫn không được Cục ĐKVN chấp nhận… Được sự tín nhiệm của các đơn vị quân đội, chúng tôi đã bán nhiều tàu cho Bộ đội Biên phòng Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận, Vùng 2 Hải quân, Cảnh sát Biển, Cty Than Đông Bắc… đều được Đăng kiểm Hải quân cấp CNAT và đến nay chưa có phản ánh nào về chất lượng vật liệu tàu. Nhất là LLVT làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo càng không thể nhắm mắt mua bừa sản phẩm của chúng tôi. Nếu “chất lượng kém”, chúng tôi càng không thể bán tàu cho LLVT được”.
Chuyên mục Bạn đọc của Báo Pháp luật Việt Nam tiếp nhận tất cả những đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo của độc giả có căn cứ và theo đúng quy định của pháp luật...Chúng tôi sẽ hồi âm sớm nhất đến bạn đọc.
Mọi kiến nghị, phản ánh gọi vào số: 0944 988 788 hoặc gửi qua hòm thư: baodientuphapluat@gmail.com
