Cho đến chiều 14/9 thống kê của các cơ quan chức năng cho thấy đã có 56 người tử vong, 37 người bị thương do vụ cháy chung cư mini trên phố Khương Hạ (Hà Nội). Vụ cháy đã để lại hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Cơ quan điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam 4 tháng đối với Nghiêm Quang Minh (44 tuổi, chủ chung cư mini nơi xảy ra vụ cháy) về tội Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy.
Cơ quan chức năng cũng phát hiện chung cư trên vi phạm trật tự xây dựng nghiêm trọng. Dù được cấp phép 6 tầng, nhưng chủ đầu tư đã xây dựng công trình này lên đến 9 tầng, với diện tích khoảng trên 200m2. Giấy phép là nhà riêng lẻ, nhưng sau khi đưa vào sử dụng, tòa nhà này trở thành chung cư mini với 45 căn hộ, khoảng 150 người dân sinh sống.
Sai phạm chồng sai phạm vậy mà tòa chung cư mini trên vẫn đi vào sử dụng, dẫn đến hậu quả đau lòng sau vụ cháy. Vậy ngoài chủ đầu tư, ai phải chịu trách nhiệm trong vụ việc trên?
Trao đổi với phóng viên Báo PLVN, dưới góc độ pháp lý, luật sư Trần Thị Loan (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) cho biết: Theo các thông tin trên các phương tiện truyền thông, cho thấy Nghiêm Quang Minh đã vi phạm quy định phòng cháy, chữa cháy thì bị can sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 313 Bộ luật hình sự năm 2015
Hành vi của Minh dẫn đến gây thiệt hại rất nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe và tài sản của người khác. Hậu quả của hành vi gây ra là yếu tố quan trọng, là tình tiết định khung khi xem xét hình phạt đối với chủ chung cư mini này.
Căn cứ quy định trên, hậu quả làm chết 03 người trở lên là tình tiết định khung tăng nặng tại khoản 3, Điều 313 Bộ luật hình sự. Trong vụ việc này, đến nay đã có 56 người tử vong, nhiều người bị thương và thiệt hại về tài sản chưa thể thống kê cụ thể. Với hậu quả vô cùng nghiêm trọng trên, bị can Nghiêm Quang Minh - chủ chung cư mini chắc chắn sẽ phải đối diện với mức hình phạt rất nghiêm khắc.
Bên cạnh đó, chủ chung cư mini này có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền. Hơn nữa, bị can Minh còn phải chịu trách nhiệm bồi thường về mặt dân sự bao gồm: thiệt hại về tính mạng, sức khỏe và tài sản cho những người bị hại theo quy định tại Điều 589, 590 và 591 Bộ luật Dân sự.
Ngoài ra, việc chủ chung cư mini đã tiến hành xây dựng nhà vượt quá số tầng được cấp phép xây dựng là hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp giấy phép xây dựng mới. Trường hợp vi phạm lần đầu thì hành vi trên sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm a, khoản 6, Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP với cá nhân là từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng và bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả Buộc phá dỡ phần công trình xây dựng vi phạm. Trường hợp xác định chủ chung cư này đã từng vi phạm, bị xử phạt hành chính hoặc bị kết án về tội Vi phạm các quy định về quản lý nhà ở, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì sẽ bị xem xét, truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 343 Bộ luật hình sự.
Về trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền liên quan vụ việc trên, luật sư Loan cho biết, theo Điều 104, Luật xây dựng quy định về Trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng: Từ khi chủ đầu tư xây dựng chung cư trên thì cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với công trình trên có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan chức năng có liên quan kiểm tra việc thực hiện xây dựng theo giấy phép xây dựng đình chỉ xây dựng, thu hồi giấy phép xây dựng theo thẩm quyền khi chủ đầu tư xây dựng công trình vi phạm nghiêm trọng.
Trong trường hợp này, cần xem xét trách nhiệm trong công tác quản lý của cơ quan có thẩm quyền cấp phép xây dựng và cơ quan có thẩm quyền liên quan khi chưa có biện pháp kiểm tra, phát hiện kịp thời và xử lý đối với hành vi xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng của Nghiêm Quang Minh.
Mức độ áo dụng hình thức xử lý trách nhiệm sẽ dựa trên kết luận của Cơ quan chức năng sau khi đã xem xét đến hậu quả và mối quan hệ giữa hành vi vi phạm với hậu quả xảy ra.
