Vụ chiêm - xuân 2010- 2011: Chủ động ứng phó với nhiều khó khăn

Khả năng hạn hán đã thấy rõ, nguy cơ dịch bệnh hại lúa cao, cộng thêm giá lúa giống, phân bón và nhiều loại vật tư khác tăng là những yếu tố không thuận lợi cho vụ lúa chiêm- xuân 2010 – 2011 ở Hải Phòng. Để đối phó với khó khăn, ngành nông nghiệp và các huyện sẵn sàng biện pháp ứng phó, xoay chuyển tình thế.

Đối mặt nhiều khó khăn
Theo bà Đào Thị Hà, Trưởng phòng trồng trọt, lâm nghiệp (Sở Nông nghiệp- PTNT), vụ chiêm- xuân năm 2011, Hải Phòng sẽ đối mặt với 3 khó khăn lớn. Lớn nhất là tình trạng hạn hán, thiếu nước cho gieo trồng, độ mặn xâm nhập sâu hơn. Vụ chiêm- xuân năm trước, Hải Phòng đã đối mặn với hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn kỷ lục, thì vụ chiêm- xuân năm nay, tình trạng này sẽ gay gắt hơn. Thậm chí, Hải Phòng có nhiều khả năng phải chịu những đợt xâm nhập mặn và khô hạn kéo dài. Thiếu nước, việc lấy nước cho thau chua, rửa mặn ở các chân đất kìm hãm sẽ khó, bởi sau những tháng hanh khô, các ổ phèn mặn có cơ trỗi dậy, các yếu tố độc hại như sắt, nhôm di động, ôxit lưu huỳnh… sẽ leo theo các mao quản đất lên tầng canh tác, gây độc cho lúa sau cấy, hiện tượng lúa “cắm chân tại chỗ không ra được rễ” sẽ có nguy cơ cao ở vụ này.

Nhiều hộ dân ở huyện An Dương tranh thủ thời tiết thuận lợi làm đất sớm, góp phần phòng, chống dịch bệnh cho lúa vụ chiêm-xuân.              Ảnh: Linh Nga

Cùng với đó là sâu bệnh hại, do hệ lụy của biến đổi khí hậu, sâu bệnh hại sẽ phát sinh phức tạp và khó lường. Đặc biệt, các bệnh do vi- rút gây ra như lùn sọc đen, vàng lùn, lùn xoắn lá nguy cơ tiềm ẩn cao. Theo Chi cục bảo vệ thực vật Hải Phòng, bệnh đạo ôn trên lá, cổ bông sẽ được phát sinh nặng nề hơn ở vụ xuân này do thời tiết được dự báo là dạng trung tính về nền nhiệt trung bình. Ngoài ra, sâu đục thân, cuốn lá cũng sẽ tiếp tục gây hại thường xuyên. Đáng lo ngại hơn cả là điều kiện thời tiết ấm và khô hạn nhiều hơn đang khiến chuột gây hại nặng và nhiều khả năng thành dịch.
Một khó khăn nữa là tình trạng tăng giá ồ ạt các loại vật tư nông nghiệp thiết yếu. Hiện nay, giá một số loại phân bón tăng từ 15 – 20%; giá giống lúa lai cũng ở mức cao, từ 60.000 – 90.000 đồng/kg tùy loại; ngoài ra lượng giống lúa lai hiện mới có mới đáp ứng được khoảng 70% nhu cầu.

Chủ động ứng phó
Để sẵn sàng ứng phó với những khó khăn, Sở Nông nghiệp- PTNT sớm xây dựng chương trình sản xuất phù hợp. Trong đó, ưu tiên đặc biệt việc ngăn chặn xâm nhập mặn, trữ nước trong hệ thống kênh mương và chuyển đổi cơ cấu trà lúa, giống lúa, lịch thời vụ cho phù hợp. Thời điểm nông dân đang dồn sức làm đất, các công ty thủy nông đã tập trung theo dõi sát sao diễn biến mực nước sông, thủy triều để vận hành hệ thống phân phối nước, tích nước hợp lý; đồng thời triển khai nạo vét kênh mương, cửa khẩu, chuẩn bị máy bơm dã chiến, sẵn sàng ứng phó với xâm nhập mặn, khô hạn. Các địa phương chủ động làm tốt chiến dịch làm thủy lợi nội đồng.
Bà Đào Thị Hà nhấn mạnh: “Do thời tiết năm nay dự báo là ấm và hạn, nên bà con cần đặc biệt chú ý thời vụ sản xuất vụ chiêm- xuân. Vụ chiêm năm nay, thành phố chỉ bố trí gieo cấy 2 trà lúa là trà xuân sớm và xuân muộn với tỷ lệ trà xuân sớm chiếm 12%, trà xuân muộn chiếm 88% diện tích gieo cấy. Theo lịch thời vụ, trà lúa xuân muộn gieo mạ từ 25-1 đến 10-2, cấy tập trung từ 15 đến 25-2- 2010. Như vậy, theo lịch thời vụ, toàn bộ trà lúa xuân muộn năm nay phải cấy sau Tết Nguyên đán. Do vụ chiêm- xuân phải đối mặt với khả năng thời tiết dị thường, ấm và hạn kéo dài Sở Nông nghiệp- PTNT khuyến cáo bà con nên tích cực mở rộng diện tích gieo thẳng lúa. Khi áp dụng biện pháp này, bà con có thể giảm được khâu làm mạ, không lo mạ gặp ấm bị già, lúa phát triển quá nhanh, vừa tiết kiệm được giống lúa, lượng nước và số ngày sản xuất. Sở cũng khuyến cáo các địa phương mở rộng tối đa cây màu vụ xuân và lưu ý với nhóm cây màu có khả năng chịu hạn, có các doanh nghiệp ký kết bao tiêu sản phẩm đầu ra”.
Theo ông Lê Việt Cường, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật Hải Phòng, vụ chiêm- xuân năm nay, nhiều khả năng thời tiết ấm, rầy phát sinh nhiều hơn những vụ chiêm- xuân giá lạnh. Vì vậy, bà con phải đặc biệt chú ý phòng trừ bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá ngay từ đầu vụ bằng việc làm đất sớm, đúng kỹ thuật, vệ sinh đồng ruộng đúng cách ngay sau khi thu hoạch lúa mùa để tiêu diệt mầm sâu bệnh trên gốc rạ. Tiếp đó, bà con chú ý khâu bảo vệ mạ và cây lúa non sau gieo cấy. Hiện Chi cục bảo vệ thực vật, Trung tâm khuyến nông, khuyến ngư đặc biệt quan tâm đến việc hướng dẫn nông dân xử lý hạt giống, gieo mạ nền cứng có che phủ nilon, phun tiễn chân mạ trước cấy bằng thuốc nội hấp; bố trí “đất nào giống ấy” được nhấn mạnh để tránh tình trạng nông dân gieo cấy không đúng chân đất, lệch thời vụ khiến sâu bệnh phát sinh và tốn kém thuốc phòng trừ…

Hoàng Yên