Trước đó, các bị can này cùng bị điều tra, truy tố và xét xử tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” cùng với hai cán bộ Ngân hàng BIDV Chi nhánh Tây Sài Gòn là Nguyễn Huy Hùng và Nguyễn Quang Lộc về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí”. Về phía ông Nguyễn Hồng Khanh, bị cáo buộc có vai trò đồng phạm giúp sức.
“Đối tượng bị xâm hại” trong vụ án này cùng là khu đất của cụ Hồ Thị Hiệp (SN 1947) và bà Nguyễn Hiệp Hảo (con gái cụ Hiệp) đã thế chấp BIDV.
Hết thời hạn điều tra
Ngày 5/5, CQĐT Công an tỉnh Bình Dương có Quyết định 19/QĐ-CSKT, tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự: “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo Quyết định tách vụ án hình sự ngày 16/3/2020.
Lý do CQĐT đưa ra là “sau khi xác định yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp chưa có kết quả, nhưng đến nay đã hết hạn điều tra”.
Cùng ngày, CQĐT có quyết định tạm đình chỉ điều tra bị can đối với bốn bị can Nguyễn Minh Tâm, Lê Hoài Linh, Nguyễn Thành Luân và Đặng Văn Thọ (là những cán bộ xã An Tây và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Bến Cát).
Cũng trong ngày 5/5, VKSND tỉnh Bình Dương có quyết định hủy bỏ biện pháp tạm giam với Tâm, Linh và Luân. Cả ba được áp dụng biện pháp ngăn chặn mới là không đi khỏi nơi cư trú. Còn Thọ thì được tại ngoại từ khi khởi tố đến nay.
LS Đào Kim Lân (Đoàn LS TP HCM), bào chữa cho ông Linh, giải thích: “Trước đây, bốn người này bị cáo buộc “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” làm thiệt hại tài sản của Nhà nước là hơn 844,5m2. Diện tích đất này nằm trong tổng diện tích 1.689m2 mà theo CQĐT là của bà Nguyễn Hiệp Hảo và năm 2008 bà Hảo ủy quyền cho cụ Hiệp để thế chấp cho BIDV.
Sau khi BIDV thực hiện việc xử lý tài sản bảo đảm thì còn dư 1.689m2. Các bị cáo đã “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn” làm thủ tục cấp 844,5m2 cho người khác. Còn hơn 844,7m2 còn lại, CQĐT đang cáo buộc bị chiếm đoạt trong vụ án “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”.
“Đến nay CQĐT xác định giấy ủy quyền của bà Hảo cho cụ Hiệp là giả mạo nên cho rằng 1.689m2 đất trên thuộc quyền sử dụng của bà Hảo. Tuy nhiên, do bà Hảo đang ở Mỹ nên cần chờ kết quả tương trợ tư pháp lời khai của bà Hảo”.
Căn cứ vào Quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự số 19/QĐ-CSKT, LS Lân hiểu rằng có hai vụ án được tạm đình chỉ là “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí” liên quan đến phần diện tích đất mà của bà Hảo được xác định bị làm giả chữ ký để thế chấp vào BIDV. Và vụ thứ hai là “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” của 4 bị can được tạm đình chỉ nêu trên.
Còn phần diện tích của cụ Hiệp mà hai cán bộ ngân hàng bị cáo buộc chủ mưu và ông Khanh bị cáo buộc “đồng phạm giúp sức” thì vẫn dự kiến xét xử vào ngày 20/5/2020 tới đây.
 |
| Quyết định tạm đình chỉ vụ án “Vi phạm quy định….” và “Lợi dụng chức vụ…” được ban hành do hết thời hạn điều tra |
Một hành vi bị xử lý hai lần?
Như vậy, liên quan đến khu đất của cụ Hiệp và bà Hảo, CQĐT Công an Bình Dương đã khởi tố 4 vụ án.
Vụ thứ nhất, “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” mà ông Khanh bị cáo buộc là đồng phạm giúp sức cho hai cán bộ BIDV.
Vụ thứ hai, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” đối với 4 bị can nêu trên, đã được tạm đình chỉ.
Vụ thứ ba, “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” mà ông Khanh bị tố ngay từ ban đầu. Vụ án được khởi tố ngày 12/3/2018 đến ngày 12/3/2019 thì tạm đình chỉ và ngày 19/4/2019 thì phục hồi điều tra. Nhưng đến nay chưa khởi tố bị can.
Vụ thứ tư, “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng”, khởi tố vào ngày 19/4/2019, nhưng đến nay cũng chưa khởi tố bị can.
LS Nguyễn Hoài Nghĩa (Đoàn LS TP HCM) thắc mắc: “Vụ án “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” nay đã hết thời hạn điều tra. Đây là vụ án thuộc trường hợp phạm tội rất nghiêm trọng, căn cứ Điều 172 BLTTHS 2015 thì thời hạn điều tra tối đa chỉ là 12 tháng. Hết thời hạn điều tra mà không xác định được bị can thì phải đình chỉ vụ án, nhưng hiện chưa thấy CQĐT và VKSND tỉnh Bình Dương có động thái gì”.
“Với vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng…”, có liên quan đến bà Hảo. Trong văn bản tương trợ tư pháp lần trước, bà Hảo khai không ủy quyền cho cụ Hiệp thế chấp đất của mình cho BIDV và đã xác định chữ ký trong ủy quyền là giả. Tại sao cũng liên quan đến bà Hảo mà vụ án của bốn bị can trên thì tạm đình chỉ, còn vụ này thì không?”, LS Nghĩa nói.
LS Nghĩa nhấn mạnh: “Căn cứ quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự số 19/QĐ-CSKT thì một vấn đề nghiêm trọng hơn trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” mà ông Khanh đang bị cáo buộc giúp sức là có dấu hiệu cùng một hành vi bị truy tố đến hai lần, án chồng án”.
“Vì sao lại nói vậy? Ví dụ hai cán bộ BIDV ông Khanh có phạm tội thì phạm tội với diện tích 18,3ha, thiệt hại trên 1 tỷ và sẽ bị truy tố ở khoản 3 Điều 219 BLHS, khung hình phạt tối đa 20 năm. Đến nay, cũng 18,3ha, cơ quan tố tụng tách ra 12,5ha để truy tố lần 1 và thiệt hại cũng trên 1 tỷ nên thuộc khoản 3. Còn 6ha tách ra, tạm đình chỉ chờ tương trợ tư pháp. Sau này, nếu phục hồi điều tra, truy tố và xét xử, cùng khoản 3. Như vậy, cùng một hành vi lại bị xử 2 lần, án chồng án. Điều này là vi phạm nghiêm trọng tố tụng”, LS Nghĩa giải thích.
