Vụ án “Kẹo Kera”: Vì sao “Hằng Du Mục” không kháng cáo và câu chuyện đầy tính nhân văn qua chia sẻ của luật sư

Phóng viên: Thưa Luật sư, sau phiên tòa sơ thẩm, bà Nguyễn Thị Thái Hằng và các bị cáo khác trong vụ án có kháng cáo bản án hay không?

Luật sư Đinh Thị Nguyên (Luật sư): Không, bà Nguyễn Thị Thái Hằng và các bị cáo khác trong vụ án đều không kháng cáo. Đây là một quyết định thể hiện sự chấp nhận, nhìn nhận lại bản thân và tôn trọng phán quyết của Tòa án.

Trong suốt 8 tháng tạm giam, Hằng đã có thời gian dài để nhìn lại chính mình, chiêm nghiệm, ăn năn và thấy rằng đây là một bài học vô cùng sâu sắc, chỉ tha thiết mong sớm được trở về để chăm sóc hai con nhỏ – trong đó, cháu út mới hơn một tuổi, vẫn còn đang bập bẹ gọi mẹ.

Phóng viên: Dư luận từng hiểu vụ án này là “sản xuất hàng giả”, xin bà làm rõ thêm bản chất pháp lý của vụ án “kẹo Kera”?

Luật sư: Theo kết quả điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố riêng vụ án “Sản xuất hàng giả là thực phẩm” đối với ông Nguyễn Phong – Chủ tịch HĐQT Công ty ASIA LIFE cùng một số cá nhân thuộc doanh nghiệp này. Còn vụ án mà bà Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục) và nhóm cổ đông của Công ty Cổ phần Chị Em Rọt bị truy tố lại là tội “Lừa dối khách hàng” theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự.

Nguyên nhân xuất phát từ việc Công ty Chị Em Rọt là bên tự công bố chất lượng sản phẩm “kẹo Kera”, đồng thời quảng cáo công dụng vượt quá thực tế, sai lệch với bản tự công bố và nhãn hàng hóa. Trong khi đó, đối tác sản xuất lại không bảo đảm thành phần như cam kết, dẫn đến hành vi bị xem là “lừa dối người tiêu dùng” về chất lượng và công dụng sản phẩm. Đây chính là điểm cần phân biệt rõ: Hằng và các cổ đông không bị truy tố về hành vi sản xuất hàng giả, mà bị xử lý vì hành vi quảng bá, giới thiệu sản phẩm sai sự thật, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng.

Vụ việc cũng cho thấy trách nhiệm xã hội của những người có sức ảnh hưởng – KOL, KOC – trong việc kiểm chứng thông tin trước khi giới thiệu sản phẩm đến cộng đồng, nhất là với các sản phẩm liên quan đến sức khỏe.

Phóng viên: Vai trò của bà Nguyễn Thị Thái Hằng trong vụ án được xác định cụ thể ra sao?

Luật sư: Bà Hằng không phải là người đại diện theo pháp luật và không ký kết hợp đồng sản xuất hay công bố sản phẩm. Bà chỉ là một trong sáu cổ đông trong nhóm dự định thành lập Công ty Cổ phần KERA Việt Nam – doanh nghiệp điều hành thương hiệu “kẹo Kera”. Do thời điểm cận Tết Nguyên đán 2024, thủ tục pháp lý chưa hoàn tất, nhóm cổ đông này tạm sử dụng pháp nhân Công ty Cổ phần Chị Em Rọt để ký hợp đồng gia công với Công ty ASIA LIFE.

Trong quá trình hợp tác, Hằng phụ trách mảng truyền thông, quảng bá sản phẩm, tin tưởng vào công thức và các thông tin mà nhà sản xuất cung cấp. Chính sự tin tưởng này – khi thiếu kiểm chứng – đã khiến cô vướng vào sai phạm.

Phóng viên: Như vậy, nhóm cổ đông KERA phải chịu trách nhiệm vì công bố và quảng cáo sai lệch?

Luật sư: Đúng như vậy. Nhóm cổ đông, trong đó có bà Hằng, phải chịu trách nhiệm vì việc công bố và quảng bá sản phẩm vượt quá thực tế. Đây là bài học đắt giá về ranh giới giữa niềm tin và trách nhiệm trong kinh doanh. Các bị cáo không có chuyên môn trong lĩnh vực thực phẩm, tin tưởng vào đối tác sản xuất. Thực tế các bị cáo thiếu trách nhiệm kiểm tra, giám sát quá trình sản xuất, tìm hiểu nguồn gốc nguyên liệu. Hằng đã thể hiện thái độ hợp tác ngay từ khi cơ quan công an mời lên làm việc, không né tránh, không kháng cáo – mong được nhìn nhận sự thành thật và có cơ hội làm lại từ đầu.

Phóng viên: Trong quá trình điều tra và xét xử, bà Hằng thể hiện thái độ ra sao?

Luật sư: Hằng thành khẩn khai báo, hợp tác với cơ quan điều tra, tự nguyện nộp khắc phục hậu quả vượt nghĩa vụ pháp lý và gửi thư xin lỗi đến người tiêu dùng, gửi lời cảnh tỉnh đến KOC, KOL, những người quảng cáo các sản phẩm thực phẩm. Cô là một người mẹ trẻ, hai con còn nhỏ, sống tình cảm, nhiệt huyết và có nhiều hoạt động thiện nguyện.

Nhiều năm qua, Hằng đã bảo trợ và nuôi dưỡng gần 1.000 trẻ em mồ côi, cơ nhỡ tại nhiều địa phương; phối hợp cùng các đơn vị xã hội, lực lượng vũ trang để hỗ trợ người nghèo. Đó là lý do khiến nhiều người tin rằng, bản án hôm nay là giới hạn của sai lầm, không phải giới hạn của con người cô.

Phóng viên: Theo bà, vụ án này để lại thông điệp gì cho những người trẻ khởi nghiệp?

Luật sư: Tôi nghĩ rằng, vụ án này là một lời nhắc nhở thấm thía về trách nhiệm trong kinh doanh. Pháp luật không chỉ để trừng phạt, mà còn để đánh thức trong mỗi con người ý thức về giới hạn và lẽ phải. 

Trong hành trình khởi nghiệp, thiện chí và đam mê là điều quý giá, nhưng chỉ hiểu biết và cẩn trọng mới giúp con người đứng vững. Hằng Du Mục từng nói trong phiên tòa: “Nếu biết sản phẩm có sai phạm, tôi sẽ không tham gia, vì tôi không dùng uy tín của mình để đánh đổi.” Tôi tin rằng, đó là lời nói thật lòng, là nhận thức muộn màng nhưng chân thành của một người đã từng vấp ngã. Và cũng chính vì thế, khi một người biết nhận lỗi, biết phục thiện, pháp luật cần được thực thi với tinh thần nhân văn, để họ có cơ hội trở lại, làm điều đúng đắn và tốt đẹp hơn.