Phát biểu tại buổi ra mắt vaccine zona thần kinh, BS Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết vắc xin zona thần kinh (giời leo) được hãng dược phẩm GSK (Bỉ) đưa vào sử dụng trên thế giới từ năm 2017. Đến nay, vắc xin này đã được phê duyệt và sử dụng ở hơn 50 nước như: Anh, Úc, Hy Lạp, Canada, Đức,...
Vaccine được sản xuất theo công nghệ bất hoạt, tái tổ hợp và chứa dược chất đặc biệt giúp tăng hiệu quả trên người cao tuổi, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch do bệnh lý.
Vaccine được chỉ định cho người lớn từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona thần kinh như bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch do bệnh lý hoặc các thuốc điều trị… Người từ 50 tuổi trở lên tiêm 2 mũi cách nhau 2 tháng. Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng.
Vaccine có hiệu quả phòng ngừa zona thần kinh lên đến 97% ở người từ 50 tuổi trở lên và đến 87% trên người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Đồng thời, vaccine cũng giúp giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác hơn 90%.
 |
Bà Trần Thị Vui, 82 tuổi, sống tại quận 11, TP HCM có bệnh nền đã nhiều năm. Ngay khi hay tin trung tâm tiêm chủng gần nhà có vaccine zona thần kinh, bà đã được con cháu đưa đến chích ngừa. Ảnh: Mỹ Ngọc |
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP HCM đánh giá: “Vaccine zona thần kinh ngăn chặn sự tái hoạt động của virus đang tiềm ẩn trong các hạch thần kinh sau khi mắc thủy đậu, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh zona và các biến chứng liên quan. Đây là giải pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả cho người từ 50 tuổi trở lên hoặc 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona thần kinh”.
Zona thần kinh là bệnh hậu thủy đậu do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra. Sau khi khỏi bệnh, virus này không bị tiêu diệt hoàn toàn mà trú ẩn trong các rễ hạch thần kinh và sẽ tái hoạt động gây bệnh zona thần kinh khi gặp điều kiện thuận lợi như tuổi cao, suy giảm miễn dịch... Bất kỳ ai đã từng bị thủy đậu đều có thể bị zona thần kinh.
 |
Hệ thống hàng chục xe lạnh được ví như “kho lạnh di dộng” đạt chuẩn GSP của VNVC sẵn sàng cung ứng vaccine phòng zona thần kinh đảm bảo chất lượng, số lượng, không lo khan hiếm vaccine tới hàng chục triệu người dân. Ảnh: Mỹ Ngọc. |
Zona thần kinh biểu hiện ở người mắc với các ban đỏ, mụn nước, bọng nước tập trung thành đám, thành chùm dọc theo đường phân bố của thần kinh ngoại biên, thường sẽ bị một bên của cơ thể. Bệnh thường xuất hiện và có thể khỏi sau khoảng 2-4 tuần.
Bệnh zona tuy không bùng phát thành dịch lớn nhưng lại gây ra hàng loạt biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt hay gặp ở người cao tuổi và người có bệnh lý suy giảm miễn dịch, bệnh lý nền như tổn thương da, đau đớn mức độ cao, đau thần kinh dai dẳng, mù lòa, liệt mặt, viêm phổi, viêm gan, viêm não, viêm màng não, đột quỵ…
Đặc biệt, có khoảng 5-30% người bệnh sẽ gặp biến chứng đau dây thần kinh sau zona kéo dài nhiều tháng, nhiều năm thậm chí cơn đau kéo dài dai dẳng đến suốt cuộc đời. Tuổi càng cao, nguy cơ đau dây thần kinh nhiều hơn và bệnh càng nghiêm trọng hơn. Tỷ lệ bệnh nhân xuất hiện biến chứng này ở người trên 50 tuổi cao gấp 15-25 lần so với người dưới 30 tuổi. Trước khi có vaccine, bệnh chưa có phương pháp phòng bệnh và điều trị tối ưu, có thể tái phát nhiều lần.
Theo bác sĩ Chính, tuổi càng cao, nguy cơ đau dây thần kinh nhiều hơn và bệnh càng nghiêm trọng hơn. Tại Mỹ, có khoảng 1 triệu trường hợp mắc zona mỗi năm. Còn ở Việt Nam, các bệnh viện cũng ghi nhận zona thần kinh có xu hướng gia tăng sau đại dịch COVID-19 với hàng ngàn trường hợp gặp biến chứng, nhập viện mỗi năm. Việc có thêm vaccine zona thần kinh bên cạnh vaccine thủy đậu sẽ hoàn thiện lá chắn miễn dịch, giúp người dân tăng cường phòng bệnh do virus Varicella Zoster gây ra.
 |
Bà Bùi Thị Thanh Hải (72 tuổi, phường Thảo Điền, TP Thủ Đức, TP HCM) cho biết từng bị thủy đậu và mắc bệnh zona thần kinh vào 3 năm trước. Bà Hải chia sẻ, biết VNVC có vaccine đã rất vui mừng nên đi tiêm ngay, bệnh này phức tạp chứ không chỉ là bệnh ngoài da. Ảnh: Hồng Nhung |
Bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng của Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết với lợi thế là đối tác chiến lược toàn diện của hãng dược phẩm GSK trong nhiều năm liền, VNVC đã đặt hàng từ sớm với số lượng lớn và nỗ lực cùng nhà sản xuất đưa về số lượng lớn vaccine để triển khai tiêm cho người dân Việt Nam. Vaccine hiện đã có mặt tại gần 200 trung tâm tiêm chủng của VNVC trên toàn quốc và VNVC là hệ thống tiêm chủng đầu tiên có vắc xin này.
“Thủy đậu là bệnh lây nhiễm hàng đầu, nhiều quốc gia quan tâm đến vấn đề bệnh truyền nhiễm và chất lượng sống của người dân ở mức cao, do đó vaccine phòng zona rất được quan tâm, việc đặt mua được vắc xin này đòi hỏi rất nhiều điều kiện khắt khe. Tuy nhiên, là đối tác chiến lược toàn diện của GSK từ nhiều năm nay nên VNVC khá thuận lợi trong việc đàm phán để sớm đưa vắc xin về phục vụ cộng đồng”, bà Thu Hà nói.
