Ngày 29/9 TAND tỉnh Bắc Giang sẽ xét xử sơ thẩm bị cáo Lý Nguyễn Chung (26 tuổi, hộ khẩu thường trú tại Lạng Sơn) về hành vi “Giết người”, “Cướp tài sản” trong vụ án xảy ra tại thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang tối 15/8/2003. Đây là vụ án được dư luận đặc biệt quan tâm không chỉ bởi tính chất đặc biệt nghiêm trọng của hành vi mà còn bởi nó đã khiến một người vô tội bị tù oan suốt 10 năm, đó là ông Nguyễn Thanh Chấn.
Tội ác 10 năm trước
Ngược dòng thời gian trở về thời điểm năm 2003, khi đó sát thủ Lý Nguyễn Chung là một cậu bé 15 tuổi, sau khi mẹ mất, cha Chung là ông Lý Văn Phúc lấy vợ kế là bà Nguyễn Thị Lành và sống cùng vợ kế tại nhà bà Lành ở thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, Bắc Giang. Chung sống cùng anh trai ở Lạng Sơn, thỉnh thoảng xuống thăm cha và mẹ kế ở Bắc Giang nhưng do Chung có tính tắt mắt nên mọi người không thích.
Tối 15/8/2003, trong khi xuống thăm cha, Chung có đến quán tạp hóa của chị Nguyễn Thị Hoan cùng thôn để mua dầu gội đầu. Khi đi, theo thói quen, gã thanh niên choai choai mang theo một con dao bấm. Thấy cửa quán mở, đèn điện bật sáng, chị Hoan đang ngồi gần giường ngủ phía trong nhà nên Chung gọi với vào trong để mua hàng.
Lúc này, Chung thấy trong tủ kính bán hàng tạp hóa có một chiếc hộp đựng tiền nên nảy sinh ý định giết chị Hoan. Khi đứng đối diện cách chị Hoan gần một mét, Chung đã đâm thẳng một nhát vào bụng chị này rồi rút dao ra. Nạn nhân bỏ chạy vào trong nhà, bị Chung đuổi theo, khống chế đâm nhiều nhát vào vùng ngực, mặt.
Khi lưỡi dao gãy, sát thủ đã ghì và đập đầu nạn nhân xuống nền nhà. Thấy chị Hoan vẫn thở yếu ớt, Chung lấy chiếc gối đè lên mặt. Sau khi gây án, Chung tháo hai chiếc nhẫn vàng ở ngón tay nạn nhân, nhặt con dao dùng gây án, mở tủ bán hàng lấy tiền, tắt điện rồi đào tẩu khỏi hiện trường, về nhà thay quần áo rồi lên giường ngủ. Đến khoảng 22h cùng ngày, người thân phát hiện chị Hoan đã chết, nằm trên sàn nhà.
Không lọt lưới trời
Khoảng 4h30 ngày 16/8/2003, bà Nguyễn Thị Lành dậy nấu cơm, dọn dẹp thì phát hiện bộ quần áo của Chung ngâm ở chậu nước có màu máu liền gọi ông Chúc vào nói: “Khả năng là thằng này rồi” (ý là Chung đã gây ra cái chết cho chị Hoan). Sau đó ông Chúc, bà Lành gọi Chung dậy chất vấn thì được Chung thừa nhận đã gây ra tội ác. Cha và mẹ kế của Chung đã khuyên Chung lên Lạng Sơn để trốn. Khoảng 5h30 cùng ngày, Chung đi lấy nhẫn và tiền cướp được đón xe về Lạng Sơn.
Về Lạng Sơn, sát thủ 15 tuổi đã kể chuyện cho anh trai là Lý Văn Phúc và chị gái là Lý Thị Nghiến biết sự việc. Sau đó Chung đưa 2 chiếc nhẫn cho Phúc đem đi bán, số tiền còn lại Chung đếm được 59.000 đồng. Chung được Phúc đưa vào Đắk Lắk trốn được 4 ngày thì quay về Lạng Sơn với ý định đầu thú nhưng anh trai không đồng ý nên Chung quay lại Tây Nguyên sinh sống, lấy vợ và sinh con đẻ cái tại đây.
Lý Nguyễn Chung biết rõ tội ác của mình đã được “đổ vạ” cho ông Nguyễn Thanh Chấn bằng mức án tù chung thân nhưng quyết tâm im lặng. Những người thân của Chung cũng không tố giác nên sự thật không bị phát lộ.
Mãi đến năm 2011, do mâu thuẫn với ông Chúc nên bà Lành bỏ về nhà bố mẹ đẻ và kể lại chuyện biết Chung đã giết chị Hoan cho bố là ông Nguyễn Quang Hiền (70 tuổi). Sau đó ông Hiền lại kể cho anh trai là ông Nguyễn Văn Khánh (82 tuổi). Sự thật đến tai gia đình ông Chấn.
Từ lời thỉnh cầu của gia đình ông Chấn, Cơ quan điều tra VKSNDTC đã vào cuộc, tìm ra chân tướng sự việc. Ngày 25/10/2013, Chung đã đến Cơ quan điều tra VKSNDTC để đầu thú và khai nhận hành vi giết chị Hoan. Sau khi Lý Nguyễn Chung bị bắt, ông Nguyễn Thanh Chấn đã được trả tự do, được minh oan sau 10 năm bị tù oan. Hiện việc bồi thường oan sai cho ông Chấn đang trong quy trình thương lượng; hành vi sai phạm của những cán bộ đã làm oan ông Chấn cũng đã được khởi tố, điều tra.
Theo Luật sư Hoàng Minh Hiển (Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Giang), người bào chữa cho Lý Nguyễn Chung, do khi gây án chưa đủ 15 tuổi nên mức án cao nhất mà Chung phải chịu chỉ đến 12 năm tù.
Khi vụ án Lý Nguyễn Chung bị phát hiện, cha của Chung là ông Lý Văn Chúc bị xem xét trách nhiệm Hình sự về tội “Đe dọa giết người” do có lời nói, đe dọa giết bà Lành. Tuy nhiên, hành vi của ông Chúc mang tính bột phát, trong lúc tức giận vì bà Lành đã tố cáo việc Chung phạm tội. Hiện bà Lành đã có đơn đề nghị không xử lý hình sự ông Chúc và hiện tại hai vợ chồng họ vẫn sống cùng nhau nên cơ quan tố tụng không truy cứu trách nhiệm Hình sự đối với ông Chúc.
Liên quan đến vụ án, hành vi của Nguyễn Thị Lành, Lý Văn Phúc, Lý Thị Nghiến là những người biết rõ Chung phạm vào một tội đặc biệt nghiêm trọng nhưng không tố cáo, có dấu hiệu phạm tội “Không tố giác tội phạm”. Tuy nhiên, đây là tội ít nghiêm trọng, đã quá 10 năm không bị phát hiện xử lý nên đã hết hiệu lực truy cứu trách nhiệm hình sự./.
